Σημαντική επιδείνωση των όρων εμπορίου σημειώθηκε τον Ιαν.΄12 στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας. Ειδικότερα, ο 12ρυθμός μεταβολής των τιμών των αγροτικών προϊόντων ήταν αρνητικός στο -3,2% τον Ιαν.΄12, έναντι αύξησης κατά +6,7% τον Ιαν.΄11, ενώ αντίθετα οι καταβαλλόμενες από τους παραγωγούς τιμές των εισροών αυξήθηκαν σημαντικά κατά 4,4% σε ετήσια βάση τον Ιαν.΄12 (Ιαν.΄11: +10,1%), τονίζει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.
Σημειώνεται ότι οι όροι εμπορίου για τους αγρότες επιδεινώθηκαν σημαντικά συνολικά το 2011, αφού οι τιμές των εκροών (τιμές πώλησης στο χωράφι των γεωργικών αγαθών χωρίς ΦΠΑ) μειώθηκαν ελαφρά κατά -1,1% σε ετήσια βάση, ενώ οι τιμές των εισροών (καταβαλλόμενες τιμές) αυξήθηκαν σημαντικά κατά +8,7%. Η εξέλιξη αυτή στις τιμές των αγροτικών προϊόντων προοιωνίζεται περαιτέρω μείωση του κατά κεφαλήν αγροτικού εισοδήματος το 2011. Μάλιστα, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της Eurostat, το πραγματικό κατά κεφαλήν αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα μειωθεί και πάλι κατά -5,3% το 2011, έναντι της μείωσής του κατά -4,3% το 2010. Σε αυτό θα συμβάλλει και η μείωση των επιδοτήσεων στον αγροτικό τομέα που δεν αντισταθμίζεται με την επιδιωκόμενη βελτίωση των διαρθρωτικών στρεβλώσεων που επιβαρύνουν την ελληνική αγροτική παραγωγή.
Η αύξηση των τιμών των εισροών το 2011 προήλθε κυρίως από σημαντικές αυξήσεις των τιμών των καυσίμων (+12,6%), των λιπασμάτων (+10,4%) των ζωοτροφών (+8,0%), των κτηνιατρικών και γεωργικών φαρμάκων (+3,1% και +1,9%) και των λιπασμάτων (+3,1%). Από την άλλη πλευρά, η μείωση των τιμών των εκροών προήλθε από τη μείωση των τιμών στα βιομηχανικά και κτηνοτροφικά φυτά (-20,2% και -3,6%), στις πατάτες (-16,6%), στο ελαιόλαδο (-3,9%) και στα λαχανικά και κηπευτικά είδη (-2,4%). Αντίθετα, αύξηση σημείωσαν οι τιμές των αγαθών της ζωικής παραγωγής (+2,6%), του κρασιού (+4,0%) και των φρούτων (+1,9%).
Επίσης σύμφωνα με τις εθνικολογιστικές εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, η προστιθέμενη αξία του πρωτογενούς τομέα υποχώρησε το 2011 στο 3,08% της συνολικής προστιθέμενης της οικονομίας από 3,14% το 2010, έναντι 6,6% που αντιπροσώπευε το 2000.
Οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων διαμορφώθηκαν στα € 4.504,6 εκατ. το 2011 από € 4.456,7 εκατ. το 2010, παρουσιάζοντας μικρή σχετικά αύξηση κατά 1,1% το 2011, μετά την αύξησή τους κατά 7,0% το 2010. Έτσι, η αύξηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων το 2011 ήταν πολύ χαμηλότερη από τη μεγάλη αύξηση του συνόλου των εξαγωγών αγαθών.
Ως αποτέλεσμα η συμμετοχή των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων στις συνολικές εξαγωγές της χώρας (χωρίς καύσιμα και πλοία) μειώθηκε ελαφρά στο 28,3% το 2011, από 30,7% το 2010 και 31,3% το 2009. Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ότι ο αγροτικός τομέας παρά τα σοβαρά διαρθρωτικά του προβλήματα συμβάλλει θετικά στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, ενώ έχει την παραγωγική δυνατότητα, λόγω των ευμενών εδαφο-κλιματικών συνθηκών να σημειώσει περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών και υποκατάσταση εισαγωγών με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της επιχειρηματικότητας στην ελληνική οικονομία και στον αγροτικό τομέα τα προσεχή έτη.
Παράλληλα, σημαντική αύξηση σημείωσαν το 2011 κυρίως οι εξαγωγές: ψαριών και παρασκευασμάτων (+10,8%), τα γαλακτοκομικά προϊόντα (+6,3%), τα δημητριακά και παρασκευάσματα (6,5%), τα προϊόντα διατροφής και παρασκευάσματα (17,1%), οι ζωοτροφές (2,5%), τα ποτά (17,2%), τα δέρματα (34,7%), η ξυλεία (28%), οι ακατέργαστες ζωικές και φυτικές ύλες (13,8%), τα έλαια και τα λίπη (3,1%). Επισημαίνεται ο πρωταρχικός ρόλος των εξαγωγών των φρούτων και λαχανικών που συνιστούν το 34,5% του συνόλου των εξαγωγών αγροτικών αγαθών αν και σημείωσαν μικρή πτώση κατά -0,5% το 2011, μετά τη σημαντική αύξησή τους κατά 10,0% το 2010.
Αναφορικά με τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, παρουσίασαν άνοδο κατά 2,1% το 2011, μετά την πτώση τους κατά -2,7% το 2010. Ως αποτέλεσμα, σημειώθηκε διεύρυνση του αγροτικού εμπορικού ελλείμματος σε € 1,95 δις το 2011 από € 1,87 δις το 2010 και € 2,34 δις το 2009. Από τον Πίνακα των γεωργικών εισαγωγών, επισημαίνεται το ύψος των εισαγωγών κρεάτων και παρασκευασμάτων που αποτελούν το 17,2% του συνόλου των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων το 2011 και αυξήθηκαν κατά 1,8% το 2011 (2010: -5,0%) στα € 1,1 δις. Επίσης, σημειώνεται η αύξηση (και το ύψος) των εισαγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων και αυγών (+4,6% το 2011 στα € 812 εκατ.), ψαριών και παρασκευασμάτων (+7,5% στα € 414 εκατ.), δημητριακών και παρασκευασμάτων (+20,7% στα € 654,7 εκατ.), δερμάτων (+25,4% στα € 97 εκατ.), ζάχαρη και μέλι (2010: +20,6%, 2011: +16,9%, στα € 259,1 εκατ.), καφές-κακάο-τσάι (+8,4%, στα € 409,2 εκατ.), έλαια & λίπη (2010: +8,6%, 2011: +9,2%, στα € 254,5 εκατ.), κ.ά.
Μείωση εισαγωγών παρατηρείται στον καπνό και τα προϊόντα από καπνό (-20,3%) και στα ποτά (-16,9%) προφανώς λόγω της σημαντικής αύξησης των σχετικών εμμέσων φόρων.
Επίσης μειωμένες ήταν οι εισαγωγές ξυλείας (2010: -12,8%, 2011: -18,6%) λόγω της μειωμένης οικιστικής κατασκευαστικής δραστηριότητας. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν μηδενική επίπτωση της ύφεσης στις εισαγωγές των περισσότερων γεωργικών προϊόντων, αντίθετα με τις ενδείξεις των δεικτών λιανικών πωλήσεων στην εγχώρια οικονομία. Επιπλέον, είναι εμφανές ότι ένα σημαντικό μέρος των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων μπορεί κάλλιστα να υποκατασταθεί από ανταγωνιστική εγχώρια παραγωγή.
