Πρωτοπορεί πανελλαδικά για άλλη μια φορά η Περιφέρεια Κρήτης, και συγκεκριμένα στο πρωτογενή τομέα, καθώς τέθηκαν οι βάσεις, με την υπογραφή σχετικής σύμβασης, που θα δημιουργήσουν και θα εξασφαλίσουν τις συνθήκες για την «Αναγέννηση» του Κρητικού Αμπελώνα με την αναπαραγωγή όλων των παραδοσιακών ποικιλιών.
Συγκεκριμένα σε ειδική εκδήλωση στην Περιφέρεια η αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέντζου, ο Πρόεδρος του ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» (Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «Δήμητρα»), Σέρκος Χαρουτουνιάν και ο δήμαρχος Χερσονήσου Ζαχαρίας Δοξαστάκης, παρουσία του αντιδημάρχου Χερσονήσου Γιώργου Μακράκη, συνυπέγραψαν προγραμματική σύμβαση για την δημιουργία Πιλοτικού-Πειραματικού Αμπελώνα στο τοπικό διαμέρισμα της Επισκοπής του δήμου Χερσονήσου.
Παράλληλα όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ο Οργανισμός, προτίθεται για πρώτη φορά σε πανελλαδικό επίπεδο να δημιουργήσει στη Κρήτη ένα πρότυπο ζωικό αγρόκτημα στο Ρέθυμνο, ένα φυτικό αγρόκτημα στη περιοχή της Μεσσαράς στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ, ένα Κέντρο Νησιωτικής Γεωργίας, αλλά και το πρώτο ΚΕΠ αγροτών.
Με ικανοποίηση για την υπογραφή της σύμβασης η Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέντζου ανέφερε ότι «η δημιουργία του πρότυπου Κρητικού Αμπελώνα θα «αναγεννήσει» τον πρωτογενή τομέα στο νησί, και ειδικότερα το τομέα της αμπελουργίας. Η Περιφέρεια μας σύντομα θα πρωτοπορήσει στο κλάδο της αμπελουργίας, καθώς ο Κρητικός Αμπελώνας θα παράγει και θα προσφέρει στους αγρότες μας το πρώτο «καθαρό»-πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό παραδοσιακών ποικιλιών αμπέλου» και πρόσθεσε: «Είμαστε υπερήφανοι σήμερα που σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, και το δήμο Χερσονήσου, κάνουμε αυτό το σημαντικό βήμα, καθώς θα ωφεληθούν οι αμπελουργοί μας οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν υποστεί σημαντικά πλήγματα. Η σύμβαση έχει εξασφαλισμένους δικούς μας πόρους, με παραδοτέα, συγκεκριμένες δράσεις και χρονοδιαγράμματα».
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ Σέρκος Χαρουτουνιάν ανέφερε: «Η σύμβαση που υπογράφηκε σήμερα είναι πάρα πολύ σημαντική, και στο τομέα αυτό η Περιφέρεια Κρήτης πρωτοπορεί πανελλαδικά. Με τη σύμβαση που υπογράψαμε εξασφαλίζουμε-διατηρούμε την αναπαραγωγή όλων των ποικιλιών του Κρητικό Αμπελώνα, οι οποίες θα είναι πιστοποιημένες, «καθαρές» και διαθέσιμες στους παραγωγούς μας».
Ο κ. Χαρουτουνιάν ανακοίνωσε ακόμη ότι «ο Γεωργικός Οργανισμός πάντα σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, θα δημιουργήσει ένα πρότυπο ζωικό αγρόκτημα στο Ρέθυμνο, και ένα πρότυπο φυτικό αγρόκτημα στη περιοχή της Μεσαράς στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ. Σχεδιάζουμε επίσης να δημιουργήσουμε το πρώτο Κέντρο Νησιωτικής Γεωργίας στη Κρήτη (Ηράκλειο) από τα πέντε συνολικά στην χώρα, καθώς και ένα ΚΕΠ αγροτών».
Ο δήμαρχος Χερσονήσου Ζαχαρίας Δοξαστάκης δήλωσε ότι «σήμερα είναι μια σημαντική ημέρα για την Αυτοδιοίκηση, και αποδεικνύεται έμπρακτα ότι η σωστή συνεργασία μπορεί να αποδώσει και να οδηγήσει σε πολύ σημαντικά αποτελέσματα για την τοπική ανάπτυξη. Σήμερα υπογράψαμε τη σύμβαση για την δημιουργία του «Κρητικού Αμπελώνα» προκειμένου η ιδιοκτησία των 24 στρεμμάτων που ως κληροδότημα διαθέτει ο δήμος Χερσονήσου στη τοπική κοινότητα Επισκοπής, να αξιοποιηθεί και κυρίως να αποτελέσει ένα φυτώριο όχι μόνο σε σχέση με την τοπική παραγωγή αλλά να «φιλοξενήσει» όλες εκείνες τις ποικιλίες τις τοπικές που «χάθηκαν», να υποστηρίξει τους παραγωγούς και κυρίως να δημιουργηθεί ένα πρότυπο εργαστήριο που θα στηρίξει τους αγρότες, τη γεωργική παραγωγή, θα δώσει ζωή στη οικονομία της ευρύτερης περιοχής».
Σκοπός της «Δημιουργίας Πιλοτικού Πειραματικού Αμπελώνα» όπως περιγράφεται στη σύμβαση
Έχοντας υπόψη το κοντινό παρελθόν της αναμπέλωσης του κρητικού αμπελώνα λόγω της εισόδου της φυλλοξήρας, καθώς και τις σύγχρονες απαιτήσεις για δημιουργία αμπελώνων ολοκληρωμένης ή βιολογικής διαχείρισης, οι επιλογές για την ανασύσταση και εκσυγχρονισμό του οδηγούν σε συγκεκριμένους προσανατολισμένους στόχους. Μεταξύ αυτών πρωτεύοντα ρόλο έχει η χρήση πολλαπλασιαστικού υλικού εγγυημένο για το επίπεδο φυτοϋγείας και γενετικής καθαρότητας (ποικιλία ή «κλώνος»), καθώς και υλικού αποδεδειγμένα προσαρμοσμένου στις τοπικές συνθήκες. Το συγκεκριμένο αμπελουργικό υλικό αναμένεται να αποτελέσει "τα παραδοτέα" της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης, του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ & του Δήμου Χερσονήσου σχετική τη συγκρότηση «Αμπελώνα Διατήρησης Ποικιλιών Αμπέλου».
Η άμεση αναγκαιότητα αξιοποίησης ενός κληροδοτήματος έκτασης 24 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας του Δήμου Χερσονήσου του Δημοτικού Διαμερίσματος Επισκοπής, το οποίο με βάση τους περιορισμούς που έχει βάλει η δωρήτρια προς το Δήμο για τη χρήση του κτήματος, διαμορφώνει μια μοναδική ευκαιρία για επιτυχή και πρακτική άμεση αξιοποίηση αμφότερων των στόχων, τόσο εκείνων της δημιουργίας Αμπελώνα Διατήρησης Ποικιλιών Αμπέλου, όσο και της τήρησης των όρων του κληροδοτήματος. Η προγραμματισμένη εκμετάλλευση του κληροδοτήματος - με βάση την παρούσα Προγραμματική Σύμβαση - με τη διαμόρφωση πιλοτικών –πειραματικών αμπελώνων με επιτραπέζιες, οινοποιήσιμες και ποικιλίες σταφιδοποίησης με υλικό εγγυημένης φυτουγείας και γενετικής καθαρότητας, κρίνεται απαραίτητη και χρήσιμη για το μέλλον του κρητικού αμπελώνα.
Για τους ως άνω λόγους προτείνεται η επιλογή της αξιοποίησης του κληροδοτήματος να ταυτισθεί με ένα Πιλοτικό-Πειραματικό αμπελώνα που θα προσδώσει μέσο-μακροπρόθεσμα όλα εκείνα τα θετικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται για τη διαφοροποίηση και ποιοτική αναβάθμιση του αυριανού κρητικού αμπελώνα.
Το προτεινόμενο έργο δεν στοχεύει στην αναπλήρωση της απουσίας της πολιτείας, αλλά θα αποτελέσει υπόδειγμα θετικής αντίδρασης μιας τοπικής κοινωνίας για την απόρριψη της κρατικής αδράνειας και την ανάληψη τοπικών πρωτοβουλιών για τη θεμελίωση δράσεων βελτίωσης της κρητικής αμπελουργίας. Επιπλέον ο πιλοτικός-πειραματικός χαρακτήρας των αμπελοτεμαχίων που θα συγκροτηθούν με εγγυημένο αμπελουργικό υλικό θα ενισχύσουν την αξιοπιστία των αξιολογήσεων και μεσοπρόθεσμα θα δώσει έμπρακτες αποδείξεις για την καταλληλότητα του/των επιτραπέζιων, οινοποιήσιμων και σταφιδοποίησης ποικιλιών/κλώνων, ενώ η δυνατότητα παράλληλης παροχής πρακτικής αμπελουργικής εκπαίδευσης (επισκέψιμος αμπελώνας) θα βελτιώσει τις δεξιότητες των κρητικών αμπελουργών.