Το φινόκιο και το εστραγκόν είναι κερδοφόρες καλλιέργειες

Συνταγές... κέρδους κρύβουν δύο φυτά που έχουν αρχίσει να αποκτούν περίοπτη θέση πλέον και στην ελληνική κουζίνα και χρησιμοποιούνται στη μαγειρική.

Ο λόγος για το φινόκιο και το εστραγκόν, φυτά που μπορούν να αποτελέσουν μια εναλλακτική πρόταση για πρόσθετη πηγή εισοδήματος. Το εστραγκόν, που στην Ελλάδα ονομάζεται αρτεμίσια -αλλά έχει καθιερωθεί η γαλλική του ονομασία-, είναι ένα ποώδες-θαμνώδες πολυετές φυτό.

Αναπτύσσεται σε περιοχές της Μεσογείου και της Ελλάδας με σχετικά ήπιους χειμώνες επειδή δεν είναι πολύ ανθεκτικό στο ισχυρό ψύχος. Η καταγωγή του φυτού αυτού είναι η Δυτική Ασία. Σήμερα οι κυριότερες χώρες στις οποίες καλλιεργείται είναι η Γαλλία και η Ρωσία. Στην Ελλάδα η καλλιέργειά του είναι ελάχιστη.

Τα νωπά φύλλα του εστραγκόν χρησιμοποιούνται σε σαλάτες και σε γαρνιτούρες πιάτων, στη μαγειρική κλπ. Τα φύλλα επίσης χρησιμοποιούνται και μετά την αποξήρανσή τους για να δώσουν τη χαρακτηριστική τους οσμή σε βούτυρο ή στο ξίδι.

Από το εστραγκόν εξάγεται και ένα αιθέριο έλαιο που χαρακτηρίζεται από αντιμικροβιακές ιδιότητες. Στη Γαλλία από τα φύλλα του εστραγκόν παράγεται ένα λικέρ που αποτελεί σπεσιαλιτέ της Προβηγκίας.

Το φινόκιο ή μάραθος είναι ένα φυτό η καταγωγή του οποίου εντοπίζεται στη λεκάνη της Μεσογείου όπου και καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια. Ο μάραθος καλλιεργείται συνήθως ως βελτιωτικό της γεύσεως σε σαλάτες, ως μυρωδικό, αλλά και σε διάφορα φαγητά, λόγω του χαρακτηριστικού αρώματος που έχουν τα φύλλα του και της χαρακτηριστικής γεύσεως που δίνουν σε διάφορα φαγητά. Οι σπόροι του έχουν ένα άρωμα που μοιάζει πολύ με το άρωμα του γλυκάνισου και γι' αυτό χρησιμοποιούνται στην ποτοποιία, την αρωματοποιία και τη φαρμακευτική. Το φινόκιο διαφέρει από τον κοινό μάραθο στο ότι οι βάσεις των φύλλων του σχηματίζουν βολβοειδή πάχυνση.

Είναι ένα ποώδες φυτό που έχει ύψος 0,5-1,5 μέτρο, του οποίου τα φύλλα μοιάζουν πολύ με τον άνηθο. Το φινόκιο καλλιεργείται κυρίως στην Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία, ενώ ελάχιστα στην Ελλάδα. Καλλιεργείται κυρίως για τον ψευδοβολβό που σχηματίζουν τα φύλλα στη βάση τους.

800 ευρώ ανά στρέμμα τα έσοδα από το φινόκιο

Εισόδημα της τάξης των 700-800 ευρώ ανά στρέμμα μπορεί να δώσει η καλλιέργεια φινόκιο, καθώς η στρεμματική παραγωγή φθάνει να ξεπερνά τους τρεις τόνους. Το φινόκιο είναι φυτό ευαίσθητο όταν επικρατούν συνθήκες παγετού, ενώ γενικά γίνεται πιο αρωματικό όταν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες. Στις βόρειες περιοχές της Ελλάδας η καλλιέργειά του θα πρέπει να γίνεται το φθινόπωρο και την άνοιξη, ενώ στις νοτιότερες μπορεί να καλλιεργηθεί και τον χειμώνα. Γενικά η καλλιέργειά του πρέπει να γίνεται σε περιοχές με μεγάλη ηλιοφάνεια.

Ευδοκιμεί σε αφράτα και γόνιμα εδάφη με ρΗ 5,5-6,5, τα οποία έχουν καλή στράγγιση. Τα οργανικά αλλά και τα αμμώδη ή αμμοπηλώδη είναι τα καλύτερα. Ο σπόρος του φυτρώνει σε θερμοκρασίες 14-25°C. Η σπορά γίνεται συνήθως από τον Ιούλιο μέχρι τις αρχές της άνοιξης. Οταν γίνει τον Ιούλιο, η συγκομιδή γίνεται το φθινόπωρο ή στις αρχές του χειμώνα, τον Σεπτέμβριο για συγκομιδή στις αρχές της άνοιξης και στα τέλη του χειμώνα για συγκομιδή στις αρχές του καλοκαιριού.

Η σπορά μπορεί να γίνει σε γραμμές ή στα πεταχτά σε βάθος 0,5 εκατοστά, το δε φύτρωμα γίνεται μετά 2 εβδομάδες. Μεγαλύτερη επιτυχία έχει η καλλιέργεια όταν η σπορά γίνεται σε σπορείο και μεταφύτευση των φυταρίων στον αγρό. Οι αποστάσεις των φυτών είναι 45-50 εκατοστά μεταξύ των γραμμών και 20-30 εκατοστά επάνω στη γραμμή. Η μεταφύτευση γίνεται όταν τα φυτάρια έχουν ύψος 10-12 εκατοστά ύστερα από 6-7 εβδομάδες μετά τη σπορά στο σπορείο. Η διάρκεια της καλλιέργειας είναι 3-4 μήνες. Το φυτό αυτό δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία. Χρειάζεται όμως το άζωτο για την ανάπτυξη του φυλλώματος. Η συγκομιδή στον μάραθο γίνεται τμηματικά, με το χέρι, όταν τα φυτά έχουν αποκτήσει ύψος 40-45 εκατοστά, ή γίνεται κοπή μόνο των φύλλων. Στο φινόκιο η συγκομιδή γίνεται όταν ο ψευδοβολβός αποκτήσει το επιθυμητό μέγεθος.

Τα φύλλα του μάραθου δεν συντηρούνται για πολλές ημέρες στο κοινό ψυγείο, ενώ οι ψευδοβολβοί του φινόκιου συντηρούνται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Εστραγκόν: Έως και 12 έτη διατηρείται η φυτεία

Το εστραγκόν καλλιεργείται για τα φύλλα του, τα οποία διατίθενται στην αγορά ως νωπή ή ξηρή δρόγη και μια φυτεία μπορεί να αποδώσει έσοδα της τάξης των 600-800 ευρώ ανά στρέμμα.

Οι αποδόσεις του εστραγκόν σε νωπά φύλλα -σύμφωνα με τον γεωπόνο Κάσσανδρο Γάτσιο- υπολογίζονται σε 1.200-1.800 κιλά το στρέμμα, ενώ σε ξηρά φύλλα εκτιμώνται σε 400-500 κιλά το στρέμμα.

Τα φύλλα του γαλλικού εστραγκόν περιέχουν περίπου 2-3% αιθέριο έλαιο, ενώ τα φύλλα του ρωσικού περιέχουν περίπου 1%. Το αιθέριο έλαιο του γαλλικού θεωρείται ότι έχει καλύτερο άρωμα και γι' αυτό πετυχαίνει μεγαλύτερες τιμές στην αγορά σε σχέση με το αιθέριο έλαιο του ρωσικού εστραγκόν. Η φυτεία του εστραγκόν μπορεί να διατηρηθεί με καλή παραγωγή για μία περίοδο 10-12 ετών.

Καταλληλότερη εποχή συγκομιδής θεωρείται όταν τα φυτά βρίσκονται στο στάδιο έναρξης της άνθισης. Οι βλαστοί μετά τη συγκομιδή πρέπει να οδηγούνται στο ξηραντήριο αμέσως, για να διατηρήσουν τα φύλλα το πράσινο χρώμα τους. Ευδοκιμεί στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας χωρίς προβλήματα, επειδή αντέχει και στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού αλλά και στις χαμηλές πολλών περιοχών που επικρατούν τον χειμώνα. Σε γενικές γραμμές το φυτό αυτό έχει μία σχετική αντοχή στην ξηρασία, αλλά όμως για να έχουμε ικανοποιητική παραγωγή θα πρέπει να μη λείπει το αρδευτικό νερό από τα φυτά την περίοδο της βλάστησης.

Κώστας Νάνου στο ethnos.gr