Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η σημαντική αύξηση της χρήσης του ηλεκτρονικού εμπορίου καταναλωτών λόγω Κορωνοιού κατά την περίοδο του lockdown παγιώνεται και αποτελεί τη νέα κανονικότητα.
Παγιώνονται οι online αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών
- Σταθεροποίηση της πελατειακής βάσης των online αγοραστών στο 50% των χρηστών διαδικτύου (σε σχέση με 20% το 2019)
- Σταθεροποίηση των online αγοραστών τροφίμων με ενίσχυση της χρήσης πλατφορμών πολλαπλών καταστημάτων
- Το 83% προτιμά την παράδοση κατ’ οίκον για τα προϊόντα που αγοράζει διαδικτυακά
Το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) και το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστήμιο Αθηνών πραγματοποιούν κυλιόμενη έρευνα καταναλωτών, με δείγμα 750 ατόμων στα τέλη Αυγούστου 2020 με θέμα τις online αγοραστικές-καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων καταναλωτών λόγω της εμφάνισης του ιού CODID-19 στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η σημαντική αύξηση της χρήσης του ηλεκτρονικού εμπορίου καταναλωτών λόγω Κορωνοιού κατά την περίοδο του lockdown παγιώνεται και αποτελεί τη νέα κανονικότητα.
Σχήμα 1: Διείσδυση ηλεκτρονικών παραγγελιών Δεκέμβριος 2019-Αύγουστος 2020
Συγκριμένα, σε σχέση με πέρυσι έχει υπερ-διπλασιαστεί η συστηματική τάση αγορών από ηλεκτρονικά καταστήματα γενικά (από το 21% των χρηστών διαδικτύου που είχε κάνει τουλάχιστον μία διαδικτυακή αγορά το τελευταίο δεκαήμερο το 2019) σε 50% τον Αύγουστο 2020, με το ποσοστό να είναι σταθερό σε σχέση και με στις δύο μετρήσεις του Μαΐου. Η καταγραφή αυτή δείχνει ότι οι αρχικές προβλέψεις ότι ένα μεγάλο μέρος της αύξησης των αγορών μέσω διαδικτύου λόγω του lockdown θα επανέλθει στην πρότερη κατάσταση, δεν επαληθεύονται. Αντίθετα καταγράφεται μία σταθεροποίηση της πελατειακής βάσης των αγορών μέσω διαδικτύου περίπου στο μέγεθος του 50% του πληθυσμού.
Όσον αφορά συγκεκριμένα την αγορά τροφίμων. Η ηλεκτρονική υπηρεσία παράδοσης έτοιμου φαγητού παρουσιάζει νέα αύξηση φτάνοντας στο 38%, με σημαντική αύξηση να καταγράφεται την περίοδο μετά την παύση του Lockdown και την χαλάρωση των μέτρων. Σε σχέση με τις παραγγελίες τροφίμων από ηλεκτρονικό σουπερμάρκετ και άλλα μέσα καταγράφεται επίσης μία παγίωση του σχετικού κοινού με ενίσχυση του ρόλου που παίζουν πλέον οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες πολλαπλών καταστημάτων. Οι τρεις εναλλακτικές – ηλεκτρονικό σουπερμάρκετ, τηλεφωνική παραγγελία, πλατφόρμα πολλαπλών καταστημάτων – υπολογίζεται να χρησιμοποιούνται από το 25% του κοινού έναντι 29% τον Μάιο, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό. Οι κατεξοχήν αγοραστές από ηλεκτρονικά σουπερμάρκετ καταγράφονται το 5%, με αύξηση 500% σε σχέση με το 2019 παρά τη μείωση σε σχέση με τον Μάιο, η τηλεφωνική παραγγελία μειώνεται στο 9% σε σχέση με το 13% τον Μάιο, ενώ για πρώτη φορά υπάρχει παρουσία της χρήσης ηλεκτρονικής πλατφόρμας πολλαπλών καταστημάτων με ποσοστό 13%.
Σχήμα 2: Προτίμηση αγορών εξ αποστάσεως σε προϊόντα σουπερμάρκετ
Παράλληλα φαίνεται ότι αυτή η επιλογή έχει όλο και περισσότερο να κάνει με την αγοραστική εμπειρία των καταναλωτών που αγοράζουν εξ’ αποστάσεως. Όπως φαίνεται στο σχήμα 2, το ποσοστό των καταναλωτών που προτιμάει να αγοράσει εξ αποστάσεως προϊόντα σουπερμάρκετ έχει μειωθεί από 14% τον Απρίλιο σε 7% τον Αύγουστο, ενώ το ποσοστό που φοβάται να επισκεφθεί το κατάστημα έχει μειωθεί από 22% σε 7%, κάτι που δείχνει ότι η επιλογή να αγοράσει το κοινό μέσω διαδικτύου δεν έχει τόσο πολύ να κάνει πλέον με την αποφυγή της επίσκεψης στο κατάστημα, αλλά περισσότερο με την άνεση και την ευκολία που παρέχουν αυτές οι υπηρεσίες.
Όσον αφορά τις εναλλακτικές λύσεις της παραλαβής από το κατάστημα και της παράδοσης κατ’ οίκον, με μεγάλη διαφορά οι καταναλωτές προτιμούν την δεύτερη με ποσοστό 57% έναντι 17% της πρώτης, ενώ το 26% προτιμάει και τα δύο. Η παράδοση κατ’ οίκον θεωρείται πιο εύκολη από 62%, πιο εξυπηρετική από το 53%, πιο ασφαλής για την υγεία από 49% και συνολικά καλύτερη από το 46%. Αντίθετα η υπηρεσία παραλαβής από το κατάστημα θεωρείται πιο γρήγορη από το 45% και πιο οικονομική από το 38%. Αν και μόνο μία μειοψηφία προτιμά την παραλαβή από το κατάστημα, το ποσοστό του 17% μαζί με το 26% που προτιμάει και τις δύο – σύνολο 43% – είναι επαρκές για να προβληματίσει τις επιχειρήσεις του κλάδου σε σχέση με τις υπηρεσίες που παρέχουν.
Σχήμα 3: Αξιολόγηση υπηρεσιών παραλαβής από το κατάστημα και παράδοσης κατ’ οίκον
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η μετά-covid19 lock-down εποχή χαρακτηρίζεται από υψηλότερη διείσδυση των διαδικτυακών αγορών, παράλληλα όμως σημειώνεται ότι οι εξελίξεις τόσο σε σχέση με την εξάπλωση της πανδημίας (αύξηση κρουσμάτων), όσο και σε σχέση με τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊο δύνανται ακόμα να επηρεάζουν σημαντικά τις εξελίξεις. Συνοπτικά:
- το κοινό του ηλεκτρονικού λιανεμπορίου σταθεροποιείται σε επίπεδα 50% των χρηστών διαδικτύου
- οι ηλεκτρονικές αγορές τροφίμων από σχεδόν ανύπαρκτα ποσοστά παγιοποιούν σημαντική πελατειακή βάση,
- η ήδη ώριμη αγορά της ηλεκτρονικής παραγγελίας έτοιμου φαγητού συνεχίζει να αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς
Την επιστημονική επιμέλεια της μελέτης έχουν οι Δρ. Λευτέρης Κιοσές (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) και ο Καθ. Γεώργιος Δουκίδης (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου – ELTRUN)