Σύμφωνα με την πρόσκληση πιστοποίησης Φορέων συλλογής αιτήσεων ΟΣΔΕ για την επταετία 2014-2020, ο Φορέας Συντονισμού έπρεπε να υποβάλει για όλους του Φορείς Β' Βαθμού που συμμετείχαν στο κοινοπρακτικό του σχήμα ένα ενιαίο μηχανισμό κοστολόγησης τριών σταδίων, ήτοι το συνολικό κόστος της παρεχόμενης υπηρεσίας έπρεπε να περιλαμβάνει το Κόστος Υποβολής (Α), το Κόστος Αποσφαλμάτωσης (Β) και το Κόστος Διόρθωσης (Γ). Ο κάθε ανεξάρτητος Φορέας Α' Βαθμού όφειλε να υποβάλει ένα σχέδιο κοστολόγησης, το οποίο θα αφορούσε δύο από τα παραπάνω κόστη, ήτοι το Κόστος Υποβολής (Α) και το Κόστος Διόρθωσης (Γ).
Σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Πρόσκλησης:
- Τα Κόστη Α και Γ καταβάλλονται υπέρ Φορέων Α' ή/και Β' βαθμού
- Το Κόστος Β καταβάλλεται υπέρ Φορέα Β'
- Το Κόστος Γ καταβάλλεται υπέρ Φορέα Β' σε περίπτωση που ο Φορέας Α΄ δεν εκπληρώσει την υποχρέωσή του.
- Ο Αγρότης-διακιούχος οφείλει να γνωρίζει για την υπηρεσία που λαμβάνει ποιός και με τι κόστος του την προσφέρει.
- Ο Φορέας Συντονισμού είναι υπεύθυνος για την εκκαθάριση των τιμολογίων μεταξύ των Φορέων Α' και Β' Βαθμού.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας ο Φορέας Συντονισμού (η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ΑΕ), κατέθεσε αλγόριθμο κοστολόγησης που καλύπτει τα κόστη των ακόλουθων τριών σταδίων:
· Α' Στάδιο: Καταχώρηση της αίτησης - συλλογή του συνόλου των απαιτούμενων στοιχείων και εγγράφων.
· Β' Στάδιο: Τροποποίηση στοιχείων της αίτησης πριν από την διαδικασία της αποσφαλμάτωσης (π.χ., συμπλήρωση κενών στοιχείων του Α' Σταδίου, συμπλήρωση πρόσθετων στοιχείων ως αποτέλεσμα μιας νέας εγκυκλίου από ΟΠΕΚΕΠΕ/ΕΛΓΑ/ΥπΑΑΤ, μεταβολή βούλησης παραγωγού, κοκ).
· Γ' Στάδιο: Τροποποίηση στοιχείων της αίτησης ως αποτέλεσμα οδηγιών που προκύπτουν κατά την διαδικασία αποσφαλμάτωσης. Το εν λόγω στάδιο δύναται να είναι επαναλαμβανόμενο για την συνεχή θεραπεία προβλημάτων που θα προκύπτουν κατά την πληρωμή των επιδοτήσεων.
Αν και οι οδηγίες αποσφαλμάτωσης παράγονται αποκλειστικά από τους Φορείς Β' βαθμού (σύμφωνα με την σχετική απαίτηση της πρόσκλησης πιστοποίησης), το Γ' Στάδιο δύναται να εκτελεστεί και από Φορείς Α' βαθμού συμπληρωματικά των καθηκόντων τους που απορρέουν από τα Α' και Β' Στάδια.
Ο παραγωγός θα επιβαρύνεται με ένα κόστος, το οποίο ενθυλακώνει τα τρία παραπάνω στάδια της υπηρεσίας (τα οποία παρέχονται είτε από Φορείς Α΄ βαθμού, είτε από Φορείς Β' βαθμού, είτε συνδυαστικά - ο Φορέας Α' βαθμού παρέχει τα δύο πρώτα στάδια της υπηρεσίας και ο Φορέας Β' βαθμού παρέχει το τρίτο στάδιο), καθώς επίσης και το κόστος επιτέλεσης της λειτουργίας αποσφαλμάτωσης και παραγωγής των αντίστοιχων οδηγιών (από τον Φορέα Β' βαθμού). Το κόστος που αντιστοιχεί και θα εκκαθαριστεί στον Φορέα Συντονισμού είναι διαφανές στον παραγωγό (δεν είναι προσθετικό δηλαδή του όποιου κόστους θα υπολογιστεί παρακάτω) και καθορίζεται στις συμβάσεις συνεργασίας μεταξύ των Φορέων Β' Βαθμού και του Φορέα Συντονισμού.
Στο παραπάνω πλαίσιο, το κόστος της υπηρεσίας είναι το άθροισμα τριών παραγόντων, ήτοι
Κ_ΟΣΔΕ = Κ_Υποβολής + Κ_Αποσφαλμάτωση + Κ_Τροποποίηση
Το Κ_ΟΣΔΕ είναι το τελικό κόστος χωρίς ΦΠΑ το οποίο θα κληθεί να καταβάλει ο παραγωγός με την υποβολή της αίτησής του σε Φορέα Α’ ή Β’ βαθμού.
Κ_Υποβολή = Κόστη Α' και Β' Σταδίων, το οποίο θα λαμβάνει ως αμοιβή ο Φορέας που εξυπηρέτησε την αίτηση (Α’ ή Β’ βαθμού).
Κ_Αποσφαλμάτωση = Κόστος επιτέλεσης της λειτουργίας αποσφαλμάτωσης και παραγωγής των αντίστοιχων οδηγιών, το οποίο θα λαμβάνει ως αμοιβή ο Φορέας Β’ βαθμού που είναι υπεύθυνος για τη συγκεκριμένη εργασία.
Κ_Τροποποίηση = Κόστος Γ' Σταδίου, το οποίο θα λαμβάνει ως αμοιβή ο Φορέας (Α’ ή Β’ βαθμού) που τροποποίησε την αίτηση σύμφωνα με τις οδηγίες του παρήγαγε ο Φορέας Β’ Βαθμού. Σε περίπτωση που για μία αίτηση εν τέλει δεν θα απαιτηθεί τροποποίηση, την αντίστοιχη αμοιβή την λαμβάνει ο φορέας που αρχικά υπέβαλε την αίτηση (αυτός που έλαβε και το «Κ_Υποβολή»). Σε περίπτωση που για μία αίτηση απαιτούνται τροποποιήσεις, σύμφωνα με τις οδηγίες που έδωσε ο Φορέας Β’ βαθμού, τότε ο φορέας που υπέβαλε την αίτηση έχει την υποχρέωση να υλοποιήσει σε συνεργασία με τον παραγωγό τις απαιτούμενες αλλαγές. Σε περίπτωση που για οποιαδήποτε λόγο ο Φορέας Α' Βαθμού δεν υλοποιήσει τις απαραίτητες διορθώσεις της αίτησης του παραγωγού, τότε την υποχρέωση αυτή (και την αντίστοιχη αμοιβή) την λαμβάνει ο Φορέας Β’ βαθμού.
Η προτεινόμενη μεθοδολογία κοστολόγησης βασίζεται σε μια σειρά αντικειμενικών κριτηρίων που είναι τα ακόλουθα:
- Ύψος δικαιωμάτων
- Πλήθος αγροτεμαχίων
- Μέγεθος ζωικού κεφαλαίου
- Πλήθος παράλληλων δράσεων/μέτρων αγροτικής ανάπτυξης
- Είδος καλλιέργειας
- Χρήση ή μη κινητού συνεργείου για την συλλογή της αίτησης
Η άνω μεθοδολογία κοστολόγησης αναμένεται να παράσχει μια οριζόντια κοινή τιμολογιακή πολιτική για το σύνολο των αγροτών-δικαιούχων και έτσι να αποφευχθούν φαινόμενα χρέωσης κατά το δοκούν που δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα αξιοπιστίας σε αρκετές πύλες εισαγωγής τα προηγούμενα χρόνια. Ενδεχομένως σε κάποιες περιπτώσεις παραγωγών η προκύπτουσα χρέωση να είναι λίγο ή και αρκετά υψηλότερη από τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο συμβαίνει και το αντίστροφο δηλαδή μεγάλο πλήθος παραγωγών θα επιβαρυνθεί με μικρότερο ποσό από αυτό της προηγούμενης χρονιάς.
Εν κατακλείδι, η πρόκληση για τους Φορείς Α' και Β' Βαθμού δεν είναι η κοστολόγηση της υπηρεσίας του ΟΣΔΕ (η οποία εν τέλει σε συνολικά νούμερα δεν αναμένεται να διαφέρει από τις χρεώσεις των προηγούμενων ετών) αλλά κατά πόσο δια μέσου αυτής της υπηρεσίας οι εν λόγω φορείς θα κατορθώσουν επιτέλους να προσφέρουν στους αγρότες ολοκληρωμένες υπηρεσίες πέρα από πρακτικές του παρελθόντος. Άλλωστε η αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης είναι ο πληροφοριακός πυρήνας των αγροτικών δεδομένων και τυγχάνει χρήσης από πολλούς φορείς της δημόσιας διοίκησης για διάφορους λόγους (προς το παρόν κυρίως φορολογικούς). Η αναπτυξιακή αξιοποίηση των δεδομένων σύμφωνα με τα όσα τίθενται στην τρέχουσα νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων αποτελεί μια επιπλέον πρόσκληση-πρόσκληση της ανάδειξης της αγροτικής οικονομίας ως βασικού πυλώνα της εθνικής οικονομίας.
Α. Βάμβακας