Ηγέτης του παγκόσμιου εμπορίου αναδεικνύεται η Ευρωπαϊκή Ενωση το 2017, ευνοημένη από την υποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την παγκόσμια εμπορική σκηνή και από τη μεταβατική φάση του Brexit που κρατάει παγωμένες τις φιλοδοξίες του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στο τιμόνι της παγκόσμιας εμπορικής της πολιτικής, η ΕΕ έχει τη σουηδή Επίτροπο Εμπορίου Σεσίλια Μάλστρομ, η οποία, μαζί με τον Εμανουέλ Μακρόν, συγκαταλέγονται μεταξύ των μεγάλων ευρωπαίων κερδισμένων του 2017, σύμφωνα με το Politico.
Η Επίτροπος Μάλστρομ έχει στο ενεργητικό της την ολοκλήρωση των γιγαντιαίων συμφωνιών της ΕΕ με τον Καναδά (CETA) και tτης ΕΕ με την Ιαπωνία, ενώ βρίσκεται κοντά στην υπογραφή της μεγαλύτερης εμπορικής συμφωνίας που έχει υπογραφεί ποτέ με το μπλοκ των χωρών της Λ. Αμερικής, γνωστό ως Mercosur.
Στο μεταξύ, βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση και η συμφωνία με το Μεξικό και την Αυστραλία.
Η συμφωνία ΕΕ -Ιαπωνίας καλύπτει οικονομίες που αντιπροσωπεύουν το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ και έρχεται μετά από αυτή με το Βιετνάμ το 2015 και με τον Καναδά τον περασμένο χρόνο.
«Η ΕΕ και η Ιαπωνία στέλνουν ένα ισχυρό μήνυμα για την προάσπιση του ανοικτού, δίκαιου και βασιζόμενου σε κανόνες εμπορίου», δήλωσε μετά την υπογραφή της συμφωνίας στις αρχές Δεκεμβρίου ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ενώ η Μάλιστομ απευθύνθηκε «στις άλλες χώρες», τονίζοντας «τη σημασία του ελεύθερου και δίκαιου εμπορίου και της διαμόρφωσης της παγκοσμιοποίησης».
Η επικείμενη συμφωνία με το μπλοκ Mercosur είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη απ αυτή με την Ιαπωνία σε όγκο εμπορίου και αποκτά νέα δυναμική μετά την τελευταία.
«Μόνον από τους δασμούς θα κερδίσουμε εκατομμύρια» δήλωσε η Μάλστρομ αναφερόμενη στα κέρδη μιας συμφωνίας με τις χώρες του Mercosur.
Η ΕΕ ανοίγει τη μια αγορά μετά την άλλη στους εξαγωγείς της, καταργώντας δασμούς και ενοποιώντας τις προδιαγραφές για προϊόντα όπως τα αυτοκίνητα, η διατροφή και οι ιατρικές πατέντες.
Και καθώς μεγαλώνει η αλυσίδα των συμφωνιών και επιτυχιών, η ΕΕ διαμορφώνει τα παγκόσμια εμπορικά πρότυπα, αφήνοντας πίσω τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Για παράδειγμα, το ευρωπαϊκό σύστημα προστασίας της ονομασίας ειδών διατροφής gourmet, το αποκαλούμενο «γεωγραφικής ένδειξης», κερδίζει έδαφος παγκοσμίως.
Με κάθε εμπορική συμφωνία που υπογράφει η ΕΕ, όλο και περισσότερες χώρες «συνυπογράφουν» ότι η σαμπάνια προέρχεται μόνον από την περιοχή Καμπανία της Γαλλίας και το Parmigiano Reggiano, μόνον από τη βόρεια Ιταλία. Η συμφωνία με την Ιαπωνία, όπως έχει δηλώσει η κ. Μάλστρομ, «διασφαλίζει την προστασία περισσότερων από 200 προϊόντα διατροφής στην Ιαπωνία».
Η συμφωνία με το Τόκιο σημαίνει επίσης ότι η Ιαπωνία θα ακολουθήσει τις ίδιες προδιαγραφές όπως και η ΕΕ, που σημαίνει ότι τα αυτοκίνητα δεν χρειάζεται να δοκιμάζονται δύο φορές όταν πωλούνται στις δύο αγορές, κάνοντας τη ζωή ευκολότερη για τους εξαγωγείς.
Οι ευρωπαϊκές συμφωνίες συνάπτονται σε μια χρονική στιγμή που οι ΗΠΑ αποχωρούν από την παγκόσμια σκηνή. Οι αποφάσεις του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσυρθεί από τη συμφωνία Ειρηνικού, να επαναδιαπραγματευτεί τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Β. Αμερικής και να μπλοκάρει το σύστημα διευθέτησης διαφορών του ΠΟΕ, ενώ ταυτόχρονα απειλεί την Κίνα με δασμούς, έχουν αυξήσει τους κινδύνους για έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, για τον οποίο οι άλλες χώρες δεν έχουν ιδιαίτερη όρεξη.
Αυτό αναδεικνύει την ΕΕ ως αναγκαίο εταίρο στο παγκόσμιο εμπόριο, κάτι που οι οπαδοί του σκληρού Brexit θα βρουν μπροστά τους, σχολιάζει το Politico.
Η συμφωνία με την Ιαπωνία ήρθε την ίδια μέρα που ο Πρόεδρος Γιούνκερ ανήγγειλε σημαντική εξέλιξη στις συνομιλίες για το Brexit.
Το κλειδί ήταν μια σημαντική βρετανική παραχώρηση: Απουσία κάθε εμπορικής συμφωνίας που να εγγυάται το ίδιο, το ΗΒ θα διατηρήσει την πλήρη ευθυγράμμισή του με τους κανόνες της «Εσωτερική Αγοράς και της Τελωνειακής Ενωσης», σύμφωνα με τους οποίους δεν χρειάζονται τελωνειακοί έλεγχοι μεταξύ της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτή η παραδοχή εξασθενίζει τη διαπραγματευτική θέση του ΗΒ, καθώς η ΕΕ έχει αυτή την εγγύηση ως δεδομένο υπέρ της.
Επίσης όταν η Μάλστρομ ρωτήθηκε αν το ΗΒ θα γίνει δυνατό να παραμείνει στην εμπορική συμφωνία με την Ιαπωνία, απάντησε: «Την ημέρα που το ΗΒ θα εγκαταλείψει την ΕΕ, θα εγκαταλείψει και όλες τις εμπορικές συμφωνίες που έχουμε με τρίτες χώρες».
Οι προβλέψεις της συμφωνίας ΕΕ-Ιαπωνίας
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης:
Θα εξαλείψει το μεγαλύτερο μέρος των δασμών 1 δισ. ευρώ που καταβάλλονται ετησίως από τις ευρωπαϊκές εταιρείες που πραγματοποιούν εξαγωγές στην Ιαπωνία και θα ανοίξει την ιαπωνική αγορά των 127 εκατομμυρίων καταναλωτών στις ενωσιακές εξαγωγές σημαντικών γεωργικών προϊόντων, ενώ θα αυξήσει τις ευκαιρίες της ΕΕ για νέες εξαγωγές.
Θα καταργήσει τους δασμούς σε πολλά τυριά όπως το γκούντα και το τσένταρ (τα οποία σήμερα βαρύνονται με δασμό 29,8 %) καθώς και στις εξαγωγές οίνων (σημερινός δασμός 15 % κατά μέσο όρο) Θα δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ να αυξήσει σημαντικά τις εξαγωγές βοείου κρέατος στην Ιαπωνία, ενώ για το χοιρινό οι εξαγωγές μεταποιημένων κρεάτων θα είναι αδασμολόγητες και οι εξαγωγές νωπών κρεάτων σχεδόν αδασμολόγητες.
Θα διασφαλίσει προστασία στην Ιαπωνία για περισσότερα από 200 υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκά γεωργικά προϊόντα, τις λεγόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΓΕ), και θα διασφαλίσει επίσης την προστασία επιλεγμένων ιαπωνικών ΓΕ στην ΕΕ.
Επίσης, η συμφωνία ανοίγει τις αγορές υπηρεσιών και ειδικότερα τις αγορές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ηλεκτρονικού εμπορίου, τηλεπικοινωνιών και μεταφορών.
Η συμφωνία θέτει τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα σε θέματα εργασίας, ασφάλειας, προστασίας του περιβάλλοντος και προστασίας των καταναλωτών, ενισχύει τις δράσεις της ΕΕ και της Ιαπωνίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κλιματική αλλαγή και διαφυλάσσει πλήρως τις δημόσιες υπηρεσίες.
Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, που ρυθμίζεται ξεχωριστά από τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης, κατά τη σύνοδο κορυφής του Ιουλίου εκδόθηκε κοινή δήλωση, στην οποία η ΕΕ και η Ιαπωνία τονίζουν τη σημασία που έχει η διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ιδιωτικής ζωής και ασφάλειας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ως θεμελιώδες δικαίωμα και ως βασικός παράγοντας της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στην ψηφιακή οικονομία, που επίσης διευκολύνει περισσότερο τις αμοιβαίες ροές δεδομένων, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας.
Ν.Μ.