Οι τόκοι υπερημερίας που καταβάλλονται στη Δ.Ε.Η. εκπίπτουν φορολογικά, με τους περιορισμούς που τίθενται στην περίπτωση α’ του άρθρου 23 του Ν.4172/2013.
ΕΡΩΤΗΜΑ
Στα αποτελέσματα της χρήσης περιλαμβάνονται τόκοι υπερημερίας υπέρ της ΔΕΗ λόγω καθυστέρησης εξόφλησης της αντίστοιχης υποχρέωσης. Στην παρ. 6.6 της υπάρχουσας σύμβασης με τη ΔΕΗ αναφέρεται ότι:
«Σε περίπτωση καθυστέρηση της εξόφλησης Λογαριασμού πέραν της προβλεπόμενης στην παράγραφο 6.5 του παρόντος άρθρου προθεσμίας ο Πελάτης υποχρεούται στην καταβολή τόκων υπερημερίας άνευ άλλης οχλήσεως».
Η ανωτέρω δαπάνη εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα;
ΓΝΩΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΟΛ
Η Γνώμη της Φορολογικής Επιτροπής σχετικά με το παραπάνω ερώτημα είναι η εξής:
Στις διατάξεις του άρθρου 23 του ν 4172/2013, στις οποίες καθορίζονται οι μη εκπιπτόμενες δαπάνες, αναφέρεται ότι.
«Οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:
α) τόκοι από δάνεια που λαμβάνει η επιχείρηση από τρίτους, εκτός από τα τραπεζικά δάνεια, διατραπεζικά δάνεια, καθώς και τα ομολογιακά δάνεια που εκδίδουν ανώνυμες εταιρείες κατά το μέτρο που υπερβαίνουν τους τόκους που θα προέκυπταν εάν το επιτόκιο ήταν ίσο με το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως αυτό αναφέρεται στο στατιστικό δελτίο οικονομικής συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος για την πλησιέστερη χρονική περίοδο πριν την ημερομηνία δανεισμού,
…..………..
ε) πρόστιμα και ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων, μέλους.
………..»
Στην ΠΟΛ.1113/2.6.2015, με την οποία δόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 23 αναφέρονται τα εξής:
«Οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:
………
ε) Τα πρόστιμα και οι χρηματικές ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων (πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής), που επιβάλλονται εξαιτίας αθετήσεως συμβατικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων ή παραβάσεων διατάξεων νόμου, κ.λπ. Στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες δαπάνες:
i) κάθε είδους χρηματική κύρωση για παραβάσεις της φορολογικής (π.χ. τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής κατά ΚΦΔ ή ΚΕΔΕ) ή ασφαλιστικής (περιλαμβανομένου του ποσού των προσαυξήσεων που κατέβαλε η επιχείρηση για την εκπρόθεσμη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών προς ασφαλιστικά ταμεία), κ.λπ. νομοθεσίας,
ii) οι ποινικές ρήτρες, τα πρόστιμα και οι χρηματικές ποινές που επιβάλλονται εξαιτίας αθετήσεως συμβατικών υποχρεώσεων της επιχείρησης, κ.λπ.,
iii) το ποσό της εξαγοράς ποινών που επιβάλλονται από δικαστήρια,
iv) οι τόκοι υπερημερίας λόγω οφειλής φόρων, τελών, δασμών, εισφορών, αμοιβών, κ.λπ.
……….. ….
Στην ΠΟΛ.1094/30.6.2016 με την οποία δόθηκαν συμπληρωματικές οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 23 αναφέρονται τα εξής:
«Δ. Φορολογική μεταχείριση τόκων υπερημερίας που προκύπτουν λόγω οφειλής φόρων, τελών, εισφορών προς το Δημόσιο ή ΝΠΔΔ
1. Με τις διατάξεις της περ. ε' του άρθρου 23 του ν.4172/2013 ορίζεται ότι από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων δεν εκπίπτουν τα πρόστιμα και ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων.
2. Με την ΠΟΛ.1113/2.6.2015 εγκύκλιό μας διευκρινίσθηκε ότι τα υπόψη πρόστιμα και ποινές προέρχονται από την αθέτηση συμβατικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων ή παραβάσεων διατάξεων νόμου. Επίσης, με την ίδια εγκύκλιό μας διευκρινίστηκε ότι στην έννοια των προστίμων και ποινών, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων, που δεν εκπίπτουν σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ε' του άρθρου 23 του ν.4172/2013 περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι τόκοι υπερημερίας λόγω οφειλής φόρων, τελών, δασμών, εισφορών, αμοιβών, κ.λπ.
3. Εξάλλου, με τις διατάξεις της περ. α' του ίδιου ως άνω άρθρου και νόμου ορίζεται ότι από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων δεν εκπίπτουν οι τόκοι από δάνεια που λαμβάνει μία επιχείρηση από τρίτους, πλην τραπεζικών δανείων, διατραπεζικών δανείων και ομολογιακών δανείων ανωνύμων εταιρειών, κατά το μέτρο εκείνο που ορίζεται με τις ίδιες αυτές διατάξεις. Στους ανωτέρω τόκους περιλαμβάνονται κάθε είδους τόκοι δανείων ή πιστώσεων γενικά της επιχείρησης χωρίς να γίνεται διάκριση ως προς το είδος των τόκων (συμβατικοί ή υπερημερίας).
4. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι τα πρόστιμα και οι ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων, δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων με εξαίρεση τους τόκους δανείων ή γενικά πιστώσεων, καθόσον από τη συστηματική ερμηνεία των διατάξεων της περ. α' του άρθρου 23 του ίδιου νόμου εκπίπτουν όλοι οι τόκοι που δεν υπερβαίνουν το οριζόμενο από τις ίδιες διατάξεις όριο.
5. Κατόπιν όλων όσων αναφέρθηκαν παραπάνω και δεδομένου ότι καταρχήν εκπίπτουν όλοι οι τόκοι δανείων και πιστώσεων, με την επιφύλαξη του ορίου που τίθεται με την περ. α' του άρθρου 23 του ν.4172/2013, χωρίς να γίνεται διάκριση ως προς το είδος τους, διευκρινίζεται ότι στην έννοια των τόκων υπερημερίας που δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα μίας επιχείρησης περιλαμβάνονται μόνο εκείνοι που προκύπτουν λόγω οφειλής φόρων, τελών, δασμών, εισφορών, αμοιβών προς το Δημόσιο ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.»
Σημειώνεται ότι μέχρι 31/12/2000 η ΔΕΗ λειτουργούσε ως μία κρατική Επιχείρηση της οποίας το αντικείμενο ήταν η ανάπτυξη των ενεργειακών πηγών και η συμβολή της στην ανάπτυξη της χώρας.
Κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 2773/1999, περί απελευθέρωσης της αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, η Δ.Ε.Η. μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρεία την 1η Ιανουαρίου 2001, έκτοτε λειτουργεί κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και οι μετοχές της διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο.
Σύμφωνα δε με τα όσα αναφέρονται στο άρθρο 34 του από 20/6/2014 κωδικοποιημένου καταστατικού της «Όσα θέματα δεν ρυθμίζονται από το παρόν καταστατικό ή δεν ρυθμίζονται κατά διάφορο τρόπο στο Ν. 2773/1999 ή στο Ν. 4001/2011, ως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, διέπονται από τις διατάξεις του Κ.Ν. 2190/1920».
Επομένως η Δ.Ε.Η. Α.Ε. αν και θεωρείται εταιρεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα, δεδομένου ότι το Ελληνικό Δημόσιο ελέγχει, άμεσα ή έμμεσα µέσω του ΤΑΙΠΕ∆ (που ανήκει κατά 100% στο Ελληνικό Δημόσιο), το 51,12% των κοινών μετοχών της, εντούτοις δεν θεωρείται Δημόσιο ούτε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου αλλά είναι εμπορική εταιρεία που λειτουργεί κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας.
Από τα ανωτέρω αναφερόμενα προκύπτει ότι, η ΔΕΗ δεν είναι Δημόσιο, ούτε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου έχει την νομική προσωπικότητα της Ανώνυμης Εταιρείας και επομένως οι τόκοι υπερημερίας που χρεώνει στους πελάτες της λόγω καθυστέρησης εξόφλησης των λογαριασμών της, εκπίπτονται από αυτούς, με τους περιορισμούς που τίθενται στην περίπτωση α’ του άρθρου 23 του Ν.4172/2013.