Οι τεχνητές λίμνες αρχικά είναι άχαρα έργα, πληγές στη Γη, αναγκαία όμως για την άρδρευση και την ηλεκτρική ενέργεια, που μεταμορφώθηκαν, με την πλήρωσή τους από νερό, σε πόλους έλξης των τουριστών, προσφέροντας το διαφορετικό στις εκδρομικές και περιβαλλοντικές αναζητήσεις. Οι τεχνητές αυτές λίμνες, που δημιουργήθηκαν από τα διαφόρων σκοπών φράγματα, αποτελούν από άποψη επιστημονική υγροβιότοπους, αλλά ο χαραχτηρισμός αυτός δεν σημαίνει ότι αποτελούν και οικοσυστήματα υψηλής αξίας. Για παράδειγμα, οι τεχνητές λίμνες του Μόρνου και του Εύηνου και του Θησαυρού, αν και αποτελούν τεράστια υδάτινα σώματα όπου απαντά υδρόβια ζωή, χαρακτηρίζονται από χαμηλή αξία για τη φύση. Σ' αυτές οι έντονες αυξομειώσεις της στάθμης τους, σε συνδυασμό με τις έντονες κλίσεις των πρανών, δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη αξιόλογης παρόχθιας βλάστησης, κρίσιμο στοιχείο κάθε φυσικού υγροτόπου. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αρκετές από αυτές κατέκλυσαν άλλα φυσικά υγροτοπικά συστήματα υψηλότερης αξίας, όπως παρόχθια δάση, μικρούς ορεινούς υγρότοπους, αλλά και τις ίδιες τις φυσικές κοίτες των ποταμών. Υπάρχει και το ακραίο φαινόμενο του Αχελώου, που έχει μετατραπεί από ποταμός σε σειρά τεχνητών λιμνών, με τεράστιες επιπτώσεις στον ορεινό χώρο, αλλά κυρίως στους υγρότοπους των εκβολών του.
Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις τεχνητών λιμνών που φιλοξενούν αξιόλογους έως διεθνούς σημασίας υγρ'οτοπους. Κορυφαίο παράδειγμα η Κερκίνη, που όμως δημιουργήθηκε πάνω σ' ένα εκτεταμένο υγροτοπικό σύμπλεγμα που τροφοδοτείτο από τον ποταμό Στρυμόνα. Το σύμπλεγμα αυτό ήταν πολύ πιο πλούσιο από τη σημερινή λίμνη, αφού περιλάμβανε, εκτός από έλη και μικρές φυσικές λίμνες, παρόχθια δάση και πιθανότατα πολύ μεγαλύτερες εκτάσεις υγρολίβαδων, οικοσυστήματα που χαρακτηρίζονται από εξαιρετικά υψηλή βιοποικιλότητα. Αν επιχειρούσε κάποιος μια πιο γενική αξιολόγηση, θα μπορούσε να πει ότι οι τεχνητές λίμνες, που ιδρύθηκαν σε περιοχές όπου υπήρχαν εκτεταμένοι υγρότοποι και έχουν μικρό βάθος, παρουσιάζουν υψηλότερη οικολογική αξία σε σχέση με τις μεγάλες, βαθιές τεχνητές λίμνες, ιδίως όταν η στάθμη του νερού αυξομειώνεται έντονα. Εδώ παρουσιάζουμε μερικές από τις τεχνητές λίμνες της Ελλάδας
Λίμνη Λάδωνα
Ο ποταμός Λάδωνας είναι ο κυριότερος παραπόταμος του Αλφειού. Ονομάστηκε έτσι από το Βοιωτικό Λάδωνα μετά το 1307 π.Χ., όταν στην περιοχή πήγαν και εγκαταστάθηκαν Βοιωτοί. Ένα από τα αξιοθέατα είναι το φράγμα του ποταμού, που δημιούργησε σε μια χαράδρα του βουνού Αφροδίσιου τεχνητή λίμνη μεγίστου μήκους 15 χλμ. και επιφάνειας 6.000 στρεμμάτων. Το φράγμα έχει χτιστεί στη θέση Πήδημα, σε υψόμετρο 420 μέτρων. Το τοπίο της λίμνης είναι επιβλητικό και το φυσικό περιβάλλον παρθένο. Το φράγμα της λίμνης του Λάδωνα εντυπωσιάζει γιατί βρίσκεται στερεωμένο στα πρανή των βουνών. Στην τεχνητή λίμνη του Λάδωνα φθάνει κανείς από τα Τρόπαια ή από τη Δάφνη Αχαΐας. Η διαδρομή είναι συναρπαστική και από το δρόμο υπάρχει υπέροχη θέα στη λίμνη και στο φράγμα. Το πιο κομψό και ελαφρύ φράγμα, σε σχέση με τα σημερινά ογκώδη. Τα φράγματα του Λάδωνα στην Αρκαδία και του Άγρα στην Έδεσσα πληρώθηκαν από τις αποζημιώσεις της Ιταλίας προς την Ελλάδα, μετά τον πόλεμο του ’40. Εκτός από χώρος αναψυχής για ήρεμες στιγμές στο ψάρεμα και λίγο δρόσισμα το καλοκαίρι, η λίμνη του Λάδωνα προσφέρεται και για κωπηλασία, ιστιοσανίδα, κολύμπι και βαρκάδα. Η ωραιότερη πλευρά της είναι η βόρεια, κοντά στα σύνορα με το νομό Αχαΐας, από το χωριό Μουριά, με το κλασικό πετρόκτιστο, αλλά ερημωμένο Δημοτικό σχολείο. Ήδη η περιοχή της τεχνητής λίμνης έχει κηρυχθεί σε οικολογικό πάρκο.
Λίμνη Εύηνου
Πολυδιαφημισμένο το φράγμα του Εύηνου, είναι χωμάτινο, ύψους 104 μ., επιφάνειας 3,5 τ. χλμ., που ενώνεται με του Μόρνου. Ολοκληρώθηκε το 2000 και εγκαινιάστηκε και δημιουργήθηκε αυτή η υπέροχη λίμνη. Ενδιαφέρουσα η διαδρομή βαθιά στα όρη της Αιτωλοακαρνανίας, προς την Ευρυτανία. Έλατα, χιονισμένα όρη, χαράδρες, υδάτινα μονοπάτια που ξεφεύγουν από τον Εύηνο (γνωστό και ως Φίδαρη). Τα δυο αντικριστά χωριά, το Νεοχώρι και η Αράχωβα χωρίστηκαν από το νερό, αλλά δανείστηκαν αλπική ομορφιά που καθρεπτίζεται στη λίμνη.
Λίμνη Άγρα
Σε απόσταση 6 χλμ. δυτικά από την Έδεσσα και μεταξύ των χωριών Νησίου και Βρυτών βρίσκονται οι πηγές του Εδεσσαίου ποταμού. Το ποτάμι απλώνεται και κυλάει νωχελικά μέχρι τα πρόθυρα του χωριού Άγρας και μέσω ενός φράγματος μεταμορφώνει τη μικρή λεκάνη σε αβαθή λίμνη με πυκνή βλάστηση, καλαμιώνες και ενδιαφέρουσα ιχθυοπανίδα και ορνιθοπανίδα. Το υδατικό δυναμικό της εμπλουτιζόταν παλαιότερα από τη λίμνη Βεγορίτιδα, μέσω μιας υπόγειας σήραγγας μήκους 7 χλμ. Η λίμνη όσο ήρεμη στέκεται τόσο άγρια και δυνατή καταλήγει, για να ποτίσει τους καταρράκτες της Έδεσσας, 6 χλμ. παρακάτω. Δημιουργήθηκε σ’ ένα τοπίο υγρό από τον ποταμό Βόδα, παραπόταμο του Λουδία. Το φράγμα είναι χωμάτινο, χωρητικότητας 40.000 κυβικών μέτρων και έκτασης γύρω στα 8,5 χιλιάδες στρέμματα. Στα νερά της συναντάμε, εκτός από τις εκλεκτές ποικιλίες καραβίδας, γριβάδια, τούρνες, τσιρόνια, πλατίκες και γουλιανούς, ενώ στους καλαμιώνες της βρίσκουν καταφύγιο βαλτόπαπιες, λαγόνες και αρπακτικά όπως ο φιδαετός και ο σφηκιάρης και μεταναστευτικά πτηνά όπως ροδοπελεκάνοι, κορμοράνοι, νυκτοκόρακες και φυσικά κύκνοι, από τους οποίους στη λαϊκή παράδοση πήρε το όνομα «λίμνη των κύκνων».
Λίμνη Τυχερού
Ο Έβρος λασπώνει από τα νερά του ποταμού, ακόμα και όταν δεν πλημμυρίζει. Μια ιδανική ανάπαυλα είναι η επίσκεψη στο μικρό φράγμα του Τυχερού, στο ομώνυμο χωριό. Τόπος για κούρνιασμα για πάπιες και άλλα πουλιά που αφθονούν στην περιοχή.
Λίμνη Θέρμης
Αποτελεί το στολίδι της Θέρμης. Η λίμνη που έχει σχηματίσει το φράγμα δημιουργεί ένα ξεχωριστό τοπίο, ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, το οποίο δεν μπορεί ν’ αφήσει αδιάφορους ούτε τους γονείς αλλά ούτε και τα παιδιά. Ο δήμος της Θέρμης έκλεισε μια για πάντα την πληγή της χωματερής, μετατρέποντας την περιοχή σε μεγάλο πάρκο με λίμνη. Αρχικά ήταν οι ανάγκες για το πότισμα που οδήγησαν τη δημοτική αρχή στη δημιουργία του φράγματος για 250.000 κυβικά νερό. Στην περιοχή υπάρχουν καφετέρια - αναψυκτήριο για να χαλαρώνουν οι μεγαλύτεροι, αλλά και αθλητικές εγκαταστάσεις, που περιλαμβάνουν γήπεδα μπάσκετ, τένις και ποδοσφαίρου για τους μικρούς επισκέπτες. Οι μικρότεροι μπορούν να παίξουν στις όχθες της λίμνης, να περπατήσουν στα μονοπάτια και τις γεφυρούλες, να ταΐσουν τις πάπιες και τις χελώνες, να κάνουν πικνίκ στο γκαζόν και γενικά να χαρούν τη φύση σ’ έναν μικρό παράδεισο που βρίσκεται πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης. Κοντινός χώρος αναψυχής για τους Θεσσαλονικείς (10 χλμ. μακριά από την πόλη), η λίμνη της Θέρμης αποτελεί παράδεισο.
Λίμνη των πηγών Αώου
Σε απόσταση 20 χλμ. από το Μέτσοβο, σε υψόμετρο 1.400 μ., η λίμνη του Πηγών Αώου, ξαπλώνει την ομορφιά της και το δασικό της πλούτο (έλατα και οξιές) στο Μαυροβούνι. Είναι γειτόνισσα με τον παράδεισο του Εθνικού Δρυμού Βάλια Κάλντα. Χαρακτηριστικό της οι πολλές μικρές νησίδες που σε συνδυασμό με την πλούσια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής συνθέτουν ένα τοπίο μαγευτικό. Έχει δημιουργηθεί από φράγμα της ΔΕΗ στην ΒΔ άκρη της. Το σκηνικό, σχεδόν αλπικό, αναδεικνύεται με μοναδικές στιγμές ιδιαίτερα το χειμώνα και την άνοιξη, εμπλουτισμένο με άφθονα ψάρια, αρκετά είδη αρπακτικών, αλλά και παρυδάτιων πουλιών.
Λίμνη Πηνειού
Η τεχνητή λίμνη φράγματος του Πηνειού ποταμού βρίσκεται στην Ηλεία, ΒΑ της Αμαλιάδας, ανατολικά της αρχαίας Ήλιδας, πάνω από την αρχαία Ήλιδα, 20 χλμ. περίπου από την ακτή που βρίσκεται στο χωριό Κέντρο. Ο ορεινός όγκος του νομού Ηλείας παραμένει ανεξερεύνητος για τους πολλούς. Καταπράσινος, σμιλεμένος από εξαίρετα φαράγγια, πλουτίζει ακόμα περισσότερο τη συλλογή ενδιαφερόντων με τη λίμνη του Πηνειού. Οι ανάγκες για την άρδευση του κάμπου δημιούργησαν στη δεκαετία του ’60 την τεχνητή λίμνη, που με τα χρόνια εξελίχθηκε σε χώρο αναψυχής αθλητών, ποδηλατών, περιπατητών. Το δημοτικό αναψυκτήριο-εστιατόριο, βολεμένο στο ωραιότερο σημείο, λειτουργεί όλο το χρόνο.
Λίμνη Ζαρού
Τα άνυδρα πόδια του κρητικού βουνού, ο κάμπος της Μεσαράς, δεν ζούσαν από τον τουρισμό, αλλά από καλλιέργειες (ελιές και οπωροκηπευτικά). Παλαιότερα στη λεβεντογέννα νήσο έπεφταν βροχή το ΜΟΠ (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα), που στην περιοχή του Ζαρού δε σπαταλήθηκαν. Δημιούργημά τους είναι η πανέμορφη και τόσο φιλική για περιπάτους και ξεκούραση, λίμνη Ζαρού, από το νερό του ποταμού Κουτσουλίδη. Με έργα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, τα νερά συγκέντρωσαν 22 στρέμματα άνυδρης γης. Από τα ίδια νερά προσπαθεί να γεμίσει (χρόνια τώρα) το κοντινό φράγμα της Φανερωμένης, χωρητικότητας 17.000.000 κυβικά μέτρα.
Λίμνη Θησαυρού
Σπάνια ένα ποτάμι κρατάει σε τόση μεγάλη διαδρομή την ομορφιά του, όπως ο Νέστος. Ανηφορίζοντας προς το νομό Δράμας, 13 χλμ. από το Παρανέστι, το τελευταίο «φως» ζωής στην παραμεθόριο πριν από τη Βουλγαρία, προχωράμε δίπλα στη οφιοειδή πορεία του ποταμού. Σε λίγο φαίνεται η λίμνη. Στην αρχή φαίνονται καφετιές φέτες γης, νησάκια που επέζησαν από το πνίξιμό της. Στη συνέχεια το νερό απλώνει όλες του τις δυνάμεις και η λίμνη γίνεται τεράστια.
Λίμνη Σφηκιάς
Για μια ακόμα φορά ο Αλιάκμονας μαντρώνεται σε μια λίμνη, τη λίμνη Σφηκιάς. Το φράγμα της εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τα φιόρδ που σχηματίστηκαν από τις έντονες χαράδρες και το μικρό πλάτος. Το τεχνικό έργο μετεξελίχτηκε σε καταφύγιο παρυδάτιων και μεταναστευτικών πουλιών.
Λίμνη Πουρναριού
Η λίμνη Πουρναρίου γεννήθηκε από τον Άραχθο και είναι κοντά στην Άρτα. Το φράγμα είναι χωμάτινο, εντυπωσιακό και είναι το δεύτερο σε μέγεθος μετά του Μόρνου. Η λίμνη είναι δύσκολη στην προσέγγιση και θέλει πόδια για να τη θαυμάσετε, με πρόσβαση εύκολη μόνο το παραλίμνιο χωριό Κάτω Καλεντίνη. Η πιο εντυπωσιακή διαδρομή με το αυτοκίνητο είναι προς τα χιονισμένα Τζουμέρκα και το χωριό Καταρράκτης, όπου προς την απόληξη της λίμνης το νερό παίρνει το χρώμα της πυκνής βλάστησης, ενώ από τα πρανή της λίμνης κατηφορίζουν εντυπωσιακοί καταρράκτες. Πράγματι ένα ονειρικό τοπίο.
Λίμνη Επτά πηγών
Σε ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς, σε έναν επίγειο παράδεισο συναντά κανείς την περιοχή «Επτά Πηγές». Η περιοχή πήρε το όνομα της από τις 7 φυσικές πηγές από τις οποίες αναβλύζει το νερό που προέρχεται από τον ποταμό Λουτάνη κι είναι διάσπαρτες σε μια πλαγιά. Το νερό που αναβλύζει σχηματίζει στη συνέχεια ένα ποταμάκι, που περνά μέσα από μια σήραγγα για να καταλήξει σε μια μικρή λίμνη. Η λίμνη δημιουργήθηκε με την κατασκευή ενός φράγματος, που η υπερχείλισή του δημιουργεί έναν καταρράκτη. Στα νερά αυτά ζει το σπάνιο είδος ψαριού «Γκιζάνι» (που απαντάται μόνο στα ρυάκια στη Ρόδο), όπως επίσης, παγώνια, πάπιες, χήνες, χελώνες, χέλια και καβούρια. Η κατασκευή της σήραγγας και όλων των έργων στην περιοχή Κολυμπίων, άρχισαν από μια γαλλική εταιρία και ντόπιους εργάτες το 1920 για να ολοκληρωθούν το 1931. Έχει μήκος 150 μέτρα, το πλάτος της κυμαίνεται από 10 ως 50 μέτρα και το βάθος της από 1 ως 8 μέτρα. Λειτουργεί ως αποθετήρας νερού που χρησιμοποιείται για άρδευση στη περιοχή Κολύμπια. Στη μέση περίπου της λίμνης υπάρχει ένα πηγάδι που χρησιμεύει ως φωταγωγός και αεραγωγός. Τόσο η διαδρομή προς τη λίμνη, όσο και η ρεματιά με τα αιωνόβια πλατάνια και πεύκα, χαρακτηρίζονται από απερίγραπτα υπέροχες φυσικές ομορφιές. Το τοπίο ομορφαίνουν τα παγώνια, που ανοίγουν τα φτερά τους για να καλωσορίσουν τους επισκέπτες τους. Η λίμνη των Επτά Πηγών στη Ρόδο είναι ο μοναδικός χώρος στη Ρόδο που μπορεί κανείς να κάνει μπάνιο σε γλυκό νερό και να απολαύσει τη δροσιά του τρεχάμενου νερού και του δάσους που περιβάλει τη λίμνη. Μετά την έξοδο από τη σήραγγα πρέπει να προχωρήσει κανείς αριστερά για να φτάσει στο φράγμα με τον καταρράκτη.
Λίμνη Απολακκιάς
Πρώτοι που δίδαξαν τη συγκέντρωση νερού για αρδευτικούς λόγους ήταν οι Ρωμαίοι. Τους ακολούθησαν στην Ιστορία οι Ιταλοί, που εγκαταστάθηκαν στα Δωδεκάνησα. Το νησί της Ρόδου, είναι αλήθεια, δεν έχει ανάγκη από στολίδια, γιατί έχει πολλά. Αλλά το φράγμα της Απολακκιάς (και της Λαχανιάς) προσθέτουν νέες ενδιαφέρουσες εικόνες.
Λίμνη Μεταλλείου
Στα σύνορα με τη FYROM, κοντά στο Σκρα και 15 χλμ. από την Αξιούπολη, σε μια πανέμορφη τοποθεσία, στην περιοχή του Κιλκίς, βρίσκεται μια τεχνητή λίμνη γνωστή και ως «Λίμνη Μεταλλείου». Δημιουργήθηκε το 2000 από το φράγμα Κοτάντερε, έχει μήκος 2 χλμ. και βάθος 35 μ. και είναι ιδανική για ψάρεμα πέστροφας, για ξεκούραση και φυσιολατρικές δραστηριότητες. Το τοπίο χαρακτηρίζεται από πανέμορφα δάση και φυσική ομορφιά, ενώ η πρόσβαση και περιήγηση είναι δυνατή μέσω καλών δασικών δρόμων.
Λίμνη Λούρου
Ο ποταμός Λούρος έχει μήκος 75 χλμ. και εκβάλλει στον Αμβρακικό κόλπο, όπως και ο Άραχθος. Κυλάει παράλληλα με τον Άραχθο και οι πηγές του βρίσκονται κάπου κοντά στο βουνό Τόμαρος. Τον πλούτο του Λούρου τον μάντρωσαν οι Ρωμαίοι από την εποχή της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντωνίου, που τόσο άδοξα κατέληξε ο δεσμός τους και η δόξα τους στο Άκτιο, έξω από την Πρέβεζα. Στη διαδρομή Φιλιππιάδα-Ιωάννινα, 10 χλμ. μετά τη Φιλιππιάδα, συναντάμε πάνω στο δρόμο στριμωγμένη από το μικρό φράγμα του Λούρου, μια μικρή λίμνη. Είναι 52 περίπου ετών, συνομήλικη με τη λίμνη Άγρα, ένα από τα παλαιότερα φράγματα στην Ελλάδα. Απέχει από την Αθήνα περίπου 420 χλμ. και η λεκάνη απορροής του ταμιευτήρα έχει έκταση 319 τ. χλμ. Στην περιοχή υπάρχουν πουλιά και στη λίμνη ψάρια, πέστροφες και χέλια, που ξεσηκώνουν τους κατοίκους του Άη-Γιώργη, του διπλανού χωριού να τα ψαρέψουν. Λίγο πιο πάνω το εκπληκτικό τοπίο του Άη-Γιώργη με το περίφημο ρωμαϊκό υδραγωγείο, που υδροδοτούσε τη ρωμαϊκή Νικόπολη, την πόλη «δόξα και τιμή» στο νικητή της ναυμαχίας στο Άκτιο, Οκταβιανό, που μετονομάστηκε Αύγουστος.
Κρεμαστών (η εντυπωσιακή)
Στην τοποθεσία Τσαγκαράλωνα σε ένα χάσμα του βουνού αποκαλύπτεται το πανόραμα της λίμνης των Κρεμαστών, η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας. Δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος, το 1963, από τη συσσώρευση των υδάτινων όγκων του ποταμού Αχελώου και των παραποτάμων του, Αγραφιώτη, Τρικεριώτη και Μέγδοβα. Η λίμνη με έκταση 68.532 στρεμμάτων, βρίσκεται ανάμεσα στους νομούς Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας, που ενώνονται μέσω της Γέφυρας της Επισκοπής. Σε άλλο σημείο υπάρχει και η Γέφυρα της Τατάρνας, κοντά στο ομώνυμο μοναστήρι. Το φράγμα έχει ύψος 160 μέτρα, μήκος 457 μέτρα και πλάτος στη βάση 160 μέτρα. Αποτελεί το μεγαλύτερο γεώφραγμα στην Ευρώπη. Στη λίμνη γίνονται διάφορες αθλητικές δραστηριότητες Canoe-Kayak.
Πολυφύτου (η μεγαλύτερη)
Είναι λίμνη του ποταμού Αλιάκμονα, στο νομό Κοζάνης. Σχηματίστηκε το 1973 μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος (Πολυφύτου) στον ποταμό και καλύπτει έκταση 56.793 στρεμμάτων. Η λίμνη αποτελεί ιδιοκτησία της ΔΕΗ, αλλά παραχωρήθηκε στους γύρω κατοίκους για εκμετάλλευση. Διασχίζεται από τη Γέφυρα Σερβίων και τη μικρότερη Γέφυρα Ρυμνίου. Η μεγαλύτερη έκταση της λίμνης βρίσκεται στην επικράτεια του δήμου Σερβίων. Στα νερά της έχουν καταγραφεί 17 είδη ψαριών, ενώ η περιοχή αποτελεί σημαντικό βιότοπο. Σε έρευνα διαπιστώθηκαν υπερβάσεις ως προς τη συγκέντρωση μολύβδου, ενώ η κατάσταση της λίμνης χαρακτηρίστηκε «μέτρια».
Κερκίνη (σκέτο)
Σχηματίστηκε το 1932 με τη δημιουργία φράγματος στην περιοχή του Λιθότοπου, για να συγκρατεί τα νερά του ποταμού Στρυμόνα κι αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως μέρος αποθήκευσης νερού για την άρδρευση της πεδιάδας του νομού. Βρίσκεται στο νομό Σερρών, 45 χλμ. ΒΔ της πόλης των Σερρών και 100 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη. Το 1982, λόγω της μείωσης της χωρητικότητας της λίμνης εξαιτίας των φερτών υλών από το Στρυμόνα, κατασκευάστηκε νέο φράγμα. Η έκταση της λίμνης είναι 37.688 στρέμματα. Προστατεύεται από τη σύμβαση Ραμσάρ κι αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού δικτύου «Φύση 2000». Στην περιοχή συναντάμε πολλά είδη θηλαστικών, όπως το τσακάλι, το λύκο, την αγριόγατα, τη βίδρα, τη νυφίτσα, το ζαρκάδι, το λαγό, το αγριογούρουνο. Υπάρχουν 10 είδη αμφίβιων και περίπου 20 είδη ερπετών. Η ιχθυοπανίδα είναι επίσης πλούσια αφού υπάρχουν 30 είδη ψαριών με κυριότερα τα χέλια. Στη γύρω περιοχή έχουν καταγραφεί περίπου 300 είδη πουλιών. Η Λαγγόνα και ο Αργυροπελεκάνος που ζουν εκεί είναι μοναδικά στον κόσμο είδη, και απειλούνται με εξαφάνιση. Υπάρχουν και πολλά σπάνια αρπακτικά όπως ο χρυσαετός, ο βασιλαετός, ο πετρίτης, ενώ η περιοχή αποτελεί πεδίο έρευνας σχετικά με τους υγρότοπους και τη διαχείριση τους. Στη λίμνη ζει και ο πιο μεγάλος πληθυσμός βουβαλιών στην Ελλάδα (πάνω από 500). Τα τελευταία χρόνια η Κερκίνη γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Η λίμνη και η γύρω περιοχή προσφέρεται για περιβαλλοντική εκπαίδευση και αποτελεί ιδανικό μέρος για την ανάπτυξη του οικοτουρισμού.
Καστρακίου («φωτίζει» τα Επτάνησα)
Τεχνητή λίμνη κοντά στα χωριά Καστράκι και Μπαμπαλιό της Αιτωλοακαρνανίας, πάνω στην κοίτη του ποταμού Αχελώου, στην περιοχή συμβολής του με τον παραπόταμο Ίναχο. Υδροηλεκτρικό έργο της δεκαετίας του 1960, που φωτίζει μέχρι την Κεφαλονιά, τη Ζάκυνθο και τη Λευκάδα. Μετέτρεψε την άγονη περιοχή σε γόνιμη, ποτίζοντας 120.000 στρέμματα γης, αλλά και τον πληθυσμό της πόλης του Αγρινίου. Σχεδό ενώνεται με τη λίμνη Στράτου. Η έκταση της επιφάνειας της λίμνης που έχει δημιουργηθεί είναι 26.800 στρέμματα και περιέχει 1.000.000 κυβικά μέτρα νερό, που σκέπασαν σχεδόν όλο τον τόπο. Απ’ τα χωριά Μαλατέικα και Μπαμπαλιό, όλοι οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν σε αναγκαστική μετανάστευση, μικρό όμως τμήμα απ’ αυτούς ανασυγκρότησε οικισμούς σε παραλίμνιες περιοχές. Η λίμνη δημιουργήθηκε από ένα δεύτερο φράγμα στον Αχελώο ποταμό, με ύψος 95 μέτρα, μήκος 530 μέτρα και πλάτος στη βάση 380 μέτρα. Εκεί υπάρχει υδροηλεκτρικός σταθμός της ΔΕΗ που εξοικονομεί σημαντική ενέργεια από πετρέλαιο και τη μόλυνση από αυτό του περιβάλλοντος.
Ταυρωπού (η βασίλισσα)
Η τεχνητή λίμνη Πλαστήρα βρίσκεται στο οροπέδιο της Νεβρόπολης στο νομό Καρδίτσας, και το επίσημό της όνομα είναι λίμνη Ταυρωπού. Σχηματίστηκε το 1959 με την ολοκλήρωση του φράγματος στον ποταμό Ταυρωπό ή Μέγδοβα, και η ιδέα για την κατασκευή της αποδόθηκε στον στρατιωτικό και πολιτικό Νικόλαο Πλαστήρα. Όταν το 1935 επισκέφθηκε τη γενέτειρά του, όπου είχαν σημειωθεί καταστροφικές πλημμύρες στη περιοχή και τη Μακεδονία από συνεχείς βροχοπτώσεις, βλέποντας τον χώρο φέρεται να είπε: «εδώ μια μέρα θα γίνει λίμνη», απ’ όπου και το πιο γνωστό της όνομα. Η χρηματοδότησή της έγινε από χρήματα που χρωστούσε η Ιταλία στην Ελλάδα και την κατασκευή ανέλαβε γαλλική εταιρεία. Περιέχει 400 εκατ. κυβικά μέτρα νερού, έχει μέγιστο μήκος 12 χλμ., μέγιστο πλάτος 4 χλμ., συνολική επιφάνεια 22.000 στρέμματα, ενώ το μέγιστο βάθος της είναι περίπου 60 μέτρα και το ανώτατο υψόμετρο της 750 μ. Το νερό της χρησιμοποιείται για ηλεκτροπαραγωγή και άρδευση, καθώς κοντά στο χωριό Μητρόπολη βρίσκεται και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο ισχύος 400 MW. Τα τελευταία χρόνια έχει αξιοποιηθεί τουριστικά με αρκετές δραστηριότητες, πάνω και γύρω από τη λίμνη.
Μόρνου (η διάσημη)
Είναι τεχνητή λίμνη που κατασκευάστηκε για να καλυφθούν οι ανάγκες για την ύδρευση της Αθήνας. Δημιουργήθηκε το 1979 με κατασκευή φράγματος στον ποταμό Μόρνο. Η συνολική επιφάνεια της λίμνης, που αντιστοιχεί στη μέση στάθμη της, είναι περίπου 15.500 στρέμματα και είναι η 9η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας. Βρίσκεται στο κέντρο του νομού Φωκίδας και καλύπτει με τα νερά της ένα λεκανοπέδιο δυτικά από το Λιδωρίκι, που υπήρχε ανάμεσα στα βουνά Γκιώνα και Βαρδούσια. Συγκεντρώνει νερό όχι μόνον από τον Μόρνο και τους παραποτάμους του, αλλά και από τη λίμνη του Εύηνου, μέσω μίας σήραγγας που κατασκευάστηκε για τον σκοπό αυτό. Τα έργα για τη δημιουργία της λίμνης έγιναν στο διάστημα 1972-1979 και η λίμνη άρχισε να χρησιμοποιείται το 1981. Για τη δημιουργία της κατασκευάστηκε φράγμα ύψους 125 μέτρων (το 7ο πιο ψηλό της Ελλάδας), με συνολικό όγκο 17 εκατ. κυβικά μέτρα και εκκενώθηκε το χωριό Κάλλιο, που μεταφέρθηκε σε άλλη θέση πάνω από τις όχθες της λίμνης. Σε περιόδους ξηρασίας, όταν η στάθμη της λίμνης κατεβαίνει, αποκαλύπτονται τα σπίτια του παλιού οικισμού. Το υδραγωγείο του Μόρνου που μεταφέρει το νερό της λίμνης στην Αττική, είναι ένα από τα πιο μεγάλα της Ευρώπης με συνολικό μήκος 188 χλμ. Στη διαδρομή του κατασκευάστηκαν 15 σήραγγες συνολικού μήκους 71 χλμ.
Σμοκόβου (η νεότερη)
Τεχνητή λίμνη της Θεσσαλίας, στις πλαγιές των Αγράφων. Βρίσκεται στα όρια των δήμων Μενελαΐδας και Ταμασίου. Πήρε το όνομά της από τα διπλανά γραφικά ιαματικά λουτρά που βρίσκονται σ’ έναν παράδεισο φύσης. Εγκαινιάστηκε το 2002 και έχει έκταση περίπου 8.500 στρεμμάτων. Η λίμνη κατασκευάστηκε για να αρδεύει το ΝΔ τμήμα του κάμπου της Καρδίτσας, καθώς και ένα τμήμα των οροπεδίων της Ομβριακής και του Δομοκού, του νομού Φθιώτιδας. Υπάρχει κι υδροηλεκτρική εγκατάσταση. Το φράγμα της λίμνης κατασκευάστηκε μεταξύ 1981 και 1994 και έφτασε σε ύψος τα 104 μέτρα, 450 μέτρα μήκος και 11 μέτρα πλάτος στην κορυφή του.
Στράτου (η λίμνη του σκιέρ)
Είναι τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε με φράγμα στον ποταμό Αχελώο, με συνολική έκταση 8.400 στρεμμάτων. Ο ταμιευτήρας του μικρού αρδευτικού φράγματος, κάτω από το φράγμα Στράτου, έχει παραχωρηθεί στην Ελληνική Ομοσπονδία Θαλάσσιου Σκι και λειτουργούν σήμερα εγκαταστάσεις του Εθνικού Κέντρου Θαλασσίου Σκι. Η παρόχθια βλάστηση, η εναλλαγή χρωμάτων, ο πλούτος του οικοσυστήματος μετέτρεψαν τον τόπο, από έργο ενέργειας και άρδρευσης, σ' έναν από τους πλουσιότερους υδροβιότοπους. Βορειότερα βρίσκεται το χωριό Ματσούκι.
Μαραθώνα (η παλιά)
Η λίμνη δημιουργήθηκε για την ύδρευση της Αθήνας, από την ανέγερση του φράγματος του Μαραθώνα, σε μικρή απόσταση από τον Μαραθώνα Αττικής. Η κατασκευή του φράγματος διήρκεσε από το 1926 μέχρι το 1929. Η λίμνη ήταν το κυριότερο απόθεμα νερού για την ύδρευση της Αθήνας από το 1931 (οπότε άρχισε να δίνει νερό) μέχρι το 1959. Το 1959 άρχισε να λειτουργεί σύνδεση παροχής από τη λίμνη Υλίκη, ενώ από το 1981 το περισσότερο νερό για την ύδρευση της Αθήνας προέρχεται από την τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Σήμερα πλέον όλο το νερό της λίμνης δε θα επαρκούσε παρά μόνο για λίγες ημέρες υδροδότησης της πόλης. Η επιφάνεια της λίμνης, που αντιστοιχεί στη μέση στάθμη της, είναι περίπου 1.027 στρέμματα και το μέγιστο βάθος της είναι 54 μέτρα. Η λίμνη συγκεντρώνει νερά από μία περιοχή με έκταση 118 τετρ. χιλιομέτρων. Η κορυφή του φράγματος βρίσκεται σε ύψος 227 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και η βάση του σε ύψος 173 μέτρα. Ο υπερχειλιστής, όμως, βρίσκεται σε ύψος 223 μέτρων και αυτό είναι το μέγιστο ύψος της επιφάνειας της λίμνης πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
Δόξα (το «μπιζού»)
Είναι μικρή τεχνητή λίμνη και βρίσκεται σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, στην ορεινή Κορινθία. Αλλάζοντας τα χρώματά της ανάλογα με τις εποχές, κρύβει μια εκπληκτική θέα. Αγκαλιασμένη από ορεινούς όγκους και δάσος, είναι ιδανική για ένα περίπατο γύρω από την περίμετρό της, και από το Φενεό προς το εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου.Η κατασκευή της ολοκληρώθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990, και στηρίχτηκε στον χείμαρρο Δόξα που περνούσε από την περιοχή. Στο κέντρο της λίμνης το εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου δημιουργεί ένα ρομαντικό θέαμα. Παλιότερα βρισκόταν στη θέση του η Μονή Αγίου Γεωργίου, αλλά λόγω των πλημμυρών μεταφέρθηκε σε μικρή απόσταση από την αρχική της θέση, σε διπλανό ύψωμα, και είναι επισκέψιμη
history-pages.blogspot.gr
