ΓΕΩΤ.Ε.Ε.: "Τροποποιήσεις διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις"

Έγγραφο του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας με θέμα : Παρατηρήσεις ΓΕΩΤ.Ε.Ε. επί του Σ/Ν "Τροποποιήσεις διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις".

Στα πλαίσια της διαβούλευσης επί του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας "Τροποποιήσεις διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις" pou έχει κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή των Ελλήνων και σε συνέχεια της τοποθέτησης του εκπροσώπου του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. κατά τη σχετική συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, παραθέτουμε παρακάτω τις παρατηρήσεις και προτάσεις του Επιμελητηρίου επί των διατάξεων του εν λόγω Σ/Ν.

Θα πρέπει κατ' αρχάς να επισημάνουμε ότι επιχειρείται, για άλλη μια φορά, μέσω της διαδικασίας του κατεπείγοντος, να θεσπιστούν διατάξεις ιδιαίτερης σημασίας που έχουν να κάνουν με τη διαδικασία κατάρτισης και κύρωσης των δασικών χαρτών και, επί της ουσίας, άπτονται άμεσα της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας περιουσίας και, εντέλει, του δημοσίου συμφέροντος. Δυστυχώς με τη διαδικασία του κατεπείγοντος που ακολουθείται για πολλοστή φορά, δεν υπάρχει δυνατότητα για ουσιαστικό διάλογο και ανταλλαγή απόψεων, στερώντας έτσι από το θεσμικό νομοθέτη τη γνώμη και την άποψη των εμπλεκομένων επιστημονικών και κοινωνικών φορέων επί των θεμάτων που νομοθετούνται.

Επίσης, σημειώνουμε ότι η παρούσα κυβέρνηση, παρά τις επανειλημμένες δεσμεύσεις της για κατάργηση όλων των «δασοκτόνων» διατάξεων των προηγούμενων κυβερνήσεων, κινείται εντέλει στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση, θεσμοθετώντας συνεχώς διατάξεις που οδηγούν σε όλο και μεγαλύτερη μείωση της προστασίας των δασών και των δασικών εκτάσεων και ακύρωση, στην πράξη, της σχετικής Συνταγματικής επιταγής.

Και όλα αυτά όταν, με επανειλημμένες αποφάσεις του, το Συμβούλιο της Επικρατείας τονίζει πως η προστασία του δασικού πλούτου αποτελεί πρώτιστο καθήκον και κύριο μέλημα της Πολιτείας.

Περνώντας στις ειδικές παρατηρήσεις και όσον αφορά τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 1, σημειώνουμε ότι αυτή θα πρέπει να αφαιρεθεί. Εναλλακτικά η διάταξη αυτή θα μπορούσε να ισχύσει σε περιπτώσεις ήπιας μορφής επεμβάσεων (π.χ. σταβλικές εγκαταστάσεις) και να περιοριστεί η έκταση σε μισό έως ένα στρέμμα. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να καταργηθεί η υποχρέωση σύνταξης μελέτης, δεδομένου ότι μόνο η καταβολή δαπάνης για υλοποίηση αναδάσωσης είναι ανούσια και έχει καθαρά εισπρακτικό χαρακτήρα. Εναλλακτικά να αντικατασταθεί με τεχνική έκθεση δάσωσης (όπως γινόταν για τις δασώσεις αγρών με τους κανονισμούς της ΕΟΚ).

Στην παρ. 1 του άρθρου 2, θα πρέπει να καθοριστούν και να περιγραφούν αναλυτικά οι επιτρεπόμενες κατασκευές.

Με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 2 του Σ/Ν, επιχειρείται η εκ νέου τροποποίηση των διατάξεων της παρ. 7 του άρθρου 47 του Ν. 998/1979, όπως ισχύει, επιτρέποντας τη χρήση ένορκων βεβαιώσεων για την αναγνώριση δικαιώματος κυριότητας επί εκχερσωμένων προ του 1975 δασικών εκτάσεων. Επισημαίνουμε ότι η ευκολία αναγνώρισης δικαιωμάτων κυριότητας που επιτρέπουν οι ένορκες βεβαιώσεις, μπορεί εν δυνάμει να αποτελέσει σοβαρό κίνδυνο για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις, δεδομένου ότι κινδυνεύουν να χάσουν την προστασία της δασικής νομοθεσίας και να χαρακτηρισθούν ως ιδιωτικές μεγάλες εκτάσεις για τις οποίες δεν θα υπάρχουν καν τίτλοι ιδιοκτησίας, επιφέροντας έτσι σοβαρό πλήγμα στη δημόσια περιουσία. Επιπρόσθετα, δημιουργείται ένα κενό όσον αφορά τα στοιχεία βάσει των οποίων θα πιστοποιείται η προ του 1975 γεωργική καλλιέργεια των εν λόγω εκτάσεων, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αεροφωτογραφίες του έτους 1975 που θα μπορούσαν να πιστοποιήσουν την καλλιέργεια των εξεταζόμενων εκτάσεων.

Η ίδια έλλειψη στοιχείων αφορά και τις διατάξεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου,

όπου καθορίζεται το τίμημα για την εξαγορά των ως άνω εκτάσεων. Κατά την εφαρμογή των διατάξεων αυτών δεν θα υπάρχει η δυνατότητα διάκρισης από τις αρμόδιες υπηρεσίες, μεταξύ των προ και μετά του 1975 καλλιεργούμενων εκτάσεων, δεδομένης της έλλειψης αεροφωτογραφιών για την περίοδο αυτή και του γεγονότος ότι το μόνο στοιχείο που θα προσκομίζει ο ενδιαφερόμενος είναι η σχετική ένορκη βεβαίωση.

Στο άρθρο 3f παρ. 3: «...Κατ* εξαίρεση η εγκατάσταση των ως άνω μονάδων σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Nature, επιτρέπεται κατόπιν τήρησης της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 4014/2011...» Η πρόταση αυτή πρέπει να εξακολουθήσει να υπάρχει.

Όσον αφορά τις διατάξεις του άρθρου 4, παρ. 1, επισημαίνουμε ότι η νομιμοποίηση εκχερσωμένων εκτάσεων που έχουν κηρυχθεί ως αναδασωτέες κινείται στα όρια της συνταγματικότητας και τα ξεπερνάει, σύμφωνα με την παρ 3 του άρθρο 117 του Συντάγματος.

Στο άρθρο 4, παρ. 2, δεν θα πρέπει να καταργηθούν τα όρια αποστάσεων από τουριστικές εγκαταστάσεις αρχαιολογικούς χώρους κλπ.

Με την παρ. 3 του άρθρου 4, καταργείται η υποχρέωση σύνταξης οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας για τις γεωργικές καλλιέργειες σε δασικές εκτάσεις που εκχερσώθηκαν χωρίς άδεια και έχουν ενταχθεί στο ΟΣΔΕ. Το Επιμελητήριο, όπως άλλωστε εγγράφως έχει επισημάνει και στον αρμόδιο Υπουργό, εκφράζει την κάθετη αντίθεσή του στην κατάργηση αυτή, καθώς έτσι εκλείπει ένα σημαντικό εργαλείο για την εκτίμηση του περιβαλλοντικού κόστους των εκχερσώσεων αυτών και την βιωσιμότητα ή μη των συγκεκριμένων γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η κατάργηση αυτή πρέπει να απαλειφθεί, μιας και πρέπει, οπωσδήποτε, να γίνεται διερεύνηση για το αν η εκχέρσωση είναι βιώσιμη οικονομικά αλλά κυρίως περιβαλλοντικά. Αυτό δεν αποδεικνύεται, σε καμιά περίπτωση, ούτε από τη δήλωση ΟΣΔΕ (όπου ο καθένας μπορεί να δηλώσει ότι θέλει χωρίς να γίνεται κανένας έλεγχος, πόσο μάλλον για το αν παραβλάπτεται η λειτουργία του δασικού οικοσυστήματος) αλλά ούτε και από την γνωμοδότηση της δασικής αρχής η οποία ουσιαστικά θα αποτελεί μια απλή περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο γίνεται προκειμένου να επισπευοτούν οι διαδικασίες για την κύρωση των δασικών χαρτών, θεωρούμε ότι αυτό μπορεί να γίνει με ρύθμιση που να τις εξαιρεί, εφόσον κινηθούν οι διαδικασίες για υπαγωγή στο όρθρο 47. Εφόσον δεν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες αυτές μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα που θα καθοριστεί, να κυρώνεται ο δασικός χάρτης όπως καταρτίστηκε, αλλιώς να θεωρείται ως νόμιμη αλλαγή και να μπαίνει ως «Α» στο δασικό χάρτη. Επίσης πρέπει να προτείνεται η απλοποίηση της δομής των οικονομοτεχνικών μελετών και η βιωσιμότητα να αποδεικνύεται εξετάζοντας απλά αν τα έσοδα είναι περισσότερα από τα έξοδα, χωρίς να απαιτούνται γεωργικές οικονομικές αναλύσεις και έχοντας σχεδιάγραμμα της δασικής έκτασης σε ΕΓΣΑ 87 από δασολόγο. Σημειώνουμε πως, χωρίς την εν λόγω οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας θα υπάρξει μεγάλος φόρτος εργασίας στις ήδη υποστελεχωμένες δασικές υπηρεσίες οι οποίες θα καθυστερούν τη σχετική γνωμοδότηση, χωρίς να υπάρχει άμεση εξυπηρέτηση του πολίτη.

Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 5, παρέχεται η δυνατότητα στην Ε.Κ.ΧΑ. Α.Ε. για την πρόσληψη δασολόγων-δασοπόνων με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, με σκοπό την υποβοήθηση του έργου των δασικών υπηρεσιών. Τονίζουμε ότι, τόσο οι τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό της δασικής υπηρεσίας, αλλά και το εξειδικευμένο αντικείμενο των εργασιών που πρέπει να εκτελεστούν, επιβάλλουν την πρόσληψη μονίμου προσωπικού στη δασική υπηρεσία, αναγκαιότητα που το Επιμελητήριο έχει επανειλημμένα επισημάνει. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι οι προσλήψεις αυτές δεν πρέπει να ιδωθούν ως βήμα στην κατεύθυνση συρρίκνωσης της δραστηριότητας και, εντέλει, διάλυσης των ιδιωτικών γραφείων μελετών που ασχολούνται με το αντικείμενο των δασικών χαρτών, τα οποία προσέφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν πολλά στο έργο της κατάρτισης των δασικών χαρτών και του Δασολογίου.

ΓΙ’ αυτό και επισημαίνουμε ότι θα πρέπει να παραμείνει και η δυνατότητα να ανατίθενται οι σχετικές εργασίες με σύμβαση έργου.

Όσον αφορά τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 5, σχετικά με την εξαίρεση των περιοχών οικιστικών πυκνώσεων από τις διαδικασίες θεώρησης και κύρωσης των δασικών χαρτών, υπενθυμίζουμε ότι το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. και η Π.Ε.Δ.Δ.Υ. έχουν καταθέσει σχετική προσφυγή ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας σε ότι αφορά την αντισυνταγματικότητα των σχετικών διατάξεων του Ν. 4389/2016, αλλά και της, κατ' εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσας, υπ' αριθ. 34844/11-7-2016 Κ.Υ.Α.. Τονίζουμε ότι, σε περίπτωση αποδοχής της ως άνω προσφυγής από το ΣτΕ, θα πρέπει να αποσυρθούν και οι εν λόγω διατάξεις του υπό εξέταση σχεδίου νόμου.

Πέραν των παραπάνω παρατηρήσεων, εκτιμούμε ότι στις προς ψήφιση διατάξεις θα πρέπει να προστεθούν και νέες που θα αφορούν τα παρακάτω:

1)  Διευκρινήσεις για τις εκτάσεις των παλαιών αγρών που δασώθηκαν (εκτάσεις ΑΔ), συμπεριλαμβανομένων και των κληροτεμαχϊων και τεμαχίων αναδασμών. Υπάρχει έντονο το πρόβλημα της απαξίωσης των ιδιοκτησιών οι οποίες δασώθηκαν μετά το 1945, πολλές εκ των οποίων πολύ πρόσφατα.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Να υπάρξει ρύθμιση αντίστοιχη με αυτή που προβλέπεται για τις εκχερσωμένες εκτάσεις, έτσι ώστε να δύναται ο ιδιοκτήτης να εκχερσώσει τη φυόμενη δασική βλάστηση με σκοπό τη γεωργική καλλιέργεια, με σχεδιάγραμμα της δασικής έκτασης σε ΕΓΣΑ 87 από δασολόγο και τις λοιπές επιτρεπτές επεμβάσεις σε δασικές εκτάσεις που προβλέπει ο Ν. 4280/2014.

2)  Κάποιος ο οποίος είχε δικαίωμα κυριότητας επί ενός γεωτεμαχίου αλλά το απώλεσε λόγω παρουσίας της Δ/νσης Δασών, θα πρέπει να δύναται να επανέλθει για διόρθωση της εγγραφής του στο γεωτεμάχιο. Το γεωτεμάχιο αυτό, κατόπιν του αποχαρακτηρισμού του, θα μπορεί να καθίσταται άνευ κυρίου, με μια διαδικασία η οποία θα συνεπικουρείται από το Δημόσιο-Δ/νση Δασών, το οποίο θα αναγνωρίζει εντέλει το πρόδηλο λάθος του.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Στις περιοχές όπου λειτουργεί Κτηματολογικό Γραφείο να ενταχθεί στα πρόδηλα σφάλματα η διαδικασία διόρθωσης των εγγραφών επί ακινήτων από τα οποία διεγράφη η Δ/νση Δασών κατόπιν της ανάρτησης των δασικών χαρτών με αίτηση του ιδιώτη, ο οποίος κατά την Κτηματογράφηση δεν προκρίθηκε ως δικαιούχος έναντι της Δ/νσης Δασών, με επίκληση των τίτλων που είχε αρχικώς προσκομίσει και του αποσπάσματος του κυρωμένου δασικού χάρτη.

3)  Διευκρινίσεις για την εφαρμογή του άρθρου 154 Ν. 4389/2016 περί μη χαρακτηρισμού εκτάσεων ως δασικών, όταν υφίσταται οικοδομική άδεια, η οποία δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί τόσο προ της 11.6.1975 όσο και προ της εφαρμογής του Ν. 4030/2011, καθώς πρόκειται για διάταξη η οποία δεν έχει τύχει μέχρι τη σήμερον ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Επιπλέον, πρέπει να δοθούν περαιτέρω τεχνικές διευκρινίσεις επί ζητημάτων όπως το κατά πόσο επηρεάζει την τύχη του ακινήτου η πιθανή αδυναμία τήρησης των ελάχιστων αποστάσεων από την χαρακτηρισθείσα πλέον δασική έκταση. Επ' ευκαιρία της ανωτέρω διάταξης χρήζει πρόβλεψης και το πώς θα αντιμετωπισθούν τα γεωτεμάχια, τα οποία λόγω χαρακτηρισμού τμήματος τους ως δασικού, όταν αυτό παρεμβάλλεται μεταξύ του

εναπομείναντος μη δασικού και ενός κοινόχρηστου χώρου και ειδικότερα δρόμου, στερούνται της αρτιότητας και οικοδομησιμότητάς τους.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Διατήρηση των προ του χαρακτηρισμού της έκτασης διατάξεων αρτιότητας και οικοδομησιμότητας αναφορικά με το πρόσωπο του γεωτεμαχΐου σε κοινόχρηστο χώρο, όπως ίσχυαν κατά το χρόνο δημιουργίας του γεωτεμαχΐου, με την επιφύλαξη των ειδικότερων διατάξεων για τη δόμηση πλησίον δασικών εκτάσεων και πρόβλεψη υποχρεωτικότητας ύπαρξης οδού διέλευσης προς τον κοινόχρηστο χώρο δια του δάσους τηρουμένων των προστατευτικών διατάξεων της δασικής νομοθεσίας.

4) Διευκρινήσεις για τη διαδικασία εξαγοράς των εκχερσωμένων εκτάσεων (ΔΑ), στα πλαίσια των άρθρων 47Α και 47Β του Ν. 998/79 (όπως τροποποιήθηκαν με τους Ν.4280/2014 & Ν. 4315/2014). Συγκεκριμένα, να αποσαφηνιστεί η κατοχύρωση του αιτήματος εξαγοράς χωρίς την αναγκαιότητα υποβολής αντίρρησης κατά τη διαδικασία ανάρτησης των δασικών χαρτών από τον ενδιαφερόμενο.

Επισημαίνοντας για άλλη μια φορά ότι δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίζεται με την διαδικασία του κατεπείγοντος η θέσπιση ρυθμίσεων που άπτονται άμεσα της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος, χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστική και σε βάθος διαβούλευση επί του θέματος, ευελπιστούμε στην αποδοχή των ως άνω παρατηρήσεων και προτάσεών μας και παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε σχετική πληροφορία ή διευκρίνιση.

Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.

 Σπυρίδων Αν. Μάμαλης