ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΡΠΟΥΖΙΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΑΜΕΙΨΙΣΠΟΡΑ
Το απόλυτα συνυφασμένο φρούτο με το Ελληνικό μας καλοκαίρι αποτελεί μια καλή λύση για αύξηση των εσόδων τους μήνες αυτούς.
Υπάρχουν πολυάριθμες ποικιλίες καρπουζιών με 3 κύριες να καλλιεργούνται στη χώρα μας ,αυτές είναι η κλασική ερυθρόσαρκη ποικιλία λευκόσαρκη και η μοσχάτη.
Το καρπούζι αποτελεί μονοετή καλλιέργεια και καλλιεργείτε είτε όλο το χρόνο σε θερμοκηπιακές μονάδες είτε παραδοσιακά στην ύπαιθρο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Τα εδάφη στα οποία ευδοκιμεί θα πρέπει να είναι γόνιμα με αυξημένα ποσοστά οργανικής ουσίας ,ελαφρώς όξινα και υγρά. Έχει ωστόσο παρατηρηθεί πως η ποιότητα του καρπού τείνει να αυξάνεται σε ελαφριά αμμώδη εδάφη με μικρότερες βέβαια αποδόσεις.
Τα καρπούζια φυτεύονται είτε απευθείας υπό μορφή σπερμάτων, είτε υπό μορφή μοσχευμάτων αυτούσιων ή εμβολιασμένων σε φυτό κολοκυθιάς , με το τελευταίο να αποτελεί αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο.
Η φύτευση γίνεται τους μήνες Απρίλιο Μάιο και ως τις αρχές καλοκαιριού, όταν το έδαφος διατηρεί υγρασία, σε γραμμές και σε αρκετά μεγάλες μεταξύ τους αποστάσεις .Πιο συγκεκριμένα η φύτευση σπερμάτων γίνεται σε αποστάσεις 2,3 μέτρων και 0,80 μ επί των γραμμών, ενώ η φύτευση μοσχευμάτων απαιτεί ελαφρώς μεγαλύτερες επί των γραμμών αποστάσεις, ήτοι 1μ. Στην περίπτωση των μοσχευμάτων θα πρέπει να έχει γίνει προσεκτική επιλογή τους όσων αφορά την ηλικία τους( πρέπει αν είναι μικρότερα των 7 εβδομάδων) καθώς και να είναι απαλλαγμένα από παθογόνα ,ενώ σημαντικό είναι να διατηρείται το μέσο στο οποίο είναι εγκατεστημένα κατά τη μεταφορά τους στο μποστάνι, σε αντίθετη περίπτωση είναι πιθανή η πρόκληση κάποιου είδους σοκ στα φυτά.
Μετά τη φύτευση, είναι απαραίτητη η χρήση καλά χωνεμένης κοπριάς για αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους, ενώ στη συνέχεια χρειάζεται μια πολύ καλή καλιούχος και φωσφορική λίπανση με το πότισμα να ακολουθεί των διαδικασιών. Είναι πιθανό αργότερα να χρειαστεί επιπλέον επιφανειακή λίπανση.
Κατά την ανθοφορία, πραγματοποιείται ένα κορφολόγημα, με τελικό αποτέλεσμα 1-3 άνθη ανά φυτό ,που σκοπό έχει την παραγωγή το πολύ τριών ραγών από το καθένα που θα υπερέχουν όμως ποιοτικά ως προς το μέγεθος και την ποσότητα σακχάρων τους. Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί και αργότερα σε όσους καρπούς παρουσιαστούν όψιμα.
Το μποστάνι χρειάζεται διαμόρφωση με συστροφή των μίσχων μια φορά σε κάθε καταβολάδα με στόχο την καλύτερη διαχείρισή του .
Το πότισμα, είναι αρκετά σημαντικό στην καλλιέργεια καρπουζιών ,γεγονός απόλυτα λογικό αρκεί απλά να σκεφτεί κανείς ότι σχεδόν το 90% της ράγας του καρπουζιού αποτελείται από νερό. Στην αρχή το πότισμα είναι αραιότερο 1-2 φορές την εβδομάδα ενώ στη συνέχεια η πυκνότητα αυξάνεται και φτάνει να απαιτείται καθημερινό πότισμα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες που η θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά πολύ. Καλό είναι τα ποτίσματα να γίνονται αργά το απόγευμα ή πολύ νωρίς το πρωί όπου δεν υπάρχει εκτεταμένη ηλιοφάνεια. Τα απογευματινά ποτίσματα πλεονεκτούν έναντι των πρωινών καθώς στα πρωινά δεν προλαβαίνει πάντα να γίνει απορρόφηση αλλά διακόπτεται από την μεγάλη εξάτμιση των μεσημεριανών ωρών.
Η συγκομιδή , γίνεται κατά τους καλοκαιρινός μήνες σταδιακά. Οι καρποί πρέπει να είναι στην ώριμη φάση τους για να συγκομισθούν ήτοι να τα επίπεδα σακχάρων τους να είναι μέγιστα. Υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα στο να γίνει αντιληπτό πότε τα καρπούζια είναι ώριμα , με κάποιους πρακτικούς τρόπους να το αναστέλλουν. Χαρακτηριστική μέθοδο αναγνώρισης αποτελεί το κιτρίνισμα και η μετέπειτα ξήρανση του μικρού υποκείμενου στον ποδίσκο φύλλου, ενώ για τους περισσότερο έμπειρους φαίνεται να διαφέρει ο ήχος που παράγεται αν χτυπήσουμε τη ράγα, ο οποίος όταν ο καρπός ωριμάσει είναι χαρακτηριστικός υπόκωφος. Η απομάκρυνση του καρπού από το φυτό γίνεται ,χωρίς να αποκολληθεί ο ποδίσκος για να μην υπάρχουν προβλήματα μολύνσεων, ενώ καταλληλότερη ώρα για τη συγκομιδή αποτελεί το βράδυ κ αυτό γιατί τις πρωινές ώρες τα καρπούζια μπορεί να σπάσουν λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε νερό.
Μετά τη συγκομιδή διατηρούνται σε θερμοκρασίες 10-15 βαθμούς και 90% σχετική υγρασία για χρονικό διάστημα που δεν ξεπερνά τις 3 εβδομάδες, ενώ δεν αγαπούν την ψύξη η οποία τους προκαλεί υποβαθμίσεις ποιότητας .
Η αντιμετώπιση τυχών ζιζανίων της καλλιέργειας είναι απαραίτητη ,κ αυτό διότι εκτός του ότι υποβαθμίζουν την ποιότητα των καρπών ανταγωνιζόμενα τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους, αποτελούν ιδανικούς ξενιστές για παθογόνα που προσβάλουν τα καρπούζια.
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ . Δυστυχώς η καλλιέργεια προσβάλλεται από πληθώρα παθογόνων ,με την ανδρομύκωση φουζαρίου να αποτελεί τη σημαντικότερη. Ο μύκητας αυτός μπορεί να προκαλέσει ολοκληρωτική καταστροφή του φυτού καθώς προκαλεί φραγμό των αγγείων του και εμποδίζει την τροφοδοσία του με νερό και θρεπτικά συστατικά. Εκτός όμως από το φουζάριο , τα καρπούζια προσβάλλουν επίσης μελίγκρες ,τετράνυχος και νηματώδη, ενώ συχνή είναι και η παρατήρηση ανθράκωσης στα φυτά. Οι ιώσεις είναι επίσης συχνό πρόβλημα γ αυτό και είναι απαραίτητη η ορθή και προσεκτική χρήση του πολλαπλασιαστικού υλικού ,το οποίο θα πρέπει να είναι απαλλαγμένο των παθογόνων ,καθώς και η καταπολέμηση των αφίδων οι οποίες αποτελούν φορείς ιών.
Παραγωγή σπόρου για επόμενη φύτευση είναι δυνατόν να γίνει από τον ίδιο τον παραγωγό με σχετικά απλή διαδικασία .Αρχικά επιλέγονται κάποιοι καρποί με άριστα χαρακτηριστικά ως δότες των σπερμάτων. Στη συνέχεια αφήνονται στο φυτό ώστε να ωριμάσουν φυσιολογικά και κατά το τελευταίο στάδιο της ωρίμανσης ,όταν θα έχουν πια κουφώσει γίνεται η λήψη των σπερμάτων τους. Τα σπέρματα πλένονται , στεγνώνονται και διατηρούνται σε ξηρό και σκοτεινό περιβάλλον. Ο χρόνος που δύνανται να βλαστήσουν φτάνει τα 5 έτη.
Αποδοση. Τα απλά καρπούζια που προέρχονται απευθείας από φυτό του ίδιου είδους δίνουν σύμφωνα πάντα με την κρίση παραγωγών περίπου 400-500 κιλά ανά στρέμμα ενώ εμβολιασμένα σε φυτά κολοκυθιάς καρπούζια δίνουν περίπου 800-1200 κιλά ανά στρέμμα
Κέρδος-Έξοδα. Τα έξοδα για τα μη εμβολιασμένα φυτά κυμαίνονται γύρω στα 400 με 500 ευρώ ανά στρέμμα ενώ για τα εμβολιασμένα σε φυτά κολοκυθιάς αυτά ανέρχονται στα 1000 ευρώ ανά στρέμμα. Τα κέρδη δεν είναι σταθερά και είναι εξαρτώνται απόλυτα από την εποχή. Οι τιμές των πρώτων καρπουζιών που θα πωληθούν νωρίς το καλοκαίρι σύμφωνα με παραγωγούς στην περιοχή της Πρέβεζας κυμαίνονται στα 0,20 ευρώ το κιλό ,ενώ οι μετέπειτα τιμές πώλησης μέσα στο καλοκαίρι δεν ξεπερνούν τα 0.07 ευρώ ανά κιλό πάντα.
Η καλλιέργεια καρπουζιών δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 1 έτος στο χωράφι ενώ αποτελεί κατάλληλη καλλιέργεια για αμειψισπορά σιτηρών και ψυχανθών. Καλλιεργείται κάλλιστα παράλληλα με καλλιέργεια καλαμποκιού.
Ευθαλία Παυλίδου