«Στις κρίσιμες μέρες που διέρχεται η πατρίδα μας έχει ιδιαίτερη σημασία να εστιάζουμε σε ότι θετικό, σε ότι ανοίγει προοπτικές για το αύριο της χώρας και του λαού μας. Ο λαός μας έχει αναμετρηθεί με πολύ δυσκολότερες φουρτούνες, έχει ανταπεξέλθει νικηφόρα με σκληρούς αγώνες, με επιμονή και υπομονή, μέσα στην διαχρονία της Ρωμιοσύνης. Η διοργάνωση του παρόντος Συνεδρίου από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σαρακατσαναίων είναι μια τέτοια θετική πρόκληση πολιτισμού, λαογραφίας, ιστορίας, οικονομικής θεωρίας, ιστορίας θεσμών, περιβαλλοντικής συνείδησης και ως τέτοια χαιρετίζεται από τον Πρωθυπουργό της χώρας κ. Αλέξη Τσίπρα, ως εκπρόσωπος του οποίου παραβρίσκομαι και μεταφέρω τις ευχές του για επιτυχία.
Εστιάζω στο θετικό μήνυμα του Συνεδρίου, στην επιστημονική εντρύφηση με ότι θετικό από την ιστορική μας διαδρομή, σ΄ ότι θετικό ιδιαίτερα είναι αξιοποιήσιμο στη σημερινή συγκυρία, κι υπογραμμίζω τρείς λέξεις : «στράτα, βουνά, χειμαδιά». Οι τρεις αυτές λέξεις υποστηρίζεται πως συγκροτούσαν τη νομαδική κτηνοτροφική ζωή των Σαρακατσάνων πριν αρχίσει η μετεγκατάστασή τους σε πόλεις και χωριά. Περιγράφουν αναμφίβολα τη στενή σχέση με τη φύση, αλλά μας πληροφορούν ελάχιστα για ένα τρόπο ζωής που χαρακτήριζαν ειδικά οργανωτικά χαρακτηριστικά που καθόριζαν οι επιβιωτικές πρακτικές αλλά και η ηθική μιας μικρής κοινωνίας. Γιατί αυτό που εντέλει συνιστά σημαίνον χαρακτηριστικό μιας φυλετικής ομάδας, με καθαρά ελληνική συνείδηση και γνήσιο ορθόδοξο προσανατολισμό είναι ο ιδιαίτερος τρόπος συλλογικής ζωής, όπως οργανώθηκε με το τσελιγκάτο.
Έναν οικονομικό συνεταιρισμό, του οποίου κεντρικός πυρήνας ήταν μια εκτεταμένη οικογένεια, μία μορφή παραγωγικού συνεταιρισμού που οι δραστηριότητές του δεν περιορίζονταν στην κτηνοτροφία και τα παράγωγά της αλλά κάλυπτε ολόκληρο το φάσμα της κοινωνικής ζωής των συνεργαζόμενων ομάδων.
Σε μια περίοδο κρίσης, που εσφαλμένα χαρακτηρίζεται απλώς ως δημοσιονομική, με συνέπεια την αποδυνάμωση του κοινωνικού ιστού και την κατάρρευση εξ αιτίας στρεβλώσεων και ανομημάτων του συνεταιριστικού κινήματος, η παράδοση της κοινωνικής οικονομικής οργάνωσης των Σαρακατσάνων μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και συγκρότησης ενός νέου αναπτυξιακού παραδείγματος.
Είναι πολλαπλά σημαντική επομένως η προσπάθειά σας να διατηρήσετε μια παράδοση που εμπεριέχει στοιχεία που μπορούν να λειτουργήσουν ταυτόχρονα δημιουργικά και αποδιαρθρωτικά στις δύσκολες συνθήκες που έχει διαμορφώσει η μακροχρόνια εμμονή μας σε ένα πολιτισμικό-αναπτυξιακό μοντέλο που οδήγησε τη χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας.
Το Παγκόσμιο Συνέδριό των Σαρακατσαναίων είμαι βέβαιος ότι δεν εξαντλείται σε μια εθιμική συνάντηση που αποβλέπει στην τεχνητή ανασύσταση πτυχών του παρελθόντος, όση γοητεία και ελκυστικότητα μπορεί ακόμη να διατηρεί αυτό. Δημιουργεί πρωτίστως αφορμίσεις για στοχασμό, με ότι η παράδοση αυτή μας επιτρέπει να συγκρατήσουμε ως γόνιμη συνεισφορά στη σύγχρονη κοινωνία παρέχοντας δοκιμασμένα πρότυπα και δομές ικανές να εμπνεύσουν τις νεότερες γενιές να χαράξουν δυναμικά τη δική τους πορεία.
Σας συγχαίρω μέσω του Παγκόσμιου Συνεδρίου σας γινόμαστε κοινωνοί μιας παράδοσης που εξακολουθεί να επιβιώνει στις σχισμές και τις ρωγμές ενός αλλοτριωμένου συχνά τρόπου ζωής. Χάρη στο έργο και το μεράκι των ανθρώπων που έχουν την οργανωτική μέριμνα του αλλά και όσων με αγάπη και συγκίνηση συμμετέχετε, αναδεικνύονται αξίες, κανόνες και συμπεριφορές που συνέβαλαν στη διαμόρφωση των κοινοτήτων σε οργανικά σύνολα. Των Ελλήνων οι κοινότητες, όπως τραγουδά εύστοχα ο μεγάλος Διονύσης Σαββόπουλος. Μας φέρνετε σε επαφή με σημαντικές πτυχές της ανθρώπινης εμπειρίας και το νοήματος ζωής που χρειάστηκαν γενεές για να διαμορφωθούν και σήμερα μπορούν να αποτελέσουν κρίσιμο υλικό για μια κριτική επανοικείωση, όχι μόνο για να διασωθούν όσες αξίες και έννοιες κινδυνεύουν με εξαφάνιση, αλλά για να κομίσουμε μια εμπειρική πρόταση αλλαγής του αναπτυξιακού μας παραδείγματος».