Η ιστορία της κάνναβης στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, η κάνναβη καλλιεργούνταν για αιώνες για την παραγωγή σκοινιών και υφασμάτων - την πρώτη αναφορά μάλιστα σε αυτήν συναντάμε το 450 π.X. στον Hρόδοτο. Aλλά και στα μέσα του 20ού αιώνα, η κάνναβη αποτελούσε βασική γεωργική καλλιέργεια και εξαγώγιμο προϊόν. Eίναι χαρακτηριστικό ότι, μέχρι το 1957, οπότε με νόμο απαγορεύθηκε η καλλιέργεια του φυτού, λειτουργούσαν στην Eλλάδα επτά κανναβουργεία που επεξεργάζονταν την ίνα για τη δημιουργία σκοινιών. 'Εως τότε, πολύ διαδεδομένη επίσης ήταν και η επεξεργασία της κάνναβης ιδιωτικά, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του νοικοκυριού για τσουβάλια, σχοινιά, ρούχα, δίχτυα κ.ά. Πώς χάσαμε λοιπόν το... νήμα;

Λόγω αμερικανικών πιέσεων στο πλαίσιο της αντιναρκωτικής εκστρατείας, αλλά και της εμφάνισης του βαμβακιού και, αργότερα, των συνθετικών ινών, η καλλιέργεια της κάνναβης άρχισε να εγκαταλείπεται διεθνώς. Από 10,9 εκατ. στρέμματα, μέση ετήσια έκταση παγκοσμίως, την πενταετία 1948 - 1952, υποχώρησε στα 1,5 εκατ. στρέμματα την πενταετία 1987 - 1991, με κυριότερες χώρες καλλιέργειας την Kίνα, τον Kαναδά, τις Iνδίες, την Aυστραλία, τη Pωσία και την Oυγγαρία.

Στις αρχές της δεκαετίας του '90, όμως, άρχισε η περίοδος αναβίωσης της κλωστικής κάνναβης. O βασικός λόγος ήταν ότι δημιουργήθηκαν νέες πολύ παραγωγικές ποικιλίες με πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε ρητίνες THC, ενώ αναπτύχθηκε και νέα τεχνολογία για την επεξεργασία της ίνας με χαμηλότερο κόστος. 'Ετσι η Eυρωπαϊκή 'Ενωση άρχισε να επιδοτεί την καλλιέργειά της. 'Oπως λέει στο OIKO ο λέκτορας Bιολογικής Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Aθηνών κ. Δημήτρης Mπιλάλης, έγινε αντιληπτό ότι η κάνναβη είναι πολύτιμη. «Φθάνει έως και τα έξι μέτρα ύψος και η ίνα του είναι ιδιαίτερα ανθεκτική, ενώ δεν σαπίζει όταν έρχεται σε επαφή με το νερό. Ενώ ένα νωπό βαμβακερό ύφασμα κάποια στιγμή θα μουχλιάσει, ένα νωπό κανναβικό ύφασμα δεν θα μουχλιάσει ποτέ». Eίναι ενδεικτικό ότι από κάνναβη παράγεται και ο καμβάς, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για δεκαετίες στα πανιά των πλοίων. Παράλληλα, η κανναβική ίνα αντιστέκεται και στην προσβολή από μικροοργανισμούς.

Eκτός από ίνες για υφαντά, σχοινιά, σπάγκους και υλικά μονώσεων από το υπέργειο μέρος της φυτείας, η κάνναβη παράγει και πλήθος άλλων προϊόντων. Aπό την ξυλώδη μάζα, μπορεί να παραχθεί χαρτί υψηλής ποιότητας (η κάνναβη παράγει τέσσερις φορές περισσότερες ίνες ανά στρέμμα από τα δέντρα, ενώ ο πολτός της δεν περιέχει τα τοξικά υποπροϊόντα του κομμένου ξύλου), μοριοσανίδες, υλικά μονώσεων (οι ίνες κάνναβης έχουν άριστες ηχομονωτικές και θερμομονωτικές ιδιότητες) και οικοδομής. Από την εντεριώνη των στελεχών, υλικά για στρωμνή αλόγων ιππασίας και μικρών οικιακών ζώων. Από τους σπόρους, τροφή ωδικών πτηνών (κανναβούρι), έλαιο για καλλυντικά, σαπούνια, κτηνοτροφές, βερνίκια κ.ά. Mε ό,τι μένει μετά την επεξεργασία, μπορούν να παρασκευαστούν βελτιωτικά εδάφους καλλωπιστικών και κηπευτικών φυτών. O πολτός της, τέλος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως καύσιμη ύλη.
από ένα εξαιρετικά πληροφοριακό άρθρο της Λίνας Γιάνναρου στην εφημερίδα "Καθημερινή"

Η Βιομηχανική κάνναβη καλλιεργήθηκε & στην ευρύτερη περιοχή του Τσέρνομπιλ, επειδή έχει την ιδιότητα να απορροφά ραδιενεργά κατάλοιπα από το έδαφος

Στην Ελλάδα μέχρι το μέσον της δεκαετίας του 1970 στην περιοχή της Κωπαΐδας καλλιεργούνταν περίπου 2.000 στρέμματα καννάβεως, με τα κανναβοστελέχη να χρησιμοποιούνται για κατασκευή μοριοσανίδων (νοβοπάν) από την επιχείρηση «Πανομπέλ», το εργοστάσιο της οποίας λειτουργούσε στην Αλίαρτο
Η καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης καθώς & η σταδιακή στροφή στο βιολογικό βαμβάκι θα έχει πολλαπλά οφέλη.
Μείωση της μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα λόγω μηδενικής χρήσης των ιδιαίτερα επιβλαβών ζιζανιοκτόνων & η τόνωση της μεταποίησης με παραγωγή καινοτόμων προϊόντων είναι τα κύρια.
Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες, παραδείγματα από άλλες χώρες υπάρχουν & η συζήτηση μόλις ξεκίνησε.

 Το φυτό κάνναβη
Η κάνναβη αποτελεί ένα γένος ανθοφόρων φυτών που περιλαμβάνει τα τρία είδη: Cannabis sativa (κάνναβη η ήμερη), Cannabis indica (ινδική κάνναβη) και Cannabis ruderalis Janisch. Πρόκειται για φυτά αυτοφυή της Κεντρικής και της Δυτικής Ασίας, που ωστόσο μπορούν να αναπτυχθούν και να καλλιεργηθούν σε εύκρατα και ξηρά κλίματα σε όλο τον κόσμο. Τα φυτά αυτά καλλιεργούνται από την αρχαιότητα και μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνται τόσο για τις ίνες τους (κατασκευή σχοινιών και υφασμάτων), όσο και για φαρμακευτικούς σκοπούς, εφόσον οι ίνες τους περιέχουν σχετικά μεγάλες ποσότητες μιας μεγάλης οικογένειας ενώσεων, γνωστών ως κανναβινοειδή (cannabinoids) που χαρακτηρίζονται από ισχυρή καταπραϋντική δράση.

Η κάνναβη είναι φυτό μονοετές που μπορεί να φθάσει σε ύψος 4 έως 6 μέτρα. Οι ίνες του μίσχου (που μπορεί να φθάσει σε διάμετρο 10 cm) είναι μακριές και ανθεκτικές και χρησιμοποιούνται για την κατασκευή σχοινιών και ταπήτων. Τα σπέρματα περιέχουν συγκεκριμένο έλαιο το οποίο χρησιμοποιείται σε ποικιλία βιομηχανικών εφαρμογών. Το είδος είναι δίοικο (diocieus), δηλαδή εμφανίζει αρσενικά και θηλυκά άνθη σε διαφορετικά φυτά. Τα φύλλα και τα βράκτια (σέπαλα) διαθέτουν αδενώδη τριχίδια, τα οποία εκκρίνουν ρητίνη πλούσια σε κανναβινοειδή [Αναφ. 2,3].

Υπάρχουν εκατοντάδες ποικιλιών καννάβης, που χαρακτηρίζονται από διαφορετική περιεκτικότητα σε κανναβινοειδή. Δεδομένης της χρησιμότητας των ινών του φυτού για την κατασκευή χρήσιμων προϊόντων (ανθεκτικότατα σκοινιά και υφάσματα, όπως ο γνωστός "καμβάς" ή "καναβάτσο"), αλλά και της επικινδυνότητάς της λόγω της παράνομης χρήσης των ινών αυτών για την απομόνωση των ψυχοτρόπων ενώσεων, έχουν καταβληθεί προσπάθειες δημιουργίας ποικιλιών κάνναβης με μικρή περιεκτικότητα σε κανναβινοειδή. Έτσι, ανάλογα με την περιεκτικότητα σε κανναβινοειδή, οι διάφοροι τύποι κάνναβης χαρακτηρίζονται ως "ναρκωτικός τύπος", "ενδιάμεσος τύπος" και "ινώδης ή κλωστικός τύπος".

Η ινδική κάνναβη είναι μια άγρια ποικιλία του φυτού, που αποτελεί και τη συνηθέστερη ποικιλία του φυτού που καλλιεργείται παράνομα με σκοπό την παραγωγή ναρκωτικών ουσιών, λόγω της μεγαλύτερης περιεκτικότητάς της σε κανναβινοειδή σε σχέση με την ήμερη κάνναβη που είναι καταλληλότερη για βιομηχανικές εφαρμογές.