Για άλλη μια φορά ήταν καθηλωτική η εισήγηση της Δόκτωρος Ελένης Μαλούπα, τακτική ερευνήτρια, Διευθύντρια Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, για τα Αρωματικά και Φαρμακευτικά Φυτά!
Η εισήγηση έγινε στην 5η κατά σειρά συνάντηση ενημέρωσης της παραγωγικής βάσης με θέμα: «Ημέρα Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών», στο Κέντρο ΔΗΜΗΤΡΑ Δράμας, μετά από πρόσκληση του Προϊσταμένου του, Άνθιμου Αναστασιάδη και περιελάμβανε τα στάδια από την καλλιέργεια των ΑΦΦ μέχρι το τελικό ασφαλές και ελκυστικό προϊόν στον καταναλωτή.
Η κ. Μαλούπα αεικίνητη και ακούραστη παραθέτει τα στοιχεία που μιλούν για ένα πραγματικό θησαυρό ΔΙΑΜΑΝΤΙΩΝ που είναι τα Αρωματικά και Φαρμακευτικά Φυτά (ΑΦΦ) της Ελλάδας και δυστυχώς δεν αξιοποιούνται όπως θα τους ταίριαζε!
Συγκεκριμένα ανέφερε πως στην Ελλάδα υπάρχουν 6.700 είδη αυτόχθονων φυτών. Από αυτά τα 1.500 είναι ενδημικά, δηλαδή υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα. Η Ελλάδα κατέχει το 50% της Φυτικής Βιοποικιλότητας στην Ευρώπη και το 80% της Βαλκανικής χλωρίδας!!! Το 47%(περίπου 4.500 είδη) απαντώνται στην Βόρεια Ελλάδα!!!
Με αυτά τα στοιχεία, αν ρωτούσε κανείς ποια χώρα είναι αυτή που έχει το μεγάλο μερίδιο των εξαγωγών των ΑΦΦ στην Ευρώπη, θα μπορούσε να υποθέσει πως θα απαντούσε η Ελλάδα…Αμ δε!!!
Η Γερμανία κατέχει το 25% των εξαγωγών, η Πολωνία το 11%, η Βουλγαρία στο 5% , η Αλβανία το 4%(σ.σ. με πολλά είδη φυτών να τα κλέβει από τα Ελληνικά Βουνά) και την Ελλάδα να βρίσκεται στο 24% μεταξύ των άλλων χωρών…
Ειδικότερα οι εξαγωγές της Ελλάδας στα ΑΦΦ είναι 0,1% και ένας καλός στόχος θα ήταν να πάει στο 1% στην επόμενη τριετία-πενταετία, όπως υπογράμμισε η κ. Μαλούπα.
Για κάποιο χρονικό διάστημα υπήρξε έντονο ενδιαφέρον και από την Πολιτεία σε σημείο που να ζητηθεί από την κ. Μαλούπα και τους συνεργάτες της, μια έκθεση με προτάσεις για την αξιοποίηση των ΑΦΦ στην Ελλάδα. Η κ. Μαλούπα εργάστηκε σκληρά, μαζί με την Ερευνητική της ομάδα επί 1,5 χρόνο, κατέθεσε την εμπεριστατωμένη έρευνα και πως τα ΑΦΦ μπορούν να αξιοποιηθούν στην Ελλάδα, αναρτήθηκε στο σάϊτ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τον Μάη του 2017…έκτοτε τούτου ουδέν…καμμία συνάντηση, κανένας συντονισμός δράσεων μεταξύ ΥΠΑΑΤ, παραγωγών και Φυτωριούχων και Ερευνητικών και Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων, έτσι ώστε να αποκτήσουμε μία λίστα, Διαπιστευμένων, αν όχι Πιστοποιημένων Ελληνικών Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών, τα οποία θα μπορούν με συγκεκριμένα ποιοτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, να καλλιεργηθούν και γιατί όχι να εξαχθούν σε αγορές του Εξωτερικού.
Ένα άλλο κομμάτι που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον είναι η παράλληλη αξιοποίηση των μικρών Δασικών καρπών, που επίσης απασχολεί την εν λόγω Ερευνητική Ομάδα και γίνονται κινήσεις και εκεί, προκειμένου να να αποκτήσουμε ένα διαπιστευμένο πολλαπλασιαστικό υλικό, πάντοτε Ελληνικό. Στη συνέχεια θα στο Branding και προώθηση προϊόντων, κανόνων ασφαλείας, αλλά και των στοιχείων που μπορούν να προσελκύσουν τους αγοραστές, οι οποίοι κακά τα ψέματα είναι απαιτητικοί Θέλουν να συνδυάσουν την καλή ποιότητα με την προσιτή τιμή, -έστω και λίγο ακριβή-, την ασφάλεια, αλλά και το λεγόμενο story telling, δηλαδή το μύθο με τον οποίο μπορεί να το συνδυάσει. Στόχος είναι η ομάδα των μικρών ηλικιών από 15 έως 45 με 50 ετών, οι οποίοι είναι οι καταναλωτές και οι επιχειρηματίες οι οποίοι ενδιαφέρονται να μεταποιήσουν αυτή την πρώτη ύλη, την οποία πρέπει να βρουν διαθέσιμη.
«Εμείς ως Ερευνητική Ομάδα , Ελένη Μαλούπα η κ. Χατζοπούλου η κ. Κούκα και τουλάχιστον άλλοι 4-5 νέοι Ερευνητές ασχολούμενοι με πολλαπλασιαστικό υλικό, βελτίωση Αρωματικών Φυτών, Μοριακό χαρακτηρισμό των ειδών και καλλιεργητικές τεχνικές , προτείναμε ήδη στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να μας ορίσει ως Κέντρο Διαπίστευσης του Ελληνικού πολλαπλασιαστικού υλικού. Θεωρούμε πως έχουμε αυτό το ανθρώπινο δυναμικό και να συνεργασθούμε και με την Κρήτη με το αντίστοιχο Ινστιτούτο Υποτροπικών φυτών και Ελαίας, στους οποίους να περάσει η τεχνογνωσία, έτσι ώστε να χωρίσουμε λίγο την κατάσταση. Εμείς έχουμε μία λίστα με πάνω 50 είδη πλέον, πολλά από αυτά σε ώριμη βελτιωμένη κατάσταση, όπως είναι η Ρίγανη, το Χαμομήλι, το Τσάϊ του Βουνού και πολλά άλλα που είναι γενότυποι, οι οποίοι είναι αρκετά αξιολογημένοι και χαρακτηρισμένοι και θεωρούμε ότι αν συνεργασθούμε αποτελεσματικά με τους Φυτωριούχους θα μπορεί να φεύγει ένα διαπιστευμένο πολλαπλασιαστικό υλικό. Το κάναμε ως πρόταση στο Υπουργείο και περιμένουμε και κάποιες χρηματοδοτήσεις που είναι να γίνουν από το υπουργείο για βελτίωση ποικιλιών μέσα σε αυτές η κ. Χατζοπούλου έχει βάλλει και το τέλος της βελτίωσης κάποιων ειδών με τα οποία ασχολείται. Επομένως βασικό ρόλο θα παίξει το ΥΠΑΑΤ και οι Συνέργειες που θα κάνει με εμάς σε συνεργασία με ομάδες παραγωγών και κυρίως αυτή τη φορά θα θέλαμε τους Φυτωριούχους».
Είναι δυνατόν επίσης να δοθεί και οδηγό καλλιέργειας σε κάθε περιοχή για τα ΑΦΦ που μπορούν να καλλιεργηθούν και μάλιστα με το δικό της brand name, ανά γεωγραφική περιοχή.
Τα ΑΦΦ έχουν έντονη ζήτηση παγκοσμίως, καθώς έχουν εφαρμογές στην Γεωργία-Κτηνοτροφία, Αγροχημικά, στη Βιομηχανία Τροφίμων (Διατροφήέως και 500 δις ευρώ οι δαπάνες στις διεθνείς αγορές), στην Φαρμακευτική Βιομηχανία, στα Καλλυντικά, στα και άλλες πολλές εφαρμογές.
Η κ. Μαλούπα κάλεσε όσους ενδιαφέρονται σοβαρά να ασχοληθούν με την καλλιέργεια των ΑΦΦ, να παρακολουθήσουν τα σεμινάρια που διενεργεί στη Θέρμη Θες/νικης.
Τόνισε πως διατίθεται να επαναλαμβάνει τις επισκέψεις της σε κάθε περιοχή που υπάρχει καθαρό ενδιαφέρον σοβαρής και επιχειρηματικής ενασχόλησης με το αντικείμενο-σύσταση ομάδας και να βοηθήσει με παροχή πολλαπλασιαστικού πιστοποιημένου υλικού(σ.σ. κυρίως μητρικά φυτά, όχι μεγάλες ποσότητες), καθώς αυτό είναι βασικό να ξέρει ο αγοραστής την προέλευση των φυτών, απ’ όπου και αν προέρχονται, σύμφωνα με την τήρηση των όρων της Συνθήκης Ναγκόγια.
Ωστόσο, κάλεσε τους νέους καλλιεργητές να δώσουν σημασία στην κερδοφόρα προϋπόθεση, που είναι η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ στην επιχείρησή τους, πέρα από την παραγωγή και την μεταποίηση, το προϊόν για να περπατήσει στις Αγορές, θα πρέπει να διαθέτει μια καινοτομία, που να το κάνει να ξεχωρίζει. Κάλλιστα μπορεί να συνδεθεί και με κάποιο μύθο, ή κάτι που χαρακτηρίζει την περιοχή, από την οποία προέρχεται. Ακόμα και brand name ανά γεωγραφική περιοχή, μπορεί να γίνει στην Ελλάδα, λόγω του κλίματος και των διαφορετικών ειδών και υποειδών των φυτών, ΝΑΙ μπορεί να γίνει!
«Λόγου χάρη η μοναδική Ρίγανη Σαμοθράκης, -αν και όταν μιλάμε για Ρίγανη στον κόσμο, εννοούμε Greek Oregano , Ελληνική Ρίγανη-, θα μπορούσε να συνδυασθεί με τα Καβείρια Μυστήρια και να πετάξει το συγκεκριμένο προϊόν στις Αγορές. Όπως με το παραδοσιακό προϊόν Λουκάνικο Τρικάλων, το οποίο πια περιέχει Ρίγανη από το Βουνό Κότζιακα, ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού ΑΦΦ Έβρου-Ροδόπης, Πασχάλης Παπαδάκης, κάλεσε τους παραγωγούς να εμπιστευθούν τα ΑΦΦ και να τολμήσουν να τα καλλιεργήσουν, συγκροτώντας όμως απαραίτητα Ομάδα Παραγωγών.
«Τα ΑΦΦ αφήνουν περισσότερο εισόδημα σε σχέση με τα τις δυναμικές καλλιέργειες οι οποίες εκτινάσσουν το κόστος παραγωγής στα ύψη, με τα λιπάσματα και τα φάρμακα που απαιτούνται. Κόστος το οποίο υπερκαλύπτει και την όποια επιδότηση και μειώνει το τελικό εισόδημα. ΤΑ ΑΦΦ επειδή δεν χρειάζονται φάρμακα και λιπάσματα, παρά μόνο σκαλίσματα, αφήνουν πολύ καλύτερο εισόδημα στον παραγωγό», υποστήριξε ο κ. Παπαδάκης.
Επι πλέον πρόσθεσε πως δεν λεει να αντικατασταθούν οι δυναμικές καλλιέργειες, οι οποίες μπαίνουν στα πεδινά μέρη, αλλά οι πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης και οι διπλανές εκτάσεις μπορεί να γίνουν μωβ και να ενισχύσουν σημαντικά το αγροτικό εισόδημα.
Ο κ. Παπαδάκης δίνοντας στοιχεία για τον Συνεταιρισμό «Θράκης θησαυρός», τόνισε πως αποτελείται πια από 28 άτομα, ο μικρός συνεταιρισμός με 300-400 στρέμματα, καθώς υπάρχει και ο μεγάλος με 2.500-3.000 στρέμματα. Υπάρχει αποστακτήριο και σε λίγο καιρό θα υπάρχει και δεύτερο αποστακτήριο. Στόχος είναι να κάνουν την απόσταξη του αιθέριου ελαίου στον τόπο τους και μάλιστα να το μεταποιούν οι ίδιοι και να μην το πωλούν στην Βουλγαρία.
Τέλος ο επί 16 χρόνια καλλιεργητής λεβάντας (σ.σ. Ακουστιφόλια βέρα), Θωμάς Σεμερτζίδης, από το Τσοτύλι Κοζάνης, απάντησε σε ερωτήσεις του πολυπληθούς ακροατηρίου, για το εισόδημα που δήλωσε πως κυμαίνεται από 300-400 ευρώ το στρέμμα, ενώ το έλαιο άγγιξε φέτος τα 110 ευρώ το λίτρο. Ακόμα στα 60-70 ευρώ το εισόδημα είναι ικανοποιητικό, καθώς δεν υπάρχει κόστος παραγωγής. Η καλλιέργεια είναι πλήρως μηχανοποιημένη, ειδικά οι καπνοπαραγωγοί, όπως και ο κ. Σεμερτζίδης που ήταν καπνοπαραγωγός, με μια μικρή μετατροπή των μηχανημάτων του εξυπηρετούνται οι ανάγκες.