Ορθή τεκμηρίωση της Πολυφαινολικής υπεροχής των Ελληνικών ελαιολάδων

Ο ισχυρισμός υγείας των πολυφαινολών είναι ένα σημαντικό εργαλείο, το οποίο μπορεί να δώσει μεγαλύτερη αξία στα παρθένα ε λαιόλαδα, επιτρέποντας έτσι στους παραγωγούς, τυποποιητές και γενικότερα διακινητές και εξαγωγείς, να τον χρησιμοποιήσουν στην προώθηση και προβολή των προϊόντων τους. Οι καταναλωτές έχουν επίσης την επιλογή να συνεκτιμήσουν και αυτό τον παράγοντα και να τον προσθέσουν στα κριτήρια αγοράς ελαιολάδου.  

 Αυτό ήταν το κεντρικό συμπέρασμα στο σεμινάριο με θέμα “ Ορθή τεκμηρίωση της Πολυφαινολικής υπεροχής των Ελληνικών ελαιολάδων”, το οποίο  διοργάνωσε η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ του ΣΕΒΙΤΕΛ στις 23/6/2018.

Στην εκδήλωση διακεκριμένοι επιστήμονες ανέπτυξαν τα παρακάτω θέματα:

 Η Δρ. Στυλιανή Ιωσηφίδου, χημικός του ΓΧΚ, αναφέρθηκε στους εργαστηριακούς ελέγχους των φαινολικών ενώσεων του ελαιολάδου και στα συμπεράσματα από τις κατά καιρούς συναντήσεις των χημικών εμπειρογνωμόνων του Διεθνούς Ελαιοκομικού Συμβουλίου (ΔΣΕ), τονίζοντας τα εμπόδια, τους προβληματισμούς ως προς την ανάπτυξη κατάλληλων μεθόδων προσδιορισμού των, παρουσιάζοντας αναλυτικά όλες τις μεθόδους που έχουν συζητηθεί τα τελευταία χρόνια στις συναντήσεις χημικών στο ΔΣΕ.  

 Η Δρ. Δέσποινα Τσίπη, Προϊσταμένη της Α΄ Χημικής Υπηρεσίας Αθηνών του ΓΧΚ, παρουσίασε τους Ισχυρισμούς υγείας σχετικά με τις πολυφαινόλες και συγκεκριμένα, τις ανακοινώσεις της EFSA (2011), τον Καν.(ΕΚ)1924/2006 για τους διατροφικούς ισχυρισμούς στα τρόφιμα, τον Καν.(ΕΕ) 432/2012 και στην μέθοδο της HPLC που έχει υιοθετηθεί ως επίσημη από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας. 

 Ο καθηγητής της Φαρμακευτικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Λέανδρος  Σκαλτσούνης αναφέρθηκε λεπτομερώς στην χημεία και την βιολογία των βιοδραστικών ουσιών του ελαιολάδου, τα στάδια της ελαιοποίησης κατά τα οποία αυτές προκύπτουν και μέσω ποίων δράσεων μετασχηματίζονται. Επίσης αναφέρθηκε στις μεθόδους ανάλυσης οι οποίες χρησιμοποιούνται παγκοσμίως, αλλά και στο εργαστήριο φαρμακογνωσίας του ΕΚΠΑ, καθώς και στις νέες πολυφαινολικές ουσίες οι οποίες πλέον προσδιορίζονται (όπως το ελαιοκανθαλικό και το ελαιασινικό οξύ), εμπλουτίζοντας συνεχώς τον κατάλογο των φαινολικών ενώσεων του ελαιολάδου.

Οι κκ. Δρ. Λεωνίδας Παλίλης και Ανδρέας Παπαιωάννου,  εκπροσωπώντας τον  ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων), περιέγραψαν το νομοθετικό πλαίσιο για τον ισχυρισμό υγείας για τις πολυφαινόλες ελαιολάδου του ενωσιακού Κανονισμού 432/2012, αναφέρθηκαν στις μελέτες και στα συμπεράσματα της Ομάδας εργασίας του Επιστημονικού Συμβουλίου (ΕΣΕΤ) του ΕΦΕΤ (κατάρτιση λίστας των παραγώγων υδροξυτυροσόλης & καταγραφή των δυνατών αναλυτικών μεθόδων προσδιορισμού) και στην τελική αποδοχή ως επίσημου ελέγχου της μεθόδου που έχει και το Διεθνές Ελαιοκομικό Συμβούλιο εγκρίνει (Μέθοδος HPLC, COI/T.20/Doc No 29). 

Τέλος ο Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Χημικών Εμπειρογνωμόνων του ΣΕΒΙΤΕΛ κ. Βασίλης Καμβύσης  αναφέρθηκε στην ήδη από το 2005 γνωστή ανωτερότητα των Ελληνικών ελαιολάδων από την δημοσιευθείσα πρώτη μελέτη των βιοδραστικών ενώσεων για την ελαιοκανθάλη, (nature Vol. 437/71 Sep 2005  του Monell Chemical Senses Center της Φιλαδέλφειας) και υπογράμμισε ότι είναι απαραίτητο να  αποσαφηνισθεί στους παραγωγούς, τυποποιητές αλλά και στους καταναλωτές, ο κατάλογος των ουσιών - στόχων που προσμετρώνται, καθώς και η επίσημη μέθοδος που εφαρμόζεται προς το παρόν από τα εργαστήρια επισήμου ελέγχου των χωρών της Ε.Ε & του ΔΣΕ, προκειμένου να αναγραφεί ο αναφερόμενος στις πολυφαινόλες ισχυρισμός υγείας των ελαιολάδων.

Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία, ο ισχυρισμός για τις Πολυφαινόλες ελαιολάδου που επιτρέπεται να αναγράφεται στην επισήμανση είναι «Οι πολυφαινόλες ελαιολάδου συμβάλλουν στην προστασία των λιπιδίων του αίματος από το οξειδωτικό στρες».

Ο εν λόγω ισχυρισμός μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο για το ελαιόλαδο το οποίο περιέχει τουλάχιστο 5mg υδροξυτυροσόλη και παραγώγων της (πχ. σύμπλοκο ελαιοευρωπαιίνης και τυροσόλης) ανά 20 g ελαιολάδου και για να χρησιμοποιηθεί θα πρέπει να παρέχεται στον καταναλωτή η πληροφορία ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα εξασφαλίζονται με την ημερήσια πρόσληψη 20 g ελαιολάδου.