Την Τετάρτη το ΕΚ κατέθεσε σχέδιο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην διαδικασία έγκρισης φυτοφαρμάκων της ΕΕ μέσω περισσότερων ελεγκτικών μηχανισμών και διαφάνειας.
Τα μέλη του ΕΚ συμφώνησαν ότι οι πολίτες θα πρέπει να αποκτήσουν πρόσβαση στις μελέτες που χρησιμοποιούνται για τις διαδικασίες έγκρισης φυτοφαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων όλων των σχετικών δεδομένων και πληροφοριών. Αυτή ήταν μία από τις πολυάριθμες προτάσεις που υπέβαλε η ειδική επιτροπή του ΕΚ για την ενωσιακή διαδικασία έγκρισης φυτοφαρμάκων, η οποία εξετάζει το θέμα εδώ και περίπου ένα χρόνο. Η αναφορά της ειδικής επιτροπής υιοθετήθηκε με 526 ψήφους υπέρ, 66 κατά και 72 αποχές.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, οι αιτούντες έγκριση θα πρέπει να καταγράφουν όλες τις ρυθμιστικές μελέτες που διενεργούν σε δημόσιες βάσεις δεδομένων και να μεριμνούν για «περιόδους σχολιασμού», κατά τις οποίες τα ενδιαφερόμενα μέρη θα μπορούν να υποβάλουν πρόσθετα δεδομένα ώστε να διασφαλιστεί ότι όλες οι σχετικές πληροφορίες θα έχουν ληφθεί υπόψη πριν τη λήψη της τελικής απόφασης.
Αξιολόγηση μετά την κυκλοφορία του προϊόντος και συνέπειες της χρήσης του
Το ΕΚ καλεί την Επιτροπή να προτείνει μέτρα για την προστασία ευάλωτων ομάδων και για να τελειώσει η χρήση φυτοφαρμάκων από μεγάλη απόσταση όταν αυτό συμβαίνει κοντά σε σχολεία, παιδικούς σταθμούς, χώρους παιχνιδιού, νοσοκομεία, μαιευτήρια και οίκους πρόνοιας.
Σύμφωνα με την απόφαση του ΕΚ, οι διαδικασίες αξιολόγησης μετά τη διάθεση του προϊόντος στην αγορά θα πρέπει να ενισχυθούν, ενώ η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει επιδημιολογική έρευνα για τις συνέπειες της χρήσης φυτοφαρμάκων στην υγεία. Προτείνει επίσης την επανεξέταση των υπαρχουσών μελετών για τους κινδύνους καρκινογένεσης από γλυφοσάτη και τη θέσπιση ανώτατων τιμών για κατάλοιπα γλυφοσάτης στο χώμα και τα επιφανειακά ύδατα.
Η Επιτροπή καλείται να αναθέτει εφεξής την ανανέωση των εγκρίσεων στα κράτη μέλη
Το ΕΚ τόνισε ότι έχουν εκφραστεί ανησυχίες για το δικαίωμα των αιτούντων έγκριση να διαλέξουν όποιο κράτος μέλος επιθυμούν για την εξέταση της αίτησής τους σχετικά με την έγκριση κάποιας δραστικής ουσίας από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), καθώς αυτή η πρακτική μπορεί να είναι ελλιπής ως προς τη διαφάνεια και ενδεχόμενες συγκρούσεις συμφερόντων. Το ΕΚ καλεί την Επιτροπή να αναθέτει τη διαδικασία ανανέωσης της έγκρισης σε διαφορετικό κράτος μέλος κάθε φορά.
Πολιτικός έλεγχος
Τέλος, το ΕΚ υπογράμμισε την ανάγκη για διαδικασίες πολιτικού ελέγχου κατά τη διαδικασία έγκρισης. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημοσιεύουν ενδελεχή πρακτικά από τις συνεδριάσεις τους και οι ψηφοφορίες τους να είναι ανοιχτές.
Δηλώσεις εισηγητών
«Για εμένα είναι κρίσιμης σημασίας η διαδικασία έγκρισης να παραμείνει επιστημονική. Όταν αντιμετωπίζουμε ένα τόσο σοβαρό θέμα, η επιστημονική έρευνα είναι το Α και το Ω. Συμφέροντα και ιδεολογίες δε χωράνε εδώ κατά την άποψή μου. Αυτή η απόφαση δεν πρέπει να εξαρτάται από μικροπολιτικές κινήσεις ή συναισθηματισμούς», είπε ο συνεισηγητής Norbert Lins (ΕΛΚ, Γερμανία).
«Η έκθεση της ειδικής επιτροπής έφερε στο φως σημαντικές αδυναμίες στη διαδικασία έγκρισης των φυτοφαρμάκων και το ΕΚ ζητά θαρραλέες βελτιώσεις. Η ευρύτατη στήριξη για τη μεταρρύθμιση της διαδικασίας έγκρισης για τα φυτοφάρμακα μέσω περισσότερης διαφάνειας και ανεξάρτητης επιστημονικής έρευνας οφείλει να αφυπνίσει τις κυβερνήσεις της ΕΕ και την Επιτροπή, αλλά μας δείχνει ταυτόχρονα και τον τρόπο να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών στην ΕΕ», είπε ο συνεισηγητής Bart Staes (Πράσινοι, Βέλγιο).
«Οι πρόσφατες αποκαλύψεις για το «copy - paste» στους φακέλους έγκρισης επιβεβαιώνουν ότι η επιτροπή έρευνας έκανε καλά τη δουλειά της. Προτρέπουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναθεωρήσει το σύστημα έγκρισης για τα φυτοφάρμακα στην Ευρώπη και να επανεξετάσει άμεσα τη χρήση της γλυφοσάτης», είπε ο πρόεδρος της ειδικής επιτροπής του ΕΚ Eric Andrieu (Σοσιαλιστές, Γαλλία).
Συμπληρωματικές πληροφορίες
Εννιά χρόνια μετά την υιοθέτηση του Κανονισμού σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων (Κανονισμός 1107/2009) και σε συνέχεια των διαφωνιών που εκφράστηκαν για την ανανέωση της άδειας της γλυφοσάτης, το ΕΚ θέσπισε στις 6 Φεβρουαρίου 2018 την ειδική επιτροπή για την ενωσιακή διαδικασία έγκρισης φυτοφαρμάκων (PEST). Η ειδική επιτροπή, σύμφωνα με τη σχετική απόφαση του ΕΚ, έλαβε εντολή να αναθεωρήσει την ενωσιακή διαδικασία έγκρισης φυτοφαρμάκων στο σύνολό της.