Ο πόλεμος των 11 ημερών για το γάλα

Πόλεμο στην αγορά γάλακτος θα πυροδοτήσει η υπουργική απόφαση για την πλήρη απελευθέρωση της διάρκειας ζωής του γάλακτος. Πλέον θα μπορεί να παραμένει στο ράφι έως και 11 ημέρες. Το μέτρο αναμένεται να πλήξει την εγχώρια παραγωγή, καθώς θα ανοίξει τις πόρτες για αθρόες εισαγωγές από Γερμανία και Ολλανδία.
 

Ο πόλεμος των 11 ημερών για το γάλα

Τα πάνω κάτω στην εγχώρια αγορά γάλακτος φέρνει υπουργική απόφαση που αναμένεται να εκδοθεί τις επόμενες ημέρες και απελευθερώνει τη διάρκεια ζωής του.

Συγκεκριμένα, καταργείται το επταήμερο της διάρκειας ζωής του παστεριωμένου γάλακτος και πλέον το «φρέσκο» γάλα θα μπορεί να παραμένει στα ράφια έως και 11 ημέρες, εξέλιξη που δικαίως πυροδοτεί φόβους για έκρηξη εισαγωγών θέτοντας σε κίνδυνο τον διαρκώς συρρικνούμενο εγχώριο κλάδο της αγελαδοτροφίας.

Η διάρκεια ζωής του παστεριωμένου (πρώην φρέσκου) γάλακτος θα καθορίζεται με ευθύνη της γαλακτοβιομηχανίας και θα εξαρτάται από τη μέθοδο παστερίωσης που αυτή χρησιμοποιεί.

Οι αλλαγές που βασίζονται στην εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ αναπόφευκτα θα προκαλέσουν μια μάχη συμφερόντων στην εγχώρια αγορά με πρωταγωνιστές εγχώριες και ξένες γαλακτοβιομηχανίες, λιανεμπορικές αλυσίδες και προμηθευτές, με θύματα τους Ελληνες παραγωγούς και τους καταναλωτές.

Οι μεν παραγωγοί πιεζόμενοι από τις αθρόες εισαγωγές φθηνού γάλακτος θα ωθούνται να πωλούν το γάλα σε χαμηλότερες τιμές, γεγονός που θα οδηγήσει σε εγκατάλειψη του επαγγέλματος, οι δε καταναλωτές θα αντιμετωπίσουν ένα αλαλούμ στην αγορά, καθώς καταργείται ο όρος «φρέσκο» και πλέον το γάλα θα ονομάζεται παστεριωμένο είτε είναι διάρκειας τριών, είτε 8 και 11 ημερών.

Οι ανατροπές αυτές έρχονται προτού καν οι καταναλωτές συνηθίσουν τους όρους γάλα ημέρας, γάλα ολίγων ημερών και γάλα μακράς παστερίωσης, που καθιερώθηκαν πέρυσι από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Με τους δανειστές να απαιτούν τη θέσπιση όλων όσων ορίζει η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, αναμένεται τις επόμενες ημέρες η έκδοση ΚΥΑ, βάσει της οποίας η διάρκεια συντήρησης του παστεριωμένου γάλακτος θα καθορίζεται πλέον από τον παρασκευαστή, δίνοντας τη δυνατότητα να παραμένει στα ράφια έως και 11 ημέρες, ενώ θα υπόκειται σε ελέγχους των αρμοδίων αρχών του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης.

Για ισχυρό πλήγμα στο ελλειμματικό σήμερα ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων και τροφίμων και καταστροφή της ελληνικής αγελαδοτροφίας και του Ελληνα παραγωγού κάνει λόγο ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, Παναγιώτης Πεβερέτος, ο οποίος μιλώντας στο «Εθνος» εστιάζει στον αποπροσανατολισμό του καταναλωτή και το αλαλούμ που θα προκαλέσει στην αγορά η νέα αλλαγή στο παστεριωμένο γάλα.

«Οι καταναλωτές θα δυσκολεύονται να κατανοήσουν ποιο γάλα είναι φρέσκο και ποιο όχι, αφού όλα πλέον θα λέγονται παστεριωμένα. Με το μέχρι τώρα θεσμικό πλαίσιο φρέσκο γάλα θεωρούνταν αυτό που παστεριώνεται στους 71,6 βαθμούς για 15 δευτερόλεπτα με διάρκεια ζωής τις επτά ημέρες. Πλέον όμως το γάλα που παστεριώνεται στους 71,6?C θα μπορεί να πωλείται και μετά τις 7 ημέρες φθάνοντας μέχρι τις 11 ημέρες. Αυτό το γάλα μέχρι σήμερα ονομαζόταν υψηλής παστερίωσης. Κατά συνέπεια, οι παρασκευαστές θα μπορούν να εισάγουν γάλα από οπουδήποτε, με ημερομηνίες ζωής που θα ορίζουν μόνοι τους, αποπροσανατολίζοντας -όχι τυχαία- τους καταναλωτές».

Τρία είναι τα βασικά σημεία που έχουν ζητήσει οι Ελληνες κτηνοτρόφοι από την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, να συμπεριληφθούν στην επικείμενη ΚΥΑ, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΕΚ, Παναγιώτης Πεβερέτος. Να συμπεριληφθεί ο όρος φρέσκο στο παστεριωμένο γάλα, να ορίζεται η διάρκεια ζωής στις επτά ημέρες και να αναγράφεται η χώρα προέλευσης του γάλακτος.

Η πλήρης απελευθέρωση στη διάρκεια ζωής του γάλακτος έρχεται λίγους μόλις μήνες μετά την κατάργηση του καθεστώτος γαλακτομικών ποσοστώσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την απελευθέρωση δηλαδή στην παραγωγή γάλακτος στην Ευρώπη, δημιουργώντας ασφυκτικό περιβάλλον για τον εγχώριο κτηνοτροφικό κλάδο.

Η χώρα θα κατακλυστεί από φθηνό γάλα των χωρών της Βόρειας Ευρώπης και το ανταγωνιστικό περιβάλλον σε συνδυασμό με τη συμπίεση τιμών θα αναγκάσουν τους αγελαδοτρόφους στην εγκατάλειψη του επαγγέλματος.

Αλλωστε, η αγελαδοτροφία της χώρας μας φθίνει τα τελευταία χρόνια, με την εγχώρια παραγωγή να διαμορφώνεται στα επίπεδα των περίπου 600.000 τόνων, όταν οι ανάγκες εγχώριας κατανάλωσης σε γαλακτοκομικά προϊόντα ανέρχονται σε 1.350.000 τόνους. Τα κενά καλύπτονται με εισαγωγές γάλακτος από βόρειες αλλά και τις γειτονικές χώρες της Ευρώπης.

Στις 31 Μαρτίου έληξε το καθεστώς των γαλακτοκομικών ποσοστώσεων της ΕΕ που θεσπίστηκε τη δεκαετία του '80 με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων της πλεονασματικής παραγωγής.
 

Σύγκρουση για το μοίρασμα της πίτας 1 δισ. €
Η επιμήκυνση πέρυσι της διάρκειας του παστεριωμένου γάλακτος από τις πέντε στις επτά ημέρες, παρά τις αντίθετες εκτιμήσεις, δεν μείωσε τις τιμές των προϊόντων

Μάχη συμφερόντων πυροδοτεί η μνημονιακή υποχρέωση για την απελευθέρωση στη διάρκεια ζωής του γάλακτος, οδηγώντας σε πλήρη αναδιάταξη σε μια αγορά άνω του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ και σε αναδιανομή μεριδίων με κερδισμένους και χαμένους.

Το ισχύον καθεστώς που δεν διήρκεσε περισσότερο από έναν χρόνο συνέχιζε έστω και υποτυπωδώς να προστατεύει την ελληνική παραγωγή γάλακτος, περιορίζοντας τη μέγιστη διάρκεια ζωής του φρέσκου γάλακτος στις 7 ημέρες. Ακόμη και με την επιμήκυνση της διάρκειας στις 7 από 5 ημέρες που ίσχυε πριν, οι εισαγωγές «φρέσκου» γάλακτος εξακολουθούσαν να είναι απαγορευτικές, αφού παρέμενε δύσκολη η εισαγωγή, η διανομή και η κατανάλωση ακόμη και σε επτά ημέρες.

Εγχώριες και ξένες γαλακτοβιομηχανίες, λιανεμπορικές αλυσίδες, προμηθευτές και εισαγωγείς βρίσκονται στο πεδίο της αγοράς και ετοιμάζονται να κονταροχτυπηθούν με φόντο την απελευθέρωση της ζωής του φρέσκου γάλακτος.

Η νέα αλλαγή του θεσμικού πλαισίου είναι βέβαιο ότι θα φέρει επιχειρηματικές συγκρούσεις σε πολλαπλά επίπεδα. Οι εγχώριες γαλακτοβιομηχανίες, παρότι γνωρίζουν ότι θα ωφεληθούν ακόμη περισσότερο με την απελευθέρωση στη διάρκεια ζωής του γάλακτος από τον περιορισμό του κόστους των επιστροφών, που επιβαρύνει την τελική τιμή του προϊόντος, γνωρίζουν ότι θα ανοίξει διάπλατα η πόρτα των εισαγωγών.

Οι αλυσίδες του λιανεμπορίου και οι μεγαλοπρομηθευτές θα μπορούν να εισάγουν πλέον φθηνότερο γάλα από ξένες βιομηχανίες και να πωλείται στα ράφια των σούπερ μάρκετ θεωρούμενο ως φρέσκο με τον όρο παστεριωμένο, είτε ως προϊόν επώνυμο είτε ως προϊόν ιδιωτικής ετικέτας σε ανταγωνιστικές τιμές.

Σε αυτή την περίπτωση, ακόμη και αν επιλέξουν και οι ίδιοι να προμηθεύονται φθηνότερο γάλα από το εξωτερικό, θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως θα χάσουν ένα μέρος των μεριδίων που κατέχουν στην αγορά. Κυρίαρχη θέση σήμερα μεταξύ των γαλακτοβιομηχανιών που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια αγορά του φρέσκου γάλακτος κατέχει η Vivartia με ποσοστό 24,2%, στη δεύτερη θέση σε απόσταση αναπνοής με ποσοστό 24% βρίσκεται η πολυεθνική Friesland (καταλαμβάνει στη χώρα μας την πρώτη θέση στο γάλα μακράς διάρκειας) και ακολουθούν οι εγχώριες βιομηχανίες Ολυμπος, ΜΕΒΓΑΛ, Δωδώνη κ.ά.

Πάντως, η επιμήκυνση πέρυσι της χρονικής διάρκειας του παστεριωμένου γάλακτος από τις πέντε στις επτά ημέρες, παρά τις αντίθετες τότε εκτιμήσεις, δεν μείωσε τις τιμές των προϊόντων. Παρότι μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία παραγόντων της αγοράς, η κατανάλωση του φρέσκου γάλακτος τον τελευταίο χρόνο αυξήθηκε κατά 3,5%, οι τιμές δεν μειώθηκαν.
ethnos.gr