Εφαρμογή της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής στην Ιταλία

Σε συνέχεια της υιοθέτησης της νέας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) για τα έτη 2014-2020, Ιταλία απέστειλε, προσφάτως, στις Βρυξέλλες το κείμενο σχετικά με την εφαρμογή από την Ιταλία της εν λόγω μεταρρύθμισης. Η συμφωνία που επετεύχθη, περί τα τέλη Ιουλίου, μεταξύ του Ιταλού Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. M. Martina και των Περιφερειών, ως προς τον τρόπο εφαρμογής της μεταρρύθμισης της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, ενεκρίθη από το Υπουργικό Συμβούλιο της Ιταλίας στις αρχές τρέχοντος μηνός. Ως γνωστόν, η συμφωνία ρυθμίζει την κατανομή των ενισχύσεων προς τους γεωργούς και τις επιχειρήσεις, οι οποίες ανέρχονται σε 7 δισ. ευρώ κατ' έτος για 7 χρόνια.

Η συμφωνία, παρά τις κάποιες επικρίσεις του αγροτικού κόσμου και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αποτελεί επιτυχία για τον Υπουργό Γεωργίας κ. M. Martina, ιδιαιτέρως αν ληφθούν υπόψη οι αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη κατά την εφαρμογή της μεταρρύθμισης, η οποία, ως γνωστόν, είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Ο κ. Martina δήλωσε, αναφορικά με το ζήτημα, ότι ελήφθησαν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της γεωργίας και δόθηκε έμφαση σε στρατηγικούς τομείς όπως η ζωοτροφία και η ελαιοκαλλιέργεια, καθώς και στη χάραξη ενός εθνικού σχεδίου για την πρωτεϊνούχο καλλιέργεια. Επίσης, ο Ιταλός Υπουργός χαρακτήρισε τη μεταρρύθμιση και την εφαρμογή αυτής ως θεμελιώδους σημασίας και σημείωσε ότι οι επιλογές της Κυβέρνησης κινήθηκαν στην κατεύθυνση της δικαιότερης κατανομής των πόρων και της πριμοδότησης των νέων γεωργών, καθώς είναι ισχυρή η πεποίθηση ότι ο εν λόγω τομέας μπορεί να αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή της οικονομικής ανάκαμψης της Ιταλίας. Αναγνωρίζεται, ωστόσο, από τον κ. M. Martina ότι οι ενισχύσεις στο πλαίσιο της ΚΓΠ είναι χαμηλότερες από ότι στο παρελθόν, αλλά η συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ των μερών, εγγυάται ότι κατά τη διάρκεια της σταδιακής (και μερικής) διαδικασίας σύγκλισης, κανένας επιχειρηματικός δρών δε θα υποστεί μείωση μεγαλύτερη του 30% των ενισχύσεων που ελάμβανε μέχρι στιγμής.

Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός που διαθέτει η Ιταλία για την ΚΓΠ, είναι 52 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 27 δισ. ευρώ αφορούν στον πρώτο πυλώνα (με μείωση της τάξεως του 6,5%), 20,86 δισ. ευρώ στον δεύτερο (αύξηση της τάξεως του 16%) και 4 δισ. ευρώ στις κοινές οργανώσεις γεωργικών αγορών (ΚΟΑ).

Αναφορικά με τον δεύτερο πυλώνα, 18,62 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν στην υλοποίηση των περιφερειακών προγραμμάτων και 2,24 δισ. ευρώ σε εθνικά μέτρα: στον τομέα της διαχείρισης κρίσεων (1,64 δισ. ευρώ), αρδευτικών υποδομών (300 εκ. ευρώ), ζωικής βιοποικιλότητας (200 εκ. ευρώ) και στη χρηματοδότηση του νέου εθνικού αγροτικού δικτύου (100.003.534 ευρώ).

Η εφαρμογή της ΚΓΠ στην Ιταλία θα έχει ως στόχο την ανάκτηση της αποδοτικότητας του γεωργικού τομέα και την υποστήριξη της παραγωγής "Made in Italy", μέσω παροχής κινήτρων στους εξής τομείς:

-    Συνδεδεμένη στήριξη: έχει καθοριστεί ποσόστωση 11%, που ισοδυναμεί σε περισσότερα από 426 εκ. ευρώ. Οι τομείς στους οποίους θα κατευθυνθούν οι πόροι είναι: ζωοτεχνία (κρέας και γάλα) 210.500.000 ευρώ, αρόσιμες εκτάσεις 50.800.000 ευρώ, καλλιέργεια πρωτεϊνούχων φυτών και σκληρός σίτος 95.400.000 ευρώ, ελαιοκομία 70.000.000.
-    Νέοι γεωργοί: Οι νέοι γεωργοί (κάτω των 40 ετών) θα επωφεληθούν από μια προσαύξηση των άμεσων ενισχύσεων της τάξεως του 25% για τα πρώτα πέντε έτη δραστηριότητας, μέχρι συνολικού ποσού ύψους περίπου 80 εκ. ευρώ ετησίως.
-    Άμεσες πληρωμές: Το ποσό βάσης της ενίσχυσης που μπορεί να χορηγηθεί σε έναν γεωργό μειώνεται κατά 50% για το ποσό πλέον των 150.000 ευρώ και 100% για το ποσό πλέον των 500.000 ευρώ, έχοντας, ωστόσο, αφαιρέσει το κόστος της εργασίας, ήτοι μισθούς και ημερομίσθια και οιεσδήποτε εισφορές καταβάλλονται κατά τη γεωργική δραστηριότητα.
-    Ενεργός γεωργός: ο ορισμός του ενεργού γεωργού εξασφαλίζει ότι οι ενισχύσεις θα κατευθύνονται μόνο στους επαγγελματίες του χώρου, ήτοι στους επαγγελματίες γεωργούς και στις αγροτικές επιχειρήσεις με υποχρέωση απόδοσης ΦΠΑ. Η διεύρυνση της «μαύρης λίστας» αποκλείει από τον κατάλογο των αποδεκτών ενισχύσεων, τράπεζες, χρηματοοικονομικές, ασφαλιστικές εταιρείες και εταιρείες διαχείρισης ακίνητης περιουσίας.
 -   Σύγκλιση: Η Ιταλία εφεξής θα θεωρείται ως μια ενιαία Περιοχή.
-    Υστερούσες και ορεινές περιοχές: Στις περιοχές αυτές θεωρούνται ως ενεργοί γεωργοί όλοι όσοι λαμβάνουν ετήσιες άμεσες ενισχύσεις ποσού μέχρι 5.000 ευρώ. Στις άλλες περιοχές το όριο αυτό έχει οριστεί στα 1.250 ευρώ. Εισάγεται, επίσης, μια διαφοροποιημένη πριμοδότηση για το βουνίσιο γάλα, επιδόματα από τη διαδικασία σύγκλισης και από τη συμπερίληψη των βοσκοτόπων στο σύστημα των άμεσων πληρωμών.
-    Προστασία περιβάλλοντος: Επαναπροώθηση ενός εθνικού σχεδίου για την πρωτεϊνούχο καλλιέργεια, ικανού να ενισχύσει τη διαφοροποίηση της παραγωγής προς προϊόντα με μειωμένη ανάγκη χρήσης χημικών, πιο φιλικά προς το περιβάλλον και, παράλληλα, να βοηθήσει την εθνική κτηνοτροφία. Επιπλέον, Ιταλία έχει θέσει σε εφαρμογή ένα σχέδιο δράσης για την προώθηση της καλλιέργειας μη γενετικά τροποποιημένης σόγιας που συμβάλλει και στη βελτίωση της ποιότητας των ζωοτροφών. Στήριξη του κλάδου της ελαιοκομίας, για τα αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματά του για το τοπίο και το έδαφος. Στήριξη της γεωργίας στις ορεινές περιοχές και στην ενδοχώρα.

Τέλος, όσον αφορά στις αντιδράσεις του αγροτικού κόσμου, η Συνομοσπονδία Παραγωγών Αγροτικών Προϊόντων (Coldiretti) φαίνεται ικανοποιημένη από την εν λόγω συμφωνία, αντιθέτως, η Γενική Ομοσπονδία Γεωργικών Επιχειρήσεων (Confagricoltura) σημείωσε ότι θα ήθελε πιο γενναίες επιλογές για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του γεωργικού κλάδου, ενώ θεωρεί ότι τα μέτρα συνδεδεμένης στήριξης δημιουργούν δυσκολίες στους συνεργάτες της ένωσης.