Θα μπορούσαν να προσφέρουν στις χώρες πρόσθετες επιλογές απαλλαγής από τον άνθρακα
Η Κεντρική Ευρώπη θα μπορούσε να παράγει έως και 191 TWh ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως από ηλιακούς συλλέκτες που εγκαθίστανται παράλληλα με τη γεωργία, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη (29 Αυγούστου) από τη δεξαμενή σκέψης Ember - περισσότερο από τη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της Πολωνίας το 2022.
Αυτός ο συνδυασμός ηλιακών συλλεκτών και γεωργικών δραστηριοτήτων είναι γνωστός ως agrivoltaics ή agri-PV.
Αν και η πρακτική αυτή είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στην Ιαπωνία, με περίπου 2.000 αγροβολταϊκές εγκαταστάσεις σε όλο το αρχιπέλαγος, παραμένει περιθωριακή στην Ευρώπη. Η έκθεση της Ember συνιστά επενδύσεις και μια στρατηγική που θα συμβάλει στην οικοδόμηση χωρητικότητας αγρο-Φ/Β στην Κεντρική Ευρώπη.
Σύμφωνα με μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2023, η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα για 1000 GW χωρητικότητας αγρο-Φ/Β. Για σύγκριση, η στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια στοχεύει σε 590 GW συνολικής ηλιακής φωτοβολταϊκής ισχύος έως το 2030.
Όπως αναφέρει το euractiv.com σε μια εποχή που οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ καταγγέλλουν την έλλειψη φιλοδοξίας των κρατών μελών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στα εθνικά τους σχέδια για το κλίμα, η γεωργική Φ/Β θα μπορούσε να προσφέρει στις χώρες αυτές πρόσθετες επιλογές απαλλαγής από τον άνθρακα.
Σύμφωνα με την Ember, η ανάπτυξη μόλις του 9% του εκτιμώμενου δυναμικού αγροτικών φωτοβολταϊκών θα μπορούσε να καλύψει όλες τις ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια για τη γεωργία και την επεξεργασία τροφίμων στην Κεντρική Ευρώπη.
Ωστόσο, ορισμένες χώρες στην περιοχή αυτή, όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβακία, δεν έχουν ακόμη κανονισμούς σχετικά με την αγροτική Φ/Β. Αντίθετα, η Δυτική Ευρώπη, όπου υπάρχουν πολιτικές για τον διαμοιρασμό της γης για τη γεωργία και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς απώλεια των γεωργικών επιδοτήσεων, μπορεί να υπερηφανεύεται για 200 τέτοια έργα.
Ο Pawel Czyzak, περιφερειακός επικεφαλής της Ember για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, δήλωσε στην Euractiv ότι απαιτείται ειδική νομοθεσία. Διαφορετικά, οι αγρότες θα είναι υποχρεωμένοι να μετατρέψουν τη γη τους σε βιομηχανική ή εμπορική χρήση εάν θέλουν να εγκαταστήσουν ηλιακούς συλλέκτες.
«Ως ιδιοκτήτης, την αφαιρείτε από την παραγωγή τροφίμων και χάνετε τις γεωργικές επιδοτήσεις από την Κοινή Αγροτική Πολιτική», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό “είναι μια σημαντική πηγή εισοδήματος για τους αγρότες”.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
Το Agri-PV έχει περιβαλλοντικά, γεωργικά και οικονομικά πλεονεκτήματα, σύμφωνα με τον ειδικό δημοσιογράφο Enrico Becchi,
Πρώτον, η ανάπτυξη ηλιακών συλλεκτών πάνω από καλλιέργειες μπορεί να παρέχει σκιά και να παράγει ενέργεια, ενώ παράλληλα επιτρέπει τη χρήση γεωργικών εκτάσεων. Τέτοια συστήματα μπορούν επίσης να συλλέγουν το νερό της βροχής και να το αναδιανέμουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τα αγροτικά φωτοβολταϊκά μπορούν επίσης να προσφέρουν στους αγρότες ένα τακτικό εισόδημα από την παραγωγή και μεταπώληση ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά αν δεν μπορούν να δημιουργήσουν άμεσα έσοδα, μπορούν να νοικιάσουν τη γη τους ή να κάνουν τα αγροκτήματά τους αυτάρκη σε ενέργεια.
Ωστόσο, αυτό το είδος τεχνολογίας δεν είναι κατάλληλο για όλους τους τύπους γεωργικής παραγωγής. Για παράδειγμα, ορισμένες ποικιλίες φρούτων και λαχανικών απαιτούν απεριόριστη πρόσβαση στο ηλιακό φως.
Επιπλέον, η εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών στη μέση των χωραφιών, μέσα από τα οποία διέρχονται γεωργικά μηχανήματα, αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων και ζημιών στον εξοπλισμό.
Τέλος, ορισμένοι παρατηρητές αναφέρουν το ενδεχόμενο οι αγρότες να εγκαταλείψουν τη γεωργική παραγωγή και να ζουν αποκλειστικά από την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία απαιτεί λιγότερο χρόνο για να παραχθεί και παρέχει ένα πιο σταθερό εισόδημα.