Αντιμετώπιση της 2ης γενιάς του πράσινου σκουληκιού

Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, της Περιφερειακής Ενότητας  Σερρών, απευθύνει στους βαμβακοπαραγωγούς του νομού μας την παρακάτω ανακοίνωση:

Φίλοι  βαμβακοπαραγωγοί,

Φθάνουμε στη δεύτερη γενιά του πράσινου σκουληκιού, που θα εμφανιστεί τις τελευταίες μέρες του Ιουλίου και θα διαρκέσει μέχρι τα μέσα Αυγούστου, περίπου.

ΠΡΙΝ ΑΠ΄ ΟΛΑ ΣΥΣΤΗΝΟΥΜΕ  ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ και ΟΧΙ ΒΙΑΣΥΝΗ.

Επί χρόνια, σας διδάσκουμε, ότι αυτή η γενιά είναι ο ουσιαστικός εχθρός του βαμβακιού στην περιοχή μας. Και ότι το πώς θα πάνε τα πράγματα σε αυτή την επικίνδυνη γενιά, αν θα την αντιμετωπίσουμε με επιτυχία ή όχι, δεν εξαρτάται μόνο από το τι θα κάνουμε τον Αύγουστο, αλλά από το τι κάναμε από το φύτρωμα ως τον Αύγουστο. Κυρίως, από το αν κατανοήσαμε την τεράστια σημασία των ωφελίμων εντόμων στην αντιμετώπισή της και, επομένως, αν αποφύγαμε από την αρχή της χρονιάς τους άσκοπους ψεκασμούς, ώστε να «γεμίσουμε» τα χωράφια μας με ωφέλιμα έντομα.

Στην κατεύθυνση αυτή, βάζουμε, κάθε χρόνο, ως στόχο να φθάσουμε στον Αύγουστο χωρίς ψεκασμούς με εντομοκτόνα. Και πράγματι, με τη θετική σας ανταπόκριση, σε αυτό το πρώτο στάδιο - της αποφυγής των άσκοπων ψεκασμών μέχρι τα τέλη Ιουλίου, τα πήγαμε καλά και φέτος. Η μεγάλη πλειοψηφία των παραγωγών απέφυγε τους άσκοπους ψεκασμούς για δευτερεύοντες εχθρούς (Θρίπα, Ψείρα, Λύγκο, Ιασσίδες, ακίνδυνη πρώτη γενιά του σκουληκιού) και έφθασε μέχρι εδώ χωρίς εντομοκτόνα, διασώζοντας, έτσι, τα ωφέλιμα έντομα. Τώρα, όμως, αυτά τα ωφέλιμα έντομα, που διασώσαμε πρέπει να τα αξιοποιήσουμε, πρέπει να δουλέψουν για μας.

Δεν πρέπει να κάνουμε το λάθος, που κάνουμε συνήθως σ΄ αυτήν την «τελική ευθεία», να βιαστούμε να ψεκάσουμε. Μην επαναπαναυόμαστε με κάποια νέα φάρμακα που έδωσαν καλά αποτελέσματα τα προηγούμενα χρόνια. Χρησιμοποιήθηκαν ήδη έξι χρόνια και, όπως όλα τα φάρμακα, τα συνηθίζει το σκουλήκι και μειώνεται πολύ η αποτελεσματικότητά τους. Τα ωφέλιμα έντομα είναι το καλύτερο και δωρεάν «φυσικό εντομοκτόνο», που δεν  το συνηθίζει το σκουλήκι (όπως συνηθίζει και αχρηστεύει τα χημικά εντομοκτόνα) και είναι το ισχυρότερο «όπλο» μας στην αντιμετώπιση της γενιάς του Αυγούστου.   

Τώρα, στο κρίσιμο δεύτερο στάδιο της αντιμετώπισης του σκουληκιού τον Αύγουστο, πρέπει να λειτουργήσουμε σωστά:

Α) Πρώτα – πρώτα φροντίζουμε να έχουμε ισορροπημένα (ψημένα) τα βαμβάκια μας (με σωστό πότισμα και σωστή λίπανση, αν χρειάζεται και με την χρήση των κατάλληλων ανασχετικών - ΠΙΞ κ.λ.π.), ώστε να μην είναι πολύ τρυφερά και, επομένως, ελκυστικά για τις πεταλούδες του σκουληκιού.

Β)  Πρέπει να έχουμε συνειδητοποιήσει ότι η γενιά αυτή διαρκεί 20 μέρες και πρέπει να προσαρμόσουμε ανάλογα την συμπεριφορά μας, ώστε να περάσουμε με επιτυχία αυτό το δύσκολο διάστημα. Μη λειτουργήσουμε σαν να πρόκειται να διαρκέσει αυτή η γενιά  3-4 μέρες.

Γ)   Πρέπει να ξαναθυμηθούμε  τι γίνεται μέσα στα χωράφια μας κάθε Αύγουστο: Γίνεται ένας πολύ σημαντικός ανταγωνισμός,  ένα είδος «μάχης».

 Στη «μάχη» αυτή, από τη μια μεριά είναι οι πεταλούδες του σκουληκιού που γεννούν τα αυγά τους, απ΄ τα οποία βγαίνουν τα σκουλήκια. Και, δυστυχώς, η κάθε πεταλούδα γεννά έναν πολύ μεγάλο αριθμό αυγών (πάνω από 1000). Από την άλλη μεριά είναι τα ωφέλιμα έντομα, που «τρώνε» αυτά τα αυγά της πεταλούδας και τα μικρά σκουλήκια μόλις βγαίνουν από τα αυγά (πριν μεγαλώσουν). Κάποια ωφέλιμα παρασιτούν (τρώνε) και μεγαλύτερα σκουλήκια, ενώ οι κάμπιες του πράσινου σκουληκιού καννιβαλίζουν, τρώγονται δηλαδή και μεταξύ τους (οι μεγαλύτερες τρώνε τις μικρότερες).

Θα παρακολουθούμε, λοιπόν, συχνά τα χωράφια μας και όσο τα ωφέλιμα έντομα καταφέρνουν να ελέγχουν την προσβολή (προλαβαίνουν, δηλαδή, τη «γέννα» των πεταλούδων), δεν έχουμε να κάνουμε τίποτε άλλο από το να περιμένουμε και να κερδίζουμε μέρες (από τις 20 δύσκολες μέρες που έχουμε να περάσουμε με το σκουλήκι). Το καλύτερο «φυσικό εντομοκτόνο», δουλεύει για μας. Με χημικά εντομοκτόνα θα ψεκάσουμε μόνον  όταν φανεί ότι τα ωφέλιμα έντομα δεν μπορούν να «τα βγάλουν πέρα», δεν μπορούν να ελέγξουν την προσβολή και το σκουλήκι πάει να περισσέψει.

Πότε συμβαίνει αυτό, πώς θα το καταλάβουμε;  Όταν θα βρίσκουμε, κατά μέσο όρο, στο χωράφι μας, περισσότερα από πέντε σκουλήκια στα 100 φυτά, ή, πιο απλά, περισσότερα από ένα σκουλήκια σε κάθε μέτρο βαμβακοφυτείας.  Τότε θα ψεκάσουμε.  Να αδιαφορήσουμε για όσα λένε διάφοροι, για έναρξη ψεκασμών σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, ανεξαρτήτως της κατάστασης στο χωράφι.

Αν βιαστούμε να ψεκάσουμε, ουσιαστικά σκοτώνουμε «τους φύλακες του χωραφιού» και καθαρίζουμε , «ετοιμάζουμε» τα χωράφια μας για τις πεταλούδες – να γεννήσουν τα χίλια αυγά τους, χωρίς κανένα ανταγωνισμό μέσα στο χωράφι (να γίνουν και τα χίλια αυγά σκουλήκια). Έτσι, αντί να προλάβουμε την προσβολή, την «φουντώνουμε».

Οι επιπτώσεις αυτής της βιασύνης δεν φαίνονται τόσο έντονα στις ήσυχες χρονιές (σαν τις τελευταίες), που οι πεταλούδες δεν είναι πολλές - το πολύ να χρειαστεί ένας δεύτερος ψεκασμός, που δεν θα χρειαζόταν κανονικά. Οι συνέπειες, όμως, της βιασύνης θα είναι δραματικές σε χρονιά με μεγάλη προσβολή (επιδημία), όπως συνέβη στην τελευταία επιδημία, του 2012. Αν βιαστούμε σε μια τέτοια χρονιά, θα χρειαστούν πολλοί ψεκασμοί και θα έχουμε και μεγάλες ζημιές. Γι αυτή τη χρονιά, της επιδημίας, ανησυχούμε και προσπαθούμε να σας εκπαιδεύσουμε, για να σας προφυλάξουμε από μεγάλη ζημιά. Και από πριν, κανείς δεν ξέρει αν θα είναι ή όχι επιδημική η γενιά του Αυγούστου.  

Στην περίπτωση που κριθεί αναγκαίος και γίνει ο πρώτος ψεκασμός, δεν πρέπει να επαναπαυθούμε  -   η παρακολούθηση των φυτειών πρέπει να συνεχίζεται μέχρι την λήξη της γενιάς  (μέσα Αυγούστου, περίπου). Γιατί με τον ψεκασμό αυτόν, τα ωφέλιμα έντομα θα εξοντωθούν και οι πεταλούδες θα γεννούν χωρίς ανταγωνισμό τα αυγά τους. Είναι, συνεπώς, πολύ πιθανό να υπάρξει νέα έξαρση της προσβολής και να χρειαστεί επανάληψη του ψεκασμού. Σε πολλές περιπτώσεις προκλήθηκαν μεγάλες ζημιές, από καθυστέρηση ή παράλειψη αυτού, του δεύτερου ψεκασμού. Αν γίνει δεύτερος ψεκασμός πρέπει να χρησιμοποιηθεί εντομοκτόνο διαφορετικής κατηγορίας δράσης, για την αποφυγή εθισμού (συνηθίσματος).

Αν χρειαστεί να γίνουν ψεκασμοί, οι παραγωγοί πρέπει να χρησιμοποιήσουν εγκεκριμένα για την βαμβακοκαλλιέργεια φυτοφάρμακα,  να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία και ασφάλειά τους και να ειδοποιήσουν σχετικά τους μελισσοκόμους, για την απομάκρυνση των κυψελών τους.

Η Διεύθυνσή μας έχει εγκαταστήσει και φέτος (όπως και τα προηγούμενα 25, περίπου, χρόνια), δίκτυο φερομονικών παγίδων. Από την παρακολούθηση αυτού του δικτύου, αλλά κυρίως από τις επιτόπιες παρατηρήσεις της ομάδας των γεωπόνων μας που παρακολουθεί την βαμβακοκαλλιέργεια, θα διαπιστώνουμε πώς διαμορφώνεται, μέρα με τη μέρα, η κατάσταση. Καλούμε τους  παραγωγούς να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία μαζί μας, να ενημερώνονται για την εξέλιξη της προσβολής και να ακολουθούν με εμπιστοσύνη τις υποδείξεις μας. Να εφαρμόσουν όλοι, αυτά που, επί χρόνια, εφαρμόζουν χιλιάδες παραγωγοί στο νομό μας. Οι οποίοι, όντας καλά εκπαιδευμένοι, λειτουργούν με τον σωστό τρόπο που περιγράψαμε παραπάνω. Γλυτώνουν τα περιττά έξοδα αχρείαστων και επιζήμιων ψεκασμών και, συγχρόνως, ανεβάζουν τις αποδόσεις των χωραφιών τους, αφού τα φυτά βρίσκονται, όλο το καλοκαίρι, σε καλή φυτουγιεινή κατάσταση.