Θα μπορούσε ένα κουτί να αλλάξει την αγορά ψαριών και θαλασσινών; Στην Greenpeace πιστεύουμε ότι μπορεί. Γι’ αυτό εδώ και δύο χρόνια κάνουμε πραγματικότητα το όραμά μας για ζωντανές θάλασσες μέσα από ένα κουτί γεμάτο θάλασσα. To “Ένα Κουτί Θάλασσα” είναι μία φιλόδοξη και πρωτοποριακή προσπάθεια που βάζει τα θεμέλια για ένα εναλλακτικό διατροφικό μοντέλο, με στόχο να ανατρέψει πολλά από τα κακώς κείμενα του κυρίαρχου μηχανισμού παραγωγής και κατανάλωσης της τροφής μας σήμερα.
Δύο χρόνια τώρα έχουμε παραδώσει 600 κουτιά θάλασσα σε υποστηρικτές της οργάνωσης στην Αττική, δίνοντας τη δυνατότητα στους 10 αλιείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα να πουν την ιστορία τους για το πραγματικά ποιοτικό ψάρι και τις δυσκολίες του επαγγέλματός τους. Ταυτόχρονα όμως, μέσα από την πρακτική εμπειρία διαχείρισης και λειτουργίας του συστήματος παραδόσεων, αποκτήσαμε βασικότατες γνώσεις για όλα όσα χρειάζεται μία τέτοια πρωτοβουλία ώστε να λειτουργήσει σωστά.
Τρεις είναι οι κεντρικοί άξονες της δουλειάς μας για να καταφέρουμε να υλοποιήσουμε το όραμά μας. Από την πρώτη στιγμή προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο μεταξύ συνειδητοποιημένων καταναλωτών/πολιτών και παράκτιων ψαράδων χαμηλής έντασης. Για να έχει ελπίδα να λειτουργήσει σωστά και να μακροημερεύσει το δίκτυο αυτό, πρέπει να υπάρχει συστηματική επικοινωνία με όλους τους συμμετέχοντες, να αισθάνονται ότι αποτελούν μία κοινότητα και οι αποφάσεις να λαμβάνονται με απόλυτη διαφάνεια.
Ο δεύτερος άξονας της δουλειάς μας είναι η εφαρμογή των αρχών της διαμοιρασμένης οικονομίας (shared economy) μέσα από καινοτόμες τεχνολογικές εφαρμογές. Θέλουμε δηλαδή να δημιουργήσουμε ένα επιχειρηματικό μοντέλο για την παράκτια αλιεία χαμηλής έντασης που θα επιτρέπει τον έλεγχο των αλιευτικών πρακτικών μέσα από έναν συνδυασμό εθελοντικών συμφωνιών, τεχνολογικών εργαλείων και συλλογικών διαδικασιών.
Ο τελευταίος άξονας είναι η δίκαιη αμοιβή των ψαράδων που σέβονται το φυσικό περιβάλλον και αποτελούν πυλώνα της κοινωνίας και οικονομίας των παράκτιων περιοχών της χώρας. Σε αντιπαραβολή με την αγορά του σήμερα όπου κανένα προϊόν δεν έχει ταυτότητα και ο αγώνας της χαμηλότερης τιμής είναι βασικός κοινός παρονομαστής, το “Ένα Κουτί Θάλασσα” βασίζεται στην ανάδειξη των πραγματικά σωστών προϊόντων και στην ουσιαστική υποστήριξή τους.
Ποια είναι η ισορροπία που πρέπει να κρατήσουμε ανάμεσα στις ανάγκες του καταναλωτή και στις δυνατότητες της θάλασσας και των αλιέων; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος συσκευασίας και μεταφοράς τόσο ευπαθών προϊόντων; Πώς μπορεί ο τελικός καταναλωτής να γίνει βασικός ελεγκτής της βιωσιμότητας των ψαριών που λαμβάνει; Πόση πληροφορία χρειάζεται για να επιτελέσει αυτόν τον ρόλο και πώς θα του τη δώσουμε καλύτερα; Πώς χτίζουμε τη συνεργασία μας με τους αλιείς του προγράμματος και πώς δυναμώνουμε τις μεταξύ τους συνεργατικές σχέσεις; Ποιες τεχνολογικές καινοτομίες είναι άμεσα εφαρμόσιμες και ποιες όχι; Ποια είναι η τελική τιμή του προϊόντος που δίνει κίνητρο τόσο στους αλιείς όσο και στους καταναλωτές;
Κάποιες ερωτήσεις έχουν ήδη απαντηθεί, άλλες είναι πιο δύσκολες και απαιτείται επιπλέον δουλειά για να τα καταφέρουμε, αλλά απαιτείται και κάτι ακόμα. Μία τόσο σημαντική και δύσκολη αλλαγή χρειάζεται την υποστήριξη ενός κινήματος που θα φέρει κοντά όλες εκείνες τις κοινωνικές δυνάμεις που ήδη δουλεύουν γι’ αυτήν την αλλαγή. Τους επόμενους μήνες θα αφοσιωθούμε στην ανάδυση αυτού του κινήματος και για τον λόγο αυτό το “Ένα Κουτί Θάλασσα” σταματάει για την ώρα τις παραδόσεις.
Θα επιστρέψουμε και πάλι όταν το “Ένα Κουτί Θάλασσα” θα βρίσκεται ακόμα πιο κοντά στον στόχο της απόλυτης αυτονόμησης από τη Greenpeace, γι’ αυτό μείνε κοντά μας. Όποιος θέλει (ψαράς χαμηλής έντασης ή καταναλωτής) να δηλώσει συμμετοχή για την επόμενη φάση του προγράμματος δεν έχει παρά να δώσει τα στοιχεία του στο τηλέφωνο 2103840774 ή στο gpgreece@greenpeace.org.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω με όλη μου την καρδιά τους πρωτοπόρους καταναλωτές που πήραν το ρίσκο και συμμετείχαν στο πρόγραμμά μας. Χωρίς αυτούς δεν θα είχαμε φτάσει ποτέ ως εδώ!