Οσα πρέπει να γνωρίζετε για το νέο πλαίσιο
Το νέο πλαίσιο, που φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους που προσεγγίζει τα 215 δισ. ευρώ, προβλέπει την εξωδικαστική διευθέτηση των οφειλών με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που ίσχυε στον «Εξωδικαστικό Μηχανισμό», την προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης και την πτώχευση.
Δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών ή απαλλαγής και με τους τρεις τρόπους έχουν φυσικά και νομικά πρόσωπα με πτωχευτική ικανότητα, ενώ για τα φυσικά πρόσωπα χωρίς πτωχευτική ικανότητα (νοικοκυριά), η μόνη «οδός» είναι η πτώχευση και συνεπώς η εκποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων. Ακόμα και της πρώτης κατοικίας, για την οποία δεν υπάρχει πλέον πλαίσιο προστασίας.
Στην περίπτωση πτώχευσης, το νομοσχέδιο ορίζει ότι η απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του επέρχεται σε τρία χρόνια, ενώ μειώνεται στο ένα έτος, όταν στην πτωχευτική περιουσία εντάσσεται και η πρώτη κατοικία.
Με αίτημα του οφειλέτη, η πρώτη κατοικία μπορεί να μεταβιβαστεί στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης των πρώτων κατοικιών και να διαμένει σε αυτή καταβάλλοντας ενοίκιο. Μετά την παρέλευση 12 ετών, ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα επαναγοράς της κατοικίας στην τρέχουσα εμπορική τιμή. Για τους οικονομικά ευάλωτους, υπάρχει και η πρόβλεψη για την καταβολή στεγαστικού επιδόματος.
Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός
Ποιοι μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για εξωδικαστική διευθέτηση των οφειλών;
Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα μπορεί να υποβάλλει αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών.
Πού την υποβάλλει;
Στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ).
Σε ποιους απευθύνεται;
Η αίτηση απευθύνεται στους πιστωτές (τράπεζες, φορείς κοινωνικής ασφάλισης, ΑΑΔΕ, προμηθευτές).
Μπορούν οι πιστωτές να κινήσουν διαδικασία για εξωδικαστικό συμβιβασμό;
Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, μπορούν. Συγκεκριμένα, το Δημόσιο, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ή οι χρηματοδοτικοί φορείς μπορούν ως πιστωτές να κινήσουν τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, κοινοποιώντας στον οφειλέτη με ηλεκτρονική επιστολή ή με δικαστικό επιμελητή ή με συστημένη επιστολή ή με ισοδύναμου τύπου ταχυδρομική επιστολή ή αυτοπρόσωπη παράδοση, πρόσκληση για την εξωδικαστική αναδιάρθρωση των οφειλών του.
Τι μπορεί να προσδοκά ένας οφειλέτης μέσω του εξωδικαστικού;
Τη ρύθμιση των οφειλών του μέσω μιας σύμβασης αναδιάρθρωσης με τους πιστωτές.
Είναι υποχρεωμένοι οι πιστωτές να εξετάσουν την αίτηση;
Όχι. Οι χρηματοδοτικοί φορείς διατηρούν διακριτική ευχέρεια ως προς την υποβολή πρότασης ρύθμισης οφειλών και ως προς το περιεχόμενό της και δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν προτάσεις σε όλες τις περιπτώσεις που τους απευθύνεται αίτηση.
Τι ισχύει για ΕΦΚΑ και ΑΑΔΕ;
Εφόσον η πλειοψηφία των χρηματοδοτικών φορέων αποδέχεται την αίτηση και συναινεί στη διατύπωση συγκεκριμένης πρότασης ρύθμισης οφειλών, οι δημόσιοι φορείς πρέπει να «ακολουθήσουν» τη διαδικασία.
Μπορεί να υπάρξει κούρεμα «οφειλών»;
Ναι, προβλέπεται η διαγραφή μεγάλου μέρους των προστίμων και των προσαυξήσεων. Κατά περίπτωση, μπορεί να υπάρξει και διαγραφή κεφαλαίου.
Πώς προσδιορίζεται η πλειοψηφία των πιστωτών;
Ως «πλειοψηφία συμμετεχόντων πιστωτών» νοείται το ποσοστό 60% επί του συνόλου των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων, οι οποίοι συμμετέχουν ως πιστωτές. Επίσης, ως «ποσοστό συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο» νοείται το ποσοστό 40% επί του συνόλου των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων.
Μπορεί η πρόταση αναδιάρθρωσης της πλειοψηφίας να «επιβληθεί» στον οφειλέτη;
Όχι. Η πρόταση αναδιάρθρωσης θα πρέπει να γίνει αποδεκτή και από τον οφειλέτη.
Υπάρχει αναστολή των αναγκαστικών μέτρων;
Από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την με οποιονδήποτε τρόπο περάτωση της διαδικασίας, αναστέλλονται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων, κινητών και ακινήτων, κατά του οφειλέτη.
Υπάρχει πρόβλεψη για δημόσια αρωγή ως προ την αποπληρωμή των οφειλών;
Υπό μια σειρά προϋποθέσεις, ναι, καθώς παρέχεται επιδότηση για την αποπληρωμή των δανείων που εξασφαλίζονται με την κύρια κατοικία του, για πέντε έτη από την ημερομηνία της αίτησης.
Πόσο είναι το στεγαστικό επίδομα;
Το μέγιστο ποσό της επιδότησης δόσης για τα νοικοκυριά που πληρούν τα κριτήρια ορίζεται ως ακολούθως: α) Για τον αιτούντα: 70 ευρώ ανά μήνα. β) Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα. γ) Στη μονογονεϊκή οικογένεια χορηγείται επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα. δ) Στα νοικοκυριά με απροστάτευτο/α τέκνο/α, χορηγείται επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο. δ) Ως ανώτατο όριο του επιδόματος στέγασης ορίζονται τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Πότε μπορεί να καταγγελθεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης;
Αν ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος ως προς καταβολές της σύμβασης αναδιάρθρωσης, με συνέπεια το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση να υπερβαίνει αθροιστικά είτε την αξία 3 δόσεων είτε την αξία τουλάχιστον του 3% του συνολικά οφειλομένου ποσού σύμφωνα με την επιτευχθείσα ρύθμιση, οποιοσδήποτε καταλαμβανόμενος πιστωτής δύναται να καταγγείλει τη σύμβαση αναδιάρθρωσης. Καταγγελία από καταλαμβανόμενο πιστωτή συνεπάγεται την απώλεια της ρύθμισης ως προς τον πιστωτή αυτόν.
Η απώλεια της ρύθμισης ως προς οποιονδήποτε πιστωτή συνεπάγεται την αναβίωση των απαιτήσεων του πιστωτή αυτού στο ύψος που είχαν πριν τη σύμβαση αναδιάρθρωσης, αφαιρουμένων ποσών που τυχόν καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της ρύθμισης, ενώ τις καθιστούν ληξιπρόθεσμες και άμεσα απαιτητές.