Πρόκεται για ένα φθινοπωρινό και χειμερινό φρούτο, που μολονότι είναι γνωστό από την αρχαιότητα και σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου, φύονται πολλές ποικιλίες του, ειδικά στην ελληνική αγορά δεν είναι πολύ δημοφιλές. Και όμως έχει πολλαπλά οφέλη να πρσφέρει στην υγεία και την ομορφιά.
Γνωστοί και ως "μήλα της Ανατολής", οι λωτοί ανήκουν στην επιστημονική οικογένεια των διόσπυρων και στα αγγλικά είναι γνωστοί ως persimmons. Αν και ήταν αρχικά εγγενείς στην Κίνα, η καλλιέργειά τους εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο και τους βρίσκουμε πια σε πολλές χώρες. Στη Γαλλία και στις άλλες μεσογειακές χώρες εμφανίστηκαν τον 19ο αιώνα. Η Λατινική λέξη για τον καρπό αυτό σημαίνει "τροφή των θεών" και είναι το εθνικό φρούτο της Ιαπωνίας. Η Κίνα κυριαρχεί στην παγκόσμια παραγωγή, παράγοντας πάνω από 3 εκατομμύρια μετρικούς τόνους προϊόντος ετησίως.
Οι λωτοί δεν έχουν πολλές θερμίδες (70 θερμίδες / 100 γραμμάρια) αλλά έχουν πολύ χαμηλά λιπαρά. Η μαλακή, λεία σάρκα τους είναι μια πολύ καλή πηγή φυτικών ινών. 100 γρ. φρέσκων φρούτων παρέχει 3,6 γρ. ή 9,5% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης διαλυτών και αδιάλυτων ινών. Είναι ιδιαίτερα ωφέλιμοι για την υγεία καθώς περιέχουν πολυφαινολικά αντιοξειδωτικά φλαβονοειδών όπως κατεχίνες, γαλοκατεχίνη και τη σημαντική αντικαρκινική ένωση, το βετουλινικό οξύ. Γλυκός και νόστιμος, ο λωτός είναι επίσης πλούσιος σε πολλά θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες Α και C, σύνθετες βιταμίνες Β όπως φολικό οξύ, πυριδοξίνη, θειαμίνη, ζεαξανθίνη, λυκοπένιο, βήτα-καροτίνη και κρυπτοξανθίνη. Είναι επίσης μια καλή πηγή μετάλλων όπως το κάλιο, το μαγγάνιο, ο χαλκός και ο φώσφορος.
Οφέλη για την υγεία
Βοηθά στην αντιμετώπιση του κρύου
Είναι το φρούτο που έτρωγαν οι Ινδιάνοι τις κρύες μέρες του χειμώνα και, όπως φαίνεται, γνώριζαν καλά το γιατί. Η απότομη πτώση της θερμοκρασίας αποδυναμώνει τον οργανισμό, ο οποίος έχει ανάγκη από φυτικές ίνες, αλλά και καροτίνη. Ο λωτός μάς εφοδιάζει με τα απαραίτητα αυτά στοιχεία, αλλά και με πολύ περισσότερα, όπως βιταμίνες C, Β1, Β2 και Β6, κάλιο, μαγγάνιο, φώσφορο και χαλκό. Μάλιστα στα μέρη μας οι λωτοί ωριμάζουν ακριβώς την εποχή που αρχίζει το... κρύο (Νοέμβριο - Δεκέμβριο).
Αντιοξειδωτικά
Τα αντιοξειδωτικά που περιέχει λειτουργούν ως προστατευτικά κατά των ελεύθερων ριζών και των αντιδραστικών ειδών οξυγόνου, αναπτύσσοντας αντίσταση κατά των λοιμώξεων και των επιβλαβών ασθενειών. Η φλούδα του περιέχει φυτοχημικά, τα οποία προστατεύουν από βλάβες που σχετίζονται με τη γήρανση.
Εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Το σημαντικό διατροφικό καροτενοειδές, η ζεανθαξίνη που βρίσκεται στο λωτό, παρέχει ένα είδος φιλτραρίσματος του φωτός, αποτρέποντας την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας στους ηλικιωμένους.
Απώλεια βάρους
Λόγω των υψηλών ποσοτήτων ινών που προσφέρει, κρατά το στομάχι γεμάτο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Βελτιώνει την πέψη
Τα υψηλά επίπεδα ινών είναι επίσης απαραίτητα για την σωστή πέψη. Έχει καθαρτικές ιδιότητες, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για άτομα που πάσχουν από δυσκοιλιότητα και ηπατικά προβλήματα. Παρέχει αποτελεσματική ανακούφιση από την κατακράτηση υγρών.
Ενέργεια
Η υψηλή περιεκτικότητα του λωτού σε ζάχαρη και φρουκτόζη ενισχύει το σώμα με ενέργεια και βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του στρες και της κόπωσης.
Καρδιαγγειακή Υγεία
Περιέχει υψηλά επίπεδα καλίου, τα οποία μειώνουν την υψηλή αρτηριακή πίεση και αποτρέπουν άλλες καρδιακές παθήσεις που σχετίζονται με την υπέρταση.
Καρκίνος
Το βετουλινικό οξύ που περιέχει βοηθά στην εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών και την αποτροπή των βλαβών του DNA που σχετίζονται με τον καρκίνο.
Λόξυγκας
Ο λωτός χρησιμοποιείται ευρέως από τους Κινέζους παραδοσιακούς ιατρούς για τη φυσική ανακούφιση από το λόξυγκα.
Μαλλιά και δέρμα
Ενυδατώνει το δέρμα, αντιμετωπίζει την λιπαρότητα, καθυστερεί την πρόωρη γήρανση, λειαίνει τις ρυτίδες προσθέτοντας φυσική λάμψη. Οι βιταμίνες Α, Β και C που περιέχει περιποιούνται και θρέφουν τα μαλλιά.
Πώς καταναλώνεται ο λωτός;
Ο λωτός μπορεί να καταναλωθεί με ποικίλους τρόπους. Καταρχήν, μπορεί να τον καταναλώσει κάποιος στην φρέσκια του εκδοχή ως φρούτο μεταξύ των κυρίως γευμάτων (δεκατιανό-απογευματινό). Μπορούμε επίσης να φτιάξουμε μαρμελάδα λωτού, λικέρ, κέικ και τάρτα με λωτό ή ακόμα και σαλάτες.
Ποικιλίες του λωτού
Στο εμπόριο, σε παγκόσμια κλίμακα, συναντάμε δύο κατηγορίες καρπών: λωτούς με γλυκιά και λωτούς με στυφή γεύση. Οι καρποί των στυφών ποικιλιών περιέχουν πολύ υψηλά ποσοστά σε διαλυτές τανίνες και δεν είναι δυνατόν να καταναλωθούν πριν την υπερωρίμανση τους λόγω τις δυσάρεστης γεύσης τους. Η στυφάδα της κατηγορίας αυτής μπορεί να απομακρυνθεί με φυσικούς και χημικούς τρόπους κατεργασίας των καρπών.
Οι καρποί των μη στυφών ποικιλιών έχουν σχήμα που μοιάζει με ντομάτα και εμφανίζονται στην παγκόσμια αγορά με το όνομα της πιο κοινής ποικιλίας της κατηγορίας αυτής της “Fuyu”. Οι καρποί της κατηγορίας αυτής έχουν μικρότερη στυφάδα κατά την ωρίμανση τους σε σχέση με της προηγούμενης κατηγορίας, ενώ χάνουν και την στυφάδα αυτή με τα κατάλληλα μέσα σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Οι καρποί αυτής της κατηγορίας είναι δυνατόν να καταναλωθούν είτε με σκληρή είτε με μαλακή σάρκα. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες του λωτού. Μερικές από τις κυριότερες θα βρείτε παρακάτω.
Rojo Brillante
Είναι ισπανική ποικιλία. Δίνει καρπούς άριστης γεύσεως αλλά και πολύ μεγάλου μεγέθους. Η συγκομιδή του γίνεται τον Νοέμβριο.
Hachiya
Ο καρπός της έχει άριστες ιδιότητες. Είναι δέντρο παραγωγικό.
Fuyu
Μπορεί να καλλιεργηθεί σε πολλές περιοχές. Έχει αντοχή στις χαμηλές θερμοκρασίες. Ο καρπός της είναι μετρίου μεγέθους.
Μηλολωτός
Τρώγεται σκληρός σαν το μήλο. Ο καρπός του είναι γλυκός και υψηλής βιολογικής αξίας γιατί είναι πλούσιος σε βιταμίνη Α.
Υπάρχουν και άλλες ποικιλίες όπως η Jiro, Hiratanenashi, Atago, Tone Wase, κ.α