Το Συμβούλιο ενέκρινε έκθεση η οποία απηχεί την πορεία των διαπραγματεύσεων και
περιλαμβάνει προτάσεις για τις μελλοντικές εργασίες που αφορούν οδηγία για την τροποποίηση της
ισχύουσας οδηγίας περί φορολόγησης ενέργειας προκειμένου να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με
τους στόχους της ΕΕ όσον αφορά την ενέργεια και την αλλαγή του κλίματος.
Η κυπριακή προεδρία υπέβαλε τέσσερις συμβιβαστικές προτάσεις, εκ των οποίων την τελευταία
στις 12 Νοεμβρίου. Το Συμβούλιο κάλεσε τη διάδοχη ιρλανδική προεδρία να συνεχίσει τις
εργασίες, με σημείο εκκίνησης το τελευταίο συμβιβαστικό κείμενο.
ΣΤΟΧΟΙ
Ακόμη και πριν από το Μάαστριχτ, ωστόσο, άλλοι παράγοντες διαδραμάτισαν εξίσου σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό της δομής και των επιπέδων των φόρων επί των πετρελαιοειδών, όπως αυτοί που προβλέπονται στο άρθρο 93.
Αρκετές πτυχές της πολιτικής μεταφορών εμφανίζουν σαφή συνάφεια: συγκεκριμένα ο ανταγωνισμός μεταξύ διαφόρων μέσων μεταφοράς και η επιδίωξη της διαφάνειας στη χρέωση τελών υποδομών.
Ο έλεγχος της ρύπανσης που προκαλείται από την καύση πετρελαιοειδών πάντα συνιστούσε μείζον στοιχείο της περιβαλλοντικής πολιτικής. Επρόκειτο για τον καθοριστικό παράγοντα κατά τη θέσπιση διαφορετικών ελαχίστων επιπέδων των φόρων επί της βενζίνης με μόλυβδο και της αμόλυβδης βενζίνης.
Η γενική ενεργειακή πολιτική επίσης διαδραμάτισε κάποιο ρόλο στον καθορισμό των επιπέδων των φόρων επί των πετρελαιοειδών: για παράδειγμα, οι ισορροπίες μεταξύ διαφόρων ενεργειακών πηγών (άνθρακας, πετρέλαιο, αέριο, πυρηνική ενέργεια κ.λπ.) και μεταξύ εγχώριων και εισαγόμενων πόρων.
Οι στόχοι της γεωργικής πολιτικής επίσης ήταν συναφείς, κυρίως δε αυτοί που περιέχονταν στην πρόταση [COM(92) 36] για ειδικό μειωμένο συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα καύσιμα κινητήρων που λαμβάνονται από γεωργικές πηγές («βιοκαύσιμα»).
Τέλος, στο πλαίσιο της κοινοτικής πολιτικής για την απασχόληση, εκπονήθηκε μια φορολογική στρατηγική για τη μετάβαση από τη φορολόγηση της εργασίας σε άλλες πηγές εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένης της φορολόγησης της χρήσης πρώτων υλών και ενέργειας.
. Πετρελαιοειδή
Η βασική διάρθρωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης επί των πετρελαιοειδών εντός της Κοινότητας καθορίστηκε από την οδηγία 92/81/ΕΟΚ. Κάθε κράτος μέλος οφείλει να επιβάλλει ειδικό φόρο κατανάλωσης επί των πετρελαιοειδών που χρησιμοποιούνται ως καύσιμα κινητήρα ή καύσιμα θέρμανσης, με την επιφύλαξη ορισμένων εξαιρέσεων, οι οποίες επρόκειτο να αναθεωρηθούν το αργότερο στα τέλη του 1997. Η απόφαση 92/510/ΕΟΚ του Συμβουλίου ενέκρινε ορισμένες παρεκκλίσεις που επιδέχονται απαλλαγή ή μειωμένους συντελεστές προς εφαρμογή σε ορισμένα προϊόντα στα διάφορα κράτη μέλη.
Οι φόροι είναι συγκεκριμένοι, δηλαδή υπολογίζονται ανά 1 000 λίτρα ή ανά 1 000 χιλιόγραμμα προϊόντος. Όσον αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, ως πετρελαιοειδή νοούνται η βενζίνη με μόλυβδο, η αμόλυβδη βενζίνη, το ντίζελ, το μαζούτ, το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ), το μεθάνιο και η κηροζίνη.
Οι αρχικές προτάσεις της Επιτροπής για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης επί των πετρελαιοειδών, στο πλαίσιο του προγράμματος της ενιαίας αγοράς [COM(87) 327], τάσσονταν υπέρ της πλήρους εναρμόνισης βάσει μέσων συντελεστών (για τη βενζίνη και το ΥΦΑ με αριθμητικό μέσο όρο, για το μαζούτ με σταθμισμένο μέσο όρο). Ακόμη και σε αναθεωρημένη πρόταση τον Ιούνιο του 1989 [COM(89) 260], η Επιτροπή υποστήριξε ότι θα έπρεπε να εφαρμοστούν ενιαίοι συντελεστές ή κλίμακες συντελεστών στα πετρελαιοειδή, καθώς «οι κίνδυνοι στρεβλώσεως του ανταγωνισμού […] είναι μεγαλύτεροι σε αυτόν τον τομέα παρά στον τομέα των οινοπνευματωδών ποτών και των προϊόντων καπνού».
Ωστόσο, όπως και στην περίπτωση των οινοπνευματωδών ποτών και των προϊόντων καπνού, η οδηγία 92/82/ΕΟΚ καθόρισε τελικά μόνο ελάχιστους συντελεστές:
— βενζίνη με μόλυβδο: 337 ECU ανά 1 000 λίτρα·
— αμόλυβδη βενζίνη: 287 ECU ανά 1 000 λίτρα, με την προϋπόθεση ότι «ο συντελεστής της αμόλυβδης βενζίνης θα είναι πάντοτε κατώτερος εκείνου που επιβάλλεται στη βενζίνη με μόλυβδο»·
— ντίζελ: 245 ECU ανά 1 000 λίτρα με μειωμένους συντελεστές για το πετρέλαιο θέρμανσης·
— μαζούτ: 13 ECU ανά 1 000 χιλιόγραμμα·
— ΥΦΑ και μεθάνιο που χρησιμοποιούνται ως καύσιμα κινητήρων: 100 ECU ανά 1 000 χιλιόγραμμα· σε άλλες περιπτώσεις 36 ή 0 ECU ανά χιλιόγραμμο·
— κηροζίνη ως καύσιμο κινητήρων: 245 ECU ανά 1 000 λίτρα· σε άλλες περιπτώσεις 18 ECU ανά 1 000 λίτρα ή 0 ECU.
Ανά διετία, «και για πρώτη φορά στις 31 Δεκεμβρίου το αργότερο», αυτοί οι συντελεστές θα αναθεωρούνται «βάσει σχετικής έκθεσης και, ενδεχομένως, πρότασης της Επιτροπής». Η έκθεση της Επιτροπής, ωστόσο, δεν δημοσιεύθηκε επίσημα έως τον Σεπτέμβριο του 1995 [COM(95) 285]. Αν και στα προηγούμενα σχέδια είχαν προταθεί διάφορες αλλαγές στους ελάχιστους συντελεστές, η τελική έκθεση δεν προέβη σε επίσημες προτάσεις.
Β. Η πρόταση για τον φόρο CO2/ενέργειας
ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ
Δυνάμει του άρθρου 93 της συνθήκης ΕΚ, το Συμβούλιο πρέπει να υιοθετεί μέτρα για την εναρμόνιση των «φόρων κύκλου εργασιών, των ειδικών φόρων κατανάλωσης και των λοιπών εμμέσων φόρων» όπου αυτή «είναι αναγκαία για να εξασφαλιστεί η εγκαθίδρυση και η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς».
Το άρθρο 175, που θεσπίστηκε από τη συνθήκη του Μάαστριχτ, επίσης επιτρέπει στην Κοινότητα να λαμβάνει δράση, μεταξύ άλλων και «φορολογικού χαρακτήρα», για την επιδίωξη των στόχων που ορίζονται στο άρθρο 174: προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας και προώθηση της «συνετή[ς] και ορθολογική[ς] χρησιμοποίηση[ς] των φυσικών πόρων»