Επτά μύθοι για την ηλιοπροστασία

Οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε, πως η σκιά και η συννεφιά προστατεύουν αποτελεσματικά από τον ήλιο ή ότι εφόσον φοράμε αντηλιακό ή είμαστε μέσα στο νερό δεν είναι δυνατό να καούμε.

Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική, όπως υποστηρίζει ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης, που παραθέτει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τους 7 μύθους για την ηλιοπροστασία που έχουμε υιοθετήσει αρκετοί από εμάς. Οι μύθοι μας βολεύουν γιατί κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη το καλοκαίρι, αλλά θέτουν σε κίνδυνο το δέρμα μας.

Το κοκκίνισμα είναι απαραίτητο για να μαυρίσει το δέρμα
Το κοκκίνισμα είναι η πρώτη συνέπεια από την υπερβολική έκθεση στην UV και όχι προϋπόθεση μαυρίσματος. Επιπλέον, το μαύρισμα είναι ένδειξη βλάβης του δέρματος από τον ήλιο (όπως μαυρίζει το κρέας όταν το ψήνουμε στον φούρνο).

Ο ήλιος «καίει» μόνο από τις 12 ως τις 3 το μεσημέρι
Η υπεριώδης ακτινοβολία Α (UVA) η οποία ευθύνεται για τη φωτογήρανση (ρυτίδες, κηλίδες κ.λπ.) είναι σταθερή καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αυτή που παρουσιάζει διακύμανση είναι η υπεριώδης ακτινοβολία Β (UVB) η οποία συνδέεται με το κακoήθες μελάνωμα (είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος) και έχει τη μέγιστη έντασή της το μεσημέρι και νωρίς το απόγευμα. Ωστόσο, το δέρμα χρειάζεται προστασία και από τις δύο, γι' αυτό συστήνεται αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο το μεσημέρι.

Όταν βρίσκεται κάποιος μέσα στο νερό, δεν καίγεται
Πολλοί νομίζουν ότι είναι ασφαλείς μέσα στο νερό, επειδή αισθάνονται δροσερά και δεν αντιλαμβάνονται τις επιδράσεις της UV στο δέρμα τους. Η αλήθεια όμως είναι ότι το έγκαυμα θα το αντιληφθούν 2-6 ώρες αργότερα (συνήθως το βράδυ) όταν θα δουν ξαφνικά το δέρμα τους να κοκκινίζει και θα το νιώθουν ζεστό. Αυτό οφείλεται στο ότι χρειάζεται χρόνος έως ότου ενεργοποιηθούν οι αισθητήριοι μηχανισμοί του δέρματος, που μας «ενημερώνουν» για τη δερματική βλάβη του εγκαύματος.

Το αντηλιακό δεν είναι απαραίτητο στη σκιά
Η ηλιακή ακτινοβολία αντανακλάται από το νερό, την άμμο, τα τζάμια και όλες τις λείες επιφάνειες, ενώ τα δέντρα και οι ομπρέλες δεν απορροφούν τελείως την ηλιακή ακτινοβολία. Ούτε τα σύννεφα την απορροφούν, αφού τα διαπερνά σε ποσοστό πάνω από 80%. 'Αρα, όποιος βρίσκεται σε υπαίθριους χώρους το καλοκαίρι, πρέπει να φορά αντηλιακό.

Τα καλύτερα αντηλιακά είναι όσα έχουν SPF 50
Οι διαφορές στην προστασία που παρέχουν τα αντηλιακά δεν είναι τόσο μεγάλες όσο νομίζουμε. Ένα καλό αντηλιακό με δείκτη προστασίας (SPF) 15 δεσμεύει το 93% της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) του ήλιου, ένα με SPF 30 το 97% και ένα με SPF 50 το 98%. Αυτά όμως ισχύουν με δύο προϋποθέσεις: α) θα χρησιμοποιείται επαρκής ποσότητα και β) δεν θα κάθεται κάποιος με τις ώρες στον ήλιο. Ο γενικός κανόνας είναι πως όποιος μαυρίζει από τον ήλιο, έχει υποστεί δερματικές βλάβες, επομένως το μαύρισμα πρέπει να πάψει να αποτελεί στόχο των θερινών διακοπών.

Αντηλιακό χρειάζονται μόνο τα εκτεθειμένα σημεία του σώματος
Αυτό ισχύει μόνο όταν φοράει κάποιος ρούχα από ύφασμα με ειδικά αντηλιακά φίλτρα. Τα κοινά ρούχα απορροφούν την UV όσο και ένα αντηλιακό με SPF κάτω από 10, δηλαδή αφήνουν μεγάλο μέρος της να περνάει στο δέρμα. Πιο απορροφητικά είναι τα σκούρα υφάσματα με σφιχτή πλέξη (όταν τα σηκώνετε ψηλά στο φως και τα κοιτάτε, δεν «φεγγίζουν» καθόλου) αλλά για μεγαλύτερη σιγουριά να απλώνετε αντηλιακό σε όλο το σώμα σας, ειδικά αν είστε υψηλού κινδύνου για ηλιακό έγκαυμα (λευκό δέρμα που εύκολα καίγεται ή δύσκολα μαυρίζει, με γαλάζια μάτια και/ή ξανθά ή κόκκινα μαλλιά).

Τα αδιάβροχα αντηλιακά αντέχουν όλη τη μέρα
Δεν υπάρχουν εντελώς αδιάβροχα (waterproof) αντηλιακά. Υπάρχουν αντηλιακά που είναι ανθεκτικά στο νερό (water-resistant) και τα οποία καθυστερούν να φύγουν από το δέρμα κατά την εφίδρωση ή το κολύμπι. Και πάλι, όμως, χρειάζονται ανανέωση. Ο γενικός κανόνας για τα απλά αντηλιακά είναι πως πρέπει να χρησιμοποιούνται μισή ώρα πριν βγούμε από το σπίτι και από ΄κει και πέρα να επαναλαμβάνεται η επάλειψη κάθε δύο ώρες, εκτός κι αν κάποιος κολυμπήσει ή ιδρώσει πάρα πολύ, οπότε πρέπει να γίνει νωρίτερα. Η επανάληψη της εφαρμογής στα water-resistant αντηλιακά μπορεί να γίνεται κάθε 3-4 ώρες, εκτός κι αν κάποιος κολυμπήσει ή ιδρώσει πολύ οπότε θέλουν συντομότερα.