Μεγάλο πράγμα η αυτονομία, η αυτοδυναμία, η αυτάρκεια.
Ελευθερία! Μια φορά κι έναν καιρό… τέτοια εποχή όλος ο κόσμος ήταν στο χωράφι.
Ακόμη και οι μαθητές άφηναν τη σχολική τσάντα με τα βιβλία και τα τετράδια για να πιάσουν το σουβλί να φυτεύσουν, το λάστιχο να ποτίσουν. Και διάβασμα το βράδυ για τις εξετάσεις!
Όχι πολύ παλιά όλα αυτά.
Και μπορεί με λίγη νοσταλγία, ίσως, να ανακαλούμε στη μνήμη μας κάποιες εικόνες, η αλήθεια όμως είναι πως δεν ξέρουμε τελικά αν εκείνες οι εποχές ήταν καλύτερες.
Ή μάλλον ξέρουμε, αλλά δυσκολευόμαστε να το παραδεχθούμε.
Βάσανο ήταν ο καπνός, μαρτύριο οικογενειακό, καταδίκη και μαυρίλα, όπως η κόλα στα χέρια των μικρών παιδιών, που δούλευαν σκληρά σαν σε κάτεργο. Ναι, εντάξει, …ο καπνός άφηνε εισόδημα, έζησε οικογένειες, πάντρεψε κορίτσια, σπούδασε παιδιά.
Καταναγκαστική εργασία ήταν όμως και σε συνθήκες που θυμίζουν τη διαβίωση στις παραγκουπόλεις του τρίτου κόσμου.
Εκεί να δείτε παιδική εργασία… Θα είχε χαλάσει ο κόσμος σήμερα… Γι’ αυτό και οι άνθρωποι, όταν τους δόθηκε η ευκαιρία, έτρεξαν να φύγουν απ’ τον καπνό. Να ξεγνοιάσουν. Και να ζήσουν σαν άνθρωποι.
Η κατάργηση της καπνοκαλλιέργειας λοιπόν είχε και χαρακτηριστικά «απελευθέρωσης».
Και αυτή είναι μια παράμετρος που δεν δικαιούται κανείς να την αγνοεί.
Η κριτική είναι εύκολη κι εμείς πρώτοι την έχουμε κάνει, οι ίδιοι οι καπνοπαραγωγοί όμως πήραν τις αποφάσεις τους και το έκαναν συνειδητά. Όσοι τυχόν δεν γνωρίζετε, …για ρωτήστε τους! Και τα ξαναλέμε. ⇒ Φτάσαμε, όμως, στο άλλο άκρο.
Και για το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, αυτό των λίγων μόλις ετών, η αλλαγή που επήλθε ήταν εντυπωσιακή, ραγδαία, αλλά και βίαιη.
Εκεί που δούλευε όλη η οικογένεια απ’ τ’ άγρια χαράματα μέχρι το βράδυ, καταλήξαμε στην πλήρη απαξίωση της παραγωγικής διαδικασία.
Και εκείνα τα ίδια παιδιά που στην ηλικία των οχτώ και των δέκα ετών έβγαζαν μεροκάματο και στήριζαν την οικογένειά τους, πτυχιούχοι άνεργοι
σήμερα στην ηλικία των τριάντα και των σαράντα ακόμη ετών, σπαταλάνε το χρόνο τους στα καφενεία και ζουν απ’ την αγροτική σύνταξη των γονιών τους. Αμέτρητα τα παραδείγματα και σε πολλές περιπτώσεις ακραίων γνωρισμάτων.
Τι μεσολάβησε, όμως, κι αυτό το παιδί που στο δημοτικό σκάλιζε ένα ολόκληρο χωράφι, καταδέχεται σήμερα να ζει με δανεικά και επιδόματα;
Ποια μεταβολή στην κοινωνία μας έκανε τόσο ανόητα νωθρούς; Είναι ο εκσυγχρονισμός και η πρόοδος μάλλον…
Και είναι πραγματικά θλιβερό, ακόμη και να το σκέφτεται κανείς. Οι εργάτες γης ταυτίστηκαν με τους αλλοδαπούς μετανάστες και τα συνοδά τους χαρακτηριστικά, η δε λέξη «αγρότης», όπως παλιότερα το «βλάχος» ή το «τσοπάνης», με εξευτελιστικό σαρκασμό εκφερόμενη κατάντησε… βρισιά!
Και φυσικά καμιά, μα καμιά απολύτως σοβαρή πρωτοβουλία δεν ανέλαβε η επίσημη πολιτεία για να διαφυλάξει το κύρος του αγρότη ή για να δημιουργήσει τις συνθήκες ανάπτυξης μιας νέας αγροτικής αξιοπρέπειας. Νέα Αγροτική Αξιοπρέπεια!
Που θα πει αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση, πίστη στις δυνατότητες και κατανόηση της συμβολής.
Το χειρότερο πράγμα που ως κοινωνία μπορούμε να κάνουμε, είναι να συνεχίσουμε να περιθωριοποιούμε τον αγρότη.
Ο οποίος κάποια στιγμή έφτασε στο σημείο να ντρέπεται σχεδόν για το επάγγελμά του. Απαξιώσαμε τον αγρότη, …όχι όμως και τα προϊόντα του!!! Όσο για τον ίδιο τον αγρότη, ειλικρινά δεν καταλαβαίνουμε γιατί συχνά επιμένει να υποτιμά την ιδιότητά του.
♦ Ο αγρότης δεν βαραίνει τη γη (!), αλλά την καλλιεργεί. Έχει πλέον εξειδικευμένες γνώσεις και κατάρτιση, υλοποιεί σχέδια βελτίωσης και αναπτυξιακά προγράμματα, συχνά είναι επιχειρηματίας του χώρου, προσφέρει στην κοινωνία και στην εθνική οικονομία, παράγει, δημιουργεί, είναι ίσως το πλέον δυναμικό και δραστήριο κύτταρο της σύγχρονης κοινωνίας.
Αυτοί που απέμειναν τουλάχιστον και που το έχουν κάνει από επιλογή, είναι οι πραγματικοί νικητές στο στίβο της ζωής. Κι αν δεν είναι ακόμη λόγω συγκυριών επί μέρους προβλημάτων, απ’ τους ίδιους εξαρτάται να γίνουν. Αυτή είναι και η διαφορά:
Ο αγρότης στηρίζεται μόνο στις δικές του δυνάμεις (αυτόνομα και μέσω των συνεταιρισμών και των οργανώσεων παραγωγών) και εξαρτάται… απ’ τον εαυτό του, τη γη και τον καιρό.
Όλες οι υπόλοιπες πληθυσμιακές – επαγγελματικές κατηγορίες πολιτών είναι αλληλοεξαρτώμενες.
Και στο δικό μας νομό μάλιστα, σχεδόν όλες εξαρτώμενες σε μεγάλο βαθμό και απ’ τους ίδιους τους αγρότες.
Άμεσα μάλιστα. Η δουλειά, το εισόδημα, …η βιωσιμότητά τους. Μεγάλο πράγμα η αυτονομία, η αυτοδυναμία, η αυτάρκεια. Ελευθερία!
Που για τους άλλους είναι… πολυτέλεια! Για σκεφτείτε το…
Όλα αυτά λοιπόν, που είναι νομίζουμε η πολύ σοβαρή αφετηρία για κάθε σχετικό εγχείρημα, ακόμη και σε εντελώς θεωρητικό επίπεδο διαλόγου, θα πρέπει κάποια στιγμή να γίνουν συνείδηση.
Ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους, που, αν και προβληματίζονται, διστάζουν.
Δεν τους αδικούμε βέβαια μ’ αυτό που ως μηνύματα έχουν λάβει, τα πράγματα όμως είναι διαφορετικά.
Και προτείνουμε να κλείσουν τα αφτιά τους προς όλους και μόνοι τους να ψαχτούν.
Και δεν έχει σημασία τι λέμε εμείς ή τι ακούνε δεξιά και αριστερά οι νέοι μας.
Που καλά κάνουν και μας αμφισβητούν όλους. Μόνοι τους ας κινηθούν όμως και ας ερευνήσουν.
Υπάρχει το Κέντρο Υποστήριξης Αγροτών της Ένωσης Αγρινίου, υπάρχουν οι άνθρωποι να εξηγήσουν και να λύσουν κάθε απορία.
Υπάρχουν υπηρεσίες, φορείς, το inrternet που το ξέρουν καλά οι νέοι, χίλιοι δύο τρόποι. Ας τα βάλουν κάτω, ας τα ζυγίσουν και ας αποφασίσουν.
Να είναι, όμως, σωστά ενημερωμένοι πριν.
Και απαλλαγμένοι απ’ την προπαγάνδα των τόσων ετών.