Το ψωμί αποτελεί μέρος της καθημερινής μας διατροφής εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια. Χάρη στην υψηλή θρεπτική του αξία βρίσκεται στη βάση της διατροφικής μας πυραμίδας και θεωρείται το οικονομικότερο διατροφικό προϊόν. Η παρασκευή του γίνεται βασικά από αλεύρι δημητριακών όπως είναι το σιτάρι, η σίκαλη, η βρώμη κ.α. και νερό αναμεμιγμένο με μαγιά. Ωστόσο, συστατικά όπως το γάλα, φρούτα, ξυροί καρποί, ελιές ή λαχανικά μπορούν να περιέχονται στο ψωμί δίνοντας ποικιλία στην επιλογή και ένα υψηλό διατροφικό και γευστικό αποτέλεσμα.
Τα άλευρα των δημητριακών από τα οποία παρασκευάζεται το ψωμί, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και μικροθρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένου των βιταμινών Β (θειαμίνη, νιασίνη και φυλλικό οξύ) και των ανόργανων στοιχείων (σίδηρος, ψευδάργυρος και μαγνήσιο). Τα συστατικά αυτά εντοπίζονται κυρίως στο πίτυρο και στο περίβλημα του σπόρου. Αυτός είναι και ο λόγος που το ψωμί ολικής άλεσης είναι πιο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά απ’ ότι το λευκό, το οποίο έχει υποστεί επεξεργασία και περιέχει μόνο το κεντρικό περίβλημα του σπόρου. Το παραδοσιακό χωριάτικο ψωμί που φτιάχνεται από σιτάρι ολικής άλεσης, αποτελεί το ψωμί με τις περισσότερες ποσότητες βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από τον αρτοποιό.
Η μεγάλη ποσότητα φυτικών ινών που περιέχονται στο ψωμί και κυρίως στο ψωμί σίκαλης και ολικής άλεσης έχουν ιδιαίτερα ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία. Η περισσότερη γνωστή δράση των φυτικών ινών είναι η θεραπεία της δυσκοιλιότητας και η καλύτερη λειτουργία του εντέρου. Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει, ότι οι φυτικές ίνες που περιέχονται στο ψωμί σικάλεως φαίνεται να ενισχύουν την έκκριση ινσουλίνης, υποδεικνύοντας πιθανώς βελτίωση της λειτουργίας των Β κυττάρων. Επομένως, η μέτρια κατανάλωση ψωμιού σικάλεως μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη ρύθμιση του διαβήτη.
Το ψωμί είναι ένα διατροφικό προϊόν που αποτελείται κατά κύριο λόγο από υδατάνθρακες και μικρότερες ποσότητες πρωτεϊνών. Αν λάβουμε υπ’ όψιν μας το γεγονός ότι η καθημερινή μας κατανάλωση σε υδατάνθρακες πρέπει να φτάνει το 50-55% της ενέργειας που προσλαμβάνουμε, τότε το ψωμί μαζί με τις πατάτες, τα ζυμαρικά και το ρύζι αποτελούν βασικά στοιχεία μιας ισορροπημένης διατροφής. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει την κατανάλωση 250γρ ψωμιού ημερησίως.
Σε αυτό το σημείο θα ήταν χρήσιμο να καταρριφθεί ένας μεγάλος μύθος, που υπαγορεύει ότι το ψωμί παχαίνει και θα πρέπει να απαγορεύεται σε αυτούς που ακολουθούν πρόγραμμα διατροφής με σκοπό το αδυνάτισμα. Η αντίληψη αυτή όχι μόνο δεν ισχύει, αλλά έχει αποδειχτεί ότι η κατανάλωση ψωμιού βοηθάει στην απώλεια βάρους. Η συμπερίληψη του ψωμιού σε μια δίαιτα απώλειας βάρους, ευνοεί την καλύτερη εξέλιξη των διαιτητικών παραμέτρων, αυξάνοντας τα ποσοστά συμμόρφωσης και μειώνοντας τον κίνδυνο εγκατάλειψης της προσπάθειας.
Τα στοιχείο το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει αρνητικό χαρακτηριστικό του ψωμιού, είναι ίσως η συντήρησή του. Ελάχιστες φορές το ψωμί παραμένει φρέσκο και νόστιμο την επόμενη μέρα της αγοράς του. Το ψωμί με προζύμι μπορεί να συντηρηθεί στο ψυγείο αν πρώτα τυλιχθεί καλά με μια πετσέτα. Επίσης, μπορεί να συντηρηθεί στην κατάψυξη και να καταναλωθεί κάποια άλλη μέρα. Εάν το ψωμί συσκευασθεί χωρίς να έχει κρυώσει εντελώς, δημιουργούνται κιτρινωποί λεκέδες στην κόρα του και μια μυρωδιά σάπιων φρούτων, γεγονός που υποδηλώνει παρουσία και ανάπτυξη βακτηρίων.
Συμπέρασμα όλων των παραπάνω, λοιπόν, είναι ότι ένα καλά συντηρημένο ψωμί θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής διατροφής όλων των ανθρώπων.
diatrofi.gr