Ομιλία Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,Βαγγέλη Αποστόλου στο 13ο Συνέδριο για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Ο αγροτικός χώρος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και τη πρόοδο του κοινωνικού ιστού της.
Στην Περιφέρεια κυριαρχούν οι αροτραίες καλλιέργειες (κυρίως κριθάρι και σιτάρι), οι δενδρώδεις (ελιές), η αμπελοκαλλιέργεια (παραγωγή ΠΟΠ οίνων), ενώ σημαντική είναι και η καλλιέργεια κηπευτικών.
Ο τομέας της κτηνοτροφίας αποτελεί μια βασική συνιστώσα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της Περιφέρειας.
Εκτρέφονται κυρίως αιγοπρόβατα, βοοειδή και χοίροι. Θα έλεγα βέβαια ότι η Π.Ε. Κυκλάδων είναι ο κατεξοχήν κτηνοτροφικός χώρος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Αξιόλογη δράση παρουσιάζει και η μελισσοκομία με συνολική παραγωγή μελιού περίπου 580 τόνους.
Η κυβέρνησή μας στηρίζει με συγκεκριμένες παρεμβάσεις τις δραστηριότητες αυτές στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τόσο με την εκχώρηση για έργα 25,3 εκατ. ευρώ που μαζί με το LEADER 18,8 εκατ. το συνολικό ποσό θα φτάσει στα 44,1 εκ.€, όσο και στο πλαίσιο του ΠΑΑ 2014-2020 με την ένταξη έργων συνολικού προϋπολογισμού 74,7 εκατ., εκ των οποίων έχουν ήδη πληρωθεί περί τα 37,6 εκατ. €.
Ειδικές παρεμβάσεις επίσης έχουν προβλεφθεί για την τόνωση της νησιωτικότητας και την αύξηση του ποσού ενίσχυσης σε διάφορες δράσεις του νέου ΠΑΑ, όπως στο μέτρο των νέων αγροτών με την αύξηση του ποσού ατομικής ενίσχυσης από 17.000 € σε 22.000 € και στα κριτήρια βαθμολογίας, πριμοδοτώντας επιπλέον τα χαρακτηριστικά, ορεινότητα και νησιωτικότητα του τόπου μόνιμης κατοικίας των αρχηγών εκμεταλλεύσεων.
Το μέτρο αυτό, ο προϋπολογισμός του οποίου αναμένεται να αυξηθεί στα 70 εκατ. €. εφαρμόζεται για πρώτη φορά και ενισχύει μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, όπως αυτές που απαντώνται στα μικρά νησιά του Αιγαίου και θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο ενίσχυσης με δεδομένο ότι δεν απαιτείται και ιδιωτική συμμετοχή από τους δικαιούχους.
Επίσης υπάρχουν ειδικά Μέτρα - κίνητρα για ενίσχυση του εκσυγχρονισμού των Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων (Σχέδια Βελτίωσης):
Για τις νησιωτικές περιοχές το ποσοστό ενίσχυσης ανέρχεται σε 75% και μπορεί να φτάσει και στο 85%, στις περιπτώσεις των νέων γεωργών και σε συλλογικές επενδύσεις.
Στα ίδια επίπεδα θα διαμορφωθούν και οι ενισχύσεις στη μεταποίηση και Εμπορία Γεωργικών Προϊόντων, φτάνοντας μάλιστα στις περιπτώσεις δικαιούχων που συνδέονται με συγχωνεύσεις οργανώσεων παραγωγών στο 90% .
Ειδικό πρόγραμμα ενισχύσεων ύψους 24 εκατ. ευρώ για τη τρέχουσα προγραμματική περίοδο, το αποκαλούμενο πρόγραμμα μικρών νησιών Αιγαίου, εφαρμόζεται κάθε χρόνο, ώστε να τονώσει τον αγροδιατροφικό τομέα της Περιφέρειας σε δύο βασικούς άξονες
α) σε αυτόν της ενίσχυσης της μεταφοράς πρώτων υλών από την ηπειρωτική Ελλάδα στα μικρά νησιά (π.χ. ζωοτροφές, άλευρα) και
β) σε αυτόν της ενίσχυσης της τοπικής γεωργικής παραγωγής και των παραδοσιακών εξαγωγών από τα μικρά νησιά (π.χ. φυτική παραγωγή, μελισσοκομία, ενίσχυση γάλακτος).
Η χρηματοδότηση επιμερίζεται ανά τομείς ενισχύσεων. Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός του 2019 θα είναι ενισχυμένος επιπλέον κατά 1 εκ. € στον τομέα των ζωοτροφών και κατά 340.000 € στον τομέα του γάλακτος.
Για το τρέχον (2018) έτος θα υπάρξουν ανάλογες τροποποιήσεις, μόλις ολοκληρωθούν οι υπολειπόμενες πληρωμές του έτους ενίσχυσης 2017.
Στα πλαίσια της διαδικασίας ενδιάμεσης αναθεώρησης (omnibus) έχει δεσμευτεί ο Επίτροπος για την αύξηση του συνολικού ποσού του ειδικού αυτού προγράμματος από τα 24 εκατ. που είναι σήμερα στα 40 εκ.
Ειδικά για την Περιφέρεια στα εγγειοβελτιωτικά έργα έχουμε ανειλημμένες υποχρεώσεις στις Κυκλάδες και για τα Δωδεκάνησα στο φράγμα Σχοινά Καρπάθου.
Πρόκειται για την κατασκευή χωμάτινου φράγματος στο χείμαρρο Σχοινά, υπερχειλιστή στο αριστερό αντέρεισμα και σήραγγα εκτροπής στο δεξί αντέρεισμα.
Η ωφέλιμη χωρητικότητα του ταμιευτήρα ανέρχεται σε 1.100.000 m3 νερού και καλύπτει τις ανάγκες άρδευσης περιοχών, 1.300 στρεμμάτων περίπου.
Το έργο δεν ολοκληρώθηκε στο πλαίσιο του ΠΑΑ 2007-2013 και συνεχίζεται ως ανειλημμένη υποχρέωση στο ΠΑΑ 2014-2020 με ποσό 6,7 εκατ. €.. Μέχρι σήμερα έχουν πληρωθεί 3,9 εκατ. €.
Επίσης έχει γίνει παραλαβή της οριστικής μελέτης Κατασκευή Φράγματος Κρητηνίας Ρόδου και Δικτύων Αξιοποίησής του, που θα αξιολογηθεί μετά την προκήρυξη του μέτρου των εγγειοβελτιωτικών .
Η διαχείριση ανεπιτήρητων ζώων έχει θεσπιστεί με το αρ. 17 του ν. 4056/2012. Υπεύθυνοι για την υλοποίηση του προγράμματος είναι οι δήμοι. Εξετάζουμε δυνατότητες αναθεώρησης προς την κατεύθυνση ενίσχυσής τους. Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι θα αναζητηθούν ευθύνες και από τους κατόχους των συγκεκριμένων ζώων.
Η αλιεία αποτελεί αυτή την περίοδο είναι ο χώρος που θα γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις.
Βρίσκεται ήδη σε επεξεργασία νέος νόμος για τις κυρώσεις, ο οποίος θα αποτρέπει την παράνομη και λαθραία αλιεία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ιχνηλασιμότητα των αλιευτικών προϊόντων.
Εργαλείο σε αυτή την προσπάθεια είναι το Εθνικό Πρόγραμμα Συλλογής Αλιευτικών Δεδομένων, που πρόσφατα υπογράφηκε η σχετική σύμβαση ανάθεσής του .
Ένα πρόγραμμα που δεν υλοποιούνταν, παρότι αποτελεί το βασικό εργαλείο κάθε χώρας για να μπορεί να διαχειριστεί βιώσιμα και αειφόρα, τα ιχθυοαποθέματά της και να διατηρεί βιώσιμο το επάγγελμα των αλιέων.
Στα πλαίσια του Leader αλιείας επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση συνολικά 2 Στρατηγικές Τοπικής Ανάπτυξης στην Περιφέρεια, με περιοχές παρέμβασης τις ΠΕ Κυκλάδων και Δωδεκανήσου (εκτός της πόλεως της Ρόδου), συνολικής δημοσιας δαπάνης 5,3 εκ. €.
Για τη δράση «Οριστική παύση των αλιευτικών δραστηριοτήτων», στο Νότιο Αιγαίο τα σκάφη που θα συμμετέχουν στη δράση είναι 132 με συνολικό προϋπολογισμό 10,4 εκατ. €
Κι έρχομαι στο μεγάλο θέμα του συνεργατισμού .
Στα Δωδεκάνησα και ειδικά στη Ρόδο λειτουργούν μερικές δεκάδες συνεταιρισμοί . 3 με 4 είναι βιώσιμοι , οι άλλοι όχι.
1) Όσοι λειτουργούν και έχουν οφειλές μόνο στις εμπορικές τράπεζες να σπεύσουν να τις ρυθμίσουν στα πλαίσια που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία .
2) Όσοι λειτουργούν και έχουν οφειλές μόνο στη λεγόμενη κακή Τράπεζα, δηλαδή στον εκκαθαριστή θα συνεργαστούμε μαζί για να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, μέσα από μια βιωσιμότητα που πρέπει να έχουν καλύπτοντας τουλάχιστον τα λειτουργικά τους έξοδα.
3) Όσοι λειτουργούν με οφειλές και στους δύο προηγούμενους, που είναι ουσιαστικά οι περισσότερες, θα δούμε τη ρύθμιση των οφειλών τους σε συνεργασία με τους πιστωτές, επιδιώκοντας μια βιωσιμότητα ανάλογη με τη προηγούμενη και βέβαια σε συσχετισμό με την αξία των ακινήτων τους και
4) Όσοι δεν λειτουργούν θα οδηγηθούν σε εκκαθάριση, φροντίζοντας εμείς από τη πλευρά μας να διασφαλίσουμε ότι η περιουσία τους, που έχει σχέση με την αγροτική δραστηριότητα να μείνει στον αγροτικό χώρο.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Καθιερώσαμε υποχρεωτική με νομοθετική ρύθμιση την επισήμανση προέλευσης για το γάλα, τόσο στις συσκευασίες γάλακτος, όσο και στα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Ομοίως δεν επιτρέπεται πλέον η πληρωμή των νωπών και ευπαθών αγροτικών προϊόντων σε χρόνους πέραν των 60 ημερών. Αποτελούν παράμετροι οι οποίοι ενισχύουν τον τομέα της κτηνοτροφίας.
Πετύχαμε την αλλαγή του ορισμού του βοσκοτόπου, στην ενδιάμεση αναθεώρηση της ΚΑΠ που περιλαμβάνει πλέον πέραν της ποώδους βλάστησης και τη θαμνώδη ξυλώδη βλάστηση.
Με την αλλαγή αυτή 8 εκατ. στρ. Βοσκοτόπων θα είναι επιπλέον διαθέσιμα για τη χώρα μας.
Η αλλαγή αυτή αποτελεί μια μεγάλη παρέμβαση στην κτηνοτροφία τόσο στο κόστος παραγωγής της και τη σωστή και χωρίς πρόστιμα διαχείριση των κοινοτικών πόρων,όσο και στην ορθολογική διαχείριση των βοσκήσιμων γαιών επιλύοντας χρονίζοντα θέματα όπως π.χ. η υπερβόσκηση.
Αυξήσαμε το διαθέσιμο ποσό στις συνδεδεμένες ενισχύσεις για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, αφού το μεγάλο πρόβλημα της κτηνοτροφίας δεν είναι άλλο από τις ζωοτροφές, αυξάνοντας το ποσό από τα 7 εκατομμύρια στα 33 εκατομμύρια ευρώ, προσφέροντας έμμεση χαλάρωση στο υψηλό κόστος παραγωγής.