Το κόστος της μεταφοράς δια θαλάσσης εκτινάσσεται σε όλο τον κόσμο, τόσο ώστε να κάνει πλέον ορατή διαφορά στις τιμές όλων των προϊόντων.
Η μεταφορά ενός κοντέινερ 12 μέτρων με εμπορεύματα από τη Σαγκάη στο Ρότερνταμ κοστίζει πλέον ακριβότερα από ποτέ. Στα 10.522 δολάρια, το κόστος είναι 547% ακριβότερο από τον μέσο όρο της ίδιας εποχής των τελευταίων πέντε χρόνων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Drewry Shipping που παρουσιάζει σε δημοσίευμά του το Bloomberg.
Και με δεδομένο ότι πάνω από το 80% των προϊόντων που πωλούνται παγκοσμίως μεταφέρονται δια θαλάσσης, το κόστος των ναύλων απειλεί να εκτινάξει τις τιμές για τα πάντα: Από τα παιχνίδια και τα έπιπλα έως τον καφέ και τη ζάχαρη.
«Στα 40 χρόνια μου στο λιανεμπόριο παιχνιδιών, ποτέ δεν είδα τόσο δύσκολες συνθήκες σε ό,τι αφορά την τιμολόγηση», λέει στο Bloomberg ο Γκάρι Γκραντ, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος της βρετανικής εταιρείας παιχνιδιών The Entertainer. Ο επιχειρηματίας αναγκάστηκε να σταματήσει να εισάγει τεράστιους αρκούδους από την Κίνα, γιατί η τιμή στην οποία τους πουλά θα έπρεπε να διπλασιαστεί, για να καλυφθεί το κόστος μεταφοράς τους. «Θα έχει επίπτωση στις τιμές λιανικής; Η απάντησή μου πρέπει να είναι ‘ναι’», λέει.
Μία σειρά από παράγοντες -εκτίναξη της ζήτησης, ελλείψεις σε κοντέινερς, γεμάτα λιμάνια και πολύ λίγα πλοία- οδήγησαν στη συμπίεση της μεταφορικής δυναμικότητας σε όλες τις θαλάσσιες οδούς των εμπορευμάτων. Όμως, οι επιπτώσεις είναι πιο ορατές στα πιο μακρινά δρομολόγια, με αποτέλεσμα το κόστος μεταφοράς από τη Σαγκάη προς το Ρότερνταμ να είναι κατά 67% πιο ακριβό σε σχέση με εκείνο προς τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ.
Τα προηγούμενα χρόνια, τα ναύλα δεν επηρέαζαν ιδιαίτερα τον πληθωρισμό, γιατί αποτελούσαν ένα μικροσκοπικό μέρος του συνολικού κόστους. Όμως η τόσο μεγάλη αύξηση του μεταφορικού κόστους αναγκάζει τους οικονομολόγους να το ξανασκεφτούν. Η HSBC υπολογίζει ότι η αύξηση της μεταφοράς ενός κοντέινερ κατά 205% τον τελευταίο χρόνο αυξάνει τις τιμές παραγωγού στην Ευρωζώνη έως και κατά 2%.
Στο επίπεδο του λιανεμπορίου, οι πωλητές έχουν τρεις επιλογές: Να σταματήσουν τις εισαγωγές, να ανεβάσουν τις τιμές ή να απορροφήσουν το αυξημένο κόστος προκειμένου να το μετακυλήσουν στον καταναλωτή αργότερα. Όλες οι περιπτώσεις, πάντως, καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα: Ακριβότερα προϊόντα για τον τελικό αγοραστή.
Οι επιπτώσεις αφορούν όλο το εύρος των προϊόντων. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι ελαιοπαραγωγοί της Ευρώπης δεν «βγαίνουν» πια για να στείλουν το λάδι τους στις ΗΠΑ. Το κόστος μεταφοράς είναι πιο μεγάλο για εταιρείες που μετακινούν αντικείμενα όπως παιχνίδια και έπιπλα. "Αν είναι ογκώδη προϊόντα, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορείτε να πάρετε πάρα πολλά στο κοντέινερ και αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην τιμή μεταφοράς των αγαθών", δήλωσε η The Performer's Grant.
Για ορισμένους κατασκευαστές επίπλων χαμηλότερης αξίας, το φορτίο αποτελεί πλέον περίπου το 62% της λιανικής αξίας, σύμφωνα με τον Alan Murphy, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Sea-Intelligence στην Κοπεγχάγη.
Κάποιες επιχειρήσεις προσπαθούν να βρουν τις πρώτες ύλες που χρειάζονται από πιο κοντινές αγορές, κάποιες έχουν σταματήσει τις εξαγωγές σε αγορές που έγιναν ασύμφορες, ενώ κάποιες άλλες καταφεύγουν σε ακραία μέτρα. Ευρωπαϊκές εταιρείες χρησιμοποιούν ακόμα και κομβόι από φορτηγά για να φέρουν προϊόντα που χρειάζονται από την Κίνα, όπως εξαρτήματα αυτοκινήτων, ποδήλατα ή μηχανάκια.
Ενώ πολλοί οικονομολόγοι σημειώνουν ότι ακόμη και μια πλήρης μεταφορά υψηλότερων ναύλων στους καταναλωτές θα έχει οριακή επίδραση στον πρωτογενή πληθωρισμό, ο Volker Wieland, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Goethe στη Φρανκφούρτη και μέλος του συμβουλίου οικονομικών συμβούλων της γερμανικής κυβέρνησης , προειδοποιεί ότι ενδέχεται να μην ληφθούν επαρκώς υπόψη.
«Ακόμα κι αν η τάξη μεγέθους είναι μικρότερη από την εκτιμώμενη, η δυναμική αναπτύσσεται πάνω από ένα χρόνο και έχει σημαντικά αποτελέσματα», είπε. "Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος να υποτιμούμε τον αντίκτυπο."