Συνέντευξη εφ' όλης της ύλης με έμφαση στα κρίσιμα ζητήματα της επικαιρότητας που απασχολούν τους παραγωγούς έδωσε στο agrocapital.gr ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπήλιος Λιβανός.
Σε μια σειρά ερωτήσεων που αφορούν όλα τα κρίσιμα ζητήματα της επικαιρότητας τα οποία απασχολούν τους παραγωγούς απάντησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπήλιος Λιβανός μιλώντας στο Agrocapital.gr.
Ειδικότερα, ερωτηθείς σχετικά με την αδυναμία επίτευξης συμφωνίας για τη νέα ΚΑΠ, ο υπουργός την απέδωσε στον ανταγωνισμό που υπάρχει μεταξύ των οργάνων της ΕΕ. Χαρακτήρισε εθνική επιλογή την ενίσχυση των Νέων Γεωργών, υπογράμμισε την ανάγκη για δικαιότερη διανομή των άμεσων ενισχύσεων, ενώ ζήτησε να λαμβάνονται υπόψιν τα διαφορετικά μεγέθη των χωρών μελών στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
Ο κ. Λιβανός μίλησε για ενσωμάτωση της φιλοπεριβαλλοντικής πολιτικής στις γεωργικές δραστηριότητες με αιχμή τις βιώσιμες πολιτικές για την αγροδιατροφή. Επισήμανε δε την ανάγκη να είμαστε «πράσινοι πραγματιστές», φροντίζοντας παράλληλα την προστασία του περιβάλλοντος με την προστασία των παραγωγών.
Εξάλλου, αναφέρθηκε στη συστηματική προσπάθεια για προβολή των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, προαναγγέλλοντας την παρουσίαση του προγράμματος «Ελληνική Διατροφή» στόχος του οποίου -όπως είπε- δεν είναι απλώς η ανάδειξη των ελληνικών προϊόντων αλλά να δοθεί επί πλέον προστιθέμενη αξία μέσα και από την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Στρατηγικής για τον πρωτογενή τομέα.
Τέλος, ο κ. Λιβανός έδωσε απαντήσεις για τις αποζημιώσεις των αγροτών για τις ζημιές του παγετού, το πρόβλημα που υπήρχε με τις κορωνοενισχύσεις της παράκτιας αλιείας, ενώ έκανε αναφορά στα χρηματοδοτικά εργαλεία που παρέχονται για τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής. Κλείνοντας, ο υπουργός διεμήνυσε ότι η μείωση του κόστους παραγωγής αποτελεί βασικό μέλημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη και διαβεβαίωσε ότι στο μέλλον θα υπάρξουν περαιτέρω κινήσεις.
Ακολουθεί η συνέντευξη του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στο Agrocapital.gr:
Πρακτικά τι σημαίνει για τους Έλληνες αγρότες η εμμονή του Ευρωκοινοβουλίου σε θέσεις που οδήγησαν στη μη συμφωνία για τη νέα ΚΑΠ;
Το Ευρωκοινοβούλιο προωθούσε την υποχρεωτικότητα και την έλλειψη ευελιξίας σε ζητήματα κεφαλαιώδους σημασίας, όπως π.χ. η άντληση κεφαλαίων από την ΚΑΠ για την προστασία του περιβάλλοντος. Κάτι τέτοιο όμως μόνο προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει, κυρίως στις χώρες του Nότου, που τα αγροτικά εισοδήματα είναι πιο ευάλωτα. Αν περνούσαν αυτά τα ποσοστά που πρότεινε το Ευρωκοινοβούλιο, το αποτέλεσμα θα ήταν να δεσμευτεί σχεδόν το 50% των άμεσων ενισχύσεων που σήμερα λαμβάνουν οι Έλληνες αγρότες.
Είναι γεγονός ότι υπάρχει ένας διαγκωνισμός μεταξύ των διαφόρων κέντρων εξουσίας της ΕΕ. Πρέπει όμως όλοι να κατανοήσουν είναι ότι στην Ενωμένη Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρχει ανταγωνισμός εξουσίας μεταξύ των οργάνων της. Εκείνο που χρειάζεται είναι ευελιξία η οποία αποτελεί, μέχρι σήμερα, βασικό στοιχείο της ύπαρξής της.
Ποιες είναι οι προτάσεις της χώρας μας σε αυτή την εσωτερική διαμάχη της ΕΕ;
Η χώρα μας χάρη στις συντονισμένες επαφές που είχα κάνει όλο το προηγούμενο διάστημα με ομολόγους μου μεσογειακών, κυρίως, χωρών κατάφερε να έχει καθολική στήριξη στο Συμβούλιο Υπουργών της προηγούμενης εβδομάδας. Η Ελλάδα ζητεί τη διασφάλιση των αρχών της απλούστευσης και της επικουρικότητας. Θέλουμε απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και δυνατότητα το κάθε κράτος-μέλος να μπορεί να εξειδικεύει τις πολιτικές, σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες του.
Θεωρούμε αδιαπραγμάτευτη την ενίσχυση των Νέων Γεωργών, που αποτελεί και εθνική επιλογή μας.
Ακόμα, τασσόμαστε υπέρ της δικαιότερης αναδιανομής των άμεσων ενισχύσεων προς όφελος των μικρότερων γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Ζητάμε, όμως, να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές του κάθε κράτους-μέλους, σχετικά με τα μεγέθη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Μεγάλο μέρος της αντιπαράθεσης με το κοινοβούλιο αφορά και το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος. Η θέση της Ελλάδας ποια είναι;
Σαφέστατα και η Ελλάδα είναι υπέρ του περιβάλλοντος και το ΥΠΑΑΤ συμβάλλει με κάθε τρόπο στην προστασία του. Μόνο που οι αποφάσεις μας, ως πυλώνες εξουσίας της ΕΕ, δεν πρέπει να θέτουν τους πολίτες και κυρίως τους αγρότες σε ανταγωνιστικό επίπεδο με εκείνο που τους καλούμε να προστατεύσουν, δηλαδή το περιβάλλον. Αυτό θα ήταν ό,τι χειρότερο μπορούμε να κάνουμε ως πολιτική ηγεσία.
Θεωρούμε απαραίτητη την ενσωμάτωση της φιλοπεριβαλλοντικής διάστασης στις γεωργικές δραστηριότητες. Και το ΥΠΑΑΤ ήδη διαμορφώνει και υλοποιεί πράσινες, βιώσιμες πολιτικές για την αγροδιατροφή.
Ωστόσο, η περιβαλλοντική διάσταση και η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής στον γεωργικό τομέα, θα πρέπει να βρίσκεται σε ισορροπία με την πρακτική εφαρμογή όσων αποφασίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας.
Παράλληλα, λοιπόν, με τις αποφάσεις υλοποίησης του Green Deal της Ευρώπης για ενίσχυση της πράσινης ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος, χρέος μας αποτελεί η στήριξη των Ευρωπαίων παραγωγών και η προστασία των καταναλωτών. Πρέπει να είμαστε «πράσινοι» μεταρρυθμιστές, αλλά και «πράσινοι» πραγματιστές.
Μπορεί η εξίσωση να φαντάζει δύσκολη, αλλά είναι στο χέρι μας να τη λύσουμε.
Τις τελικές προτάσεις της η Ελλάδα πότε τις καταθέτει για την αξιοποίηση των χρημάτων που μας αναλογούν;
Όπως ξέρετε η κυβέρνησή μας κατάφερε να εξασφαλίσει 19,3 δις ευρώ για την επόμενη επταετία για τον πρωτογενή τομέα. Η συμφωνία για την ΚΑΠ που επιδιώκουμε αφορά τους κανόνες που θα ισχύσουν για την αξιοποίηση των χρημάτων αυτών από τους Έλληνες αγρότες. Πρόθεσή μας είναι να κάνουμε 13 συνδιασκέψεις, μία σε κάθε Περιφέρεια, για να συζητήσουμε με τους αγρότες μας και τους εκπροσώπους τους, πώς θα γίνει η αξιοποίηση αυτού του σημαντικού, για τα ελληνικά δεδομένα, ποσού.
Ένα από τα κύρια θέματα που απασχολούν σήμερα τον αγροτικό κόσμο είναι και το ζήτημα της κάλυψης των ζημιών από τον παγετό του Μαρτίου και Απριλίου. Βρέθηκε λύση;
Το σημαντικό είναι ότι πλέον έχουμε την έγκριση της ΕΕ να προχωρήσουμε σε αποζημιώσεις χωρίς αυτές να εκληφθούν ως κρατικές ενισχύσεις, γεγονός που όπως ξέρετε πολύ καλά επισείει πρόστιμα. Αποτελεί άλλωστε προσωπική βούληση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, να βρεθεί σύντομα λύση ώστε να αποζημιωθούν οι παραγωγοί που έχουν πληγεί.
Το τελευταίο διάστημα είδαμε ερασιτέχνες αλιείς να στρέφονται κατά του υπουργείου σας λόγω ενός Προεδρικού Διατάγματος που πρόκειται να εκδώσετε. Τι συμβαίνει στο συγκεκριμένο θέμα;
Το σχέδιο ΠΔ για την ερασιτεχνική και αθλητική αλιεία, είχε τεθεί σε διαβούλευση ακριβώς για να λάβουμε τα σχόλια, τις σκέψεις και απόψεις κάθε ενδιαφερομένου. Αυτό μας επιτρέπει να αξιολογήσουμε τις διατάξεις του αρχικού αυτού σχεδίου, ώστε να καταλήξουμε σε ένα τελικό κείμενο το οποίο θα ρυθμίζει τα ζητήματα της ερασιτεχνικής και αθλητικής αλιείας με τρόπο δίκαιο. Πρέπει να επισημάνω το αυτονόητο: Ότι αυτό το σχέδιο ήταν μια βάση συζήτησης. Καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί. Πιστεύουμε στον δημοκρατικό διάλογο και γι’ αυτό θέσαμε το σχέδιο που μας παρέδωσαν οι υπηρεσίες σε διαβούλευση, ενώ παράλληλα είχαμε πολλές συναντήσεις με φορείς της αλιείας. Ήταν δική μας επιλογή να θέσουμε το ΠΔ σε διαβούλευση, κάτι για το οποίο, όπως ξέρετε, δεν υπάρχει υποχρέωση από το νόμο και πάρα πολύ σπάνια συμβαίνει, σε ό,τι αφορά στα Προεδρικά Διατάγματα. Τώρα που ολοκληρώθηκε η διαβούλευση και πριν την τελική υπογραφή μου, το τελικό σχέδιο, όπως θα διαμορφωθεί αφού ληφθούν υπ’ όψιν οι προτάσεων των φορέων, θα τεθεί υπόψη του Συμβουλίου Αλιείας, το οποίο θα γνωμοδοτήσει σχετικά, και φυσικά του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Τελικά το πρόβλημα που υπήρχε με τις κορωνοενισχύσεις της παράκτιας αλιείας λύθηκε;
Μετά από συνεχείς παρεμβάσεις και εμού και του υφυπουργού Γιάννη Οικονόμου εξασφαλίσθηκε η σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την επανεξέταση των όρων και των προϋποθέσεων χρηματοδότησης των αλιευτικών σκαφών παράκτιας αλιείας, λόγω του κορωνοϊού.
Τροποποιούμε την ΥΑ (υπ’ αριθμόν 1906/07.09.2020) , με σκοπό την έκδοση δεύτερης πρόσκλησης που αφορά στην οικονομική ενίσχυση των σκαφών παράκτιας αλιείας λόγω της προσωρινής παύσης των αλιευτικών τους δραστηριοτήτων, ως συνέπεια της επιδημικής έκρηξης COVID-19, προϋπολογισμού άνω 20 εκατ. ευρώ. Η περίοδος εφαρμογής της πρόσκλησης θα είναι από 01/03/2020 έως 31/12/2020.
Στη δεύτερη πρόσκληση της δράσης του Μέτρου 3.1.9, θα συμπεριλαμβάνεται νέα κατηγορία δικαιούχων για τους οποίους η ακινησία των πλοίων πιστοποιείται μέσω των στοιχείων των θεωρημένων ημερολογίων των πλοίων και έχουν ασκήσει αλιευτική δραστηριότητα στη θάλασσα για τουλάχιστον 120 ημέρες κατά τη διάρκεια των δύο ημερολογιακών ετών που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης στήριξης.
Στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο εισηγηθήκατε το νομοσχέδιο για τις σταβλικές εγκαταστάσεις. Ποιες είναι οι βασικές προβλέψεις του νομοσχεδίου;
Στόχος του νομοσχεδίου αποτελεί η επίλυση των χρόνιων προβλημάτων του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου.
Τα βασικότερα προβλήματα εντοπίζονται κυρίως στη γραφειοκρατία και στα αυστηρά πλαίσια που δυσκολεύουν τους εν ενεργεία κάθε προσπάθεια νομιμοποίησης και εκσυγχρονισμού των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων και αποτρέπουν τους εν δυνάμει νέους κτηνοτρόφους από το να εισέλθουν στον κλάδο.
Με το νομοσχέδιο:
· Επαναδιατυπώνεται ο ορισμός των πρόχειρων καταλυμάτων.
· Απλοποιείται και διευρύνεται η λίστα με τα υλικά κατασκευής των πρόχειρων καταλυμάτων.
· Επικαιροποιείται ο χωροταξικός σχεδιασμός των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων και η διαδικασία αδειοδότησής τους.
· Διευρύνεται η καθετοποίηση της παραγωγής.
· Απλοποιείται το θεσμικό πλαίσιο αναφορικά με την αδειοδότηση και τον εκσυγχρονισμό των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων εντός ή πλησίον κατοικημένων περιοχών.
· Εγκρίνονται υπό όρους οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις σε χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις.
· Παρέχεται η δυνατότητα νομιμοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών κτηνοτροφικής εγκατάστασης, διευρύνοντας τα χρονικά περιθώρια για τη συμμόρφωση των ενδιαφερομένων και τη νομιμοποίηση των εγκαταστάσεών τους.
· Απλοποιείται η διαδικασία ίδρυσης κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων των υποκατηγοριών Α1 και Α2, της κατηγορίας Β΄ και κάτω των ορίων της κατηγορίας Β και ορίζουμε νέες προθεσμίες.
Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε ότι καταβάλετε μια έντονη προσπάθεια για προώθηση των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό. Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο;
Για πρώτη φορά το ΥΠΑΑΤ έχει ξεκινήσει μια συστηματική προσπάθεια για προβολή των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό. Τα προϊόντα της ελληνικής γης έχουν το πλεονέκτημα της καλής ποιότητας, το οποίο πρέπει να αξιοποιήσουμε διεθνώς. Στο πλαίσιο αυτό προωθούμε το πρόγραμμα της «Ελληνικής Διατροφής» το οποίο σύντομα θα παρουσιάσουμε. Στόχος μας είναι όχι απλώς να αναδείξουμε τα ελληνικά προϊόντα, αλλά και να τους δώσουμε επί πλέον προστιθέμενη αξία, μέσα και από την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Στρατηγικής για τον πρωτογενή τομέα.
Οι άξονες του Εθνικού Σχεδίου Στρατηγικής ποιοι είναι;
Στις προτεραιότητες της νέας Εθνικής Στρατηγικής της Ελλάδας στον αγροδιατροφικό τομέα περιλαμβάνονται:
· Η ένταξη έργων υποδομής και ψηφιακού εκσυγχρονισμού του αγροτικού τομέα στο Ταμείο Ανάκαμψης
· Η ενίσχυση της αγροτικής εκπαίδευσης & κατάρτισης. Τα νέα παιδιά πρέπει να δεθούν με τη γη. Και η επαφή με τη γη που αποτέλεσε πηγή ζωής γι’ αυτόν τον τόπο επί χιλιάδες χρόνια πρέπει να ξεκινά από το νηπιαγωγείο. Παράλληλα με ταχύρυθμα μαθήματα όσοι ενδιαφέρονται να γίνουν αγρότες πρέπει να αποκτούν τη γνώση για τη νέα τους επαγγελματική δραστηριότητα.
· Η προστασία των Ελλήνων παραγωγών και καταναλωτών με ενδυνάμωση των ελέγχων ώστε να «χτυπήσουμε» τις ελληνοποιήσεις.
· Η εφαρμογή μιας πολυεπίπεδης εξωτερικής πολιτικής και ανάπτυξης κέντρων καινοτομίας για την αγροδιατροφή, ώστε να ενισχυθεί η εξωστρέφεια. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τους δεσμούς των μεσογειακών χωρών και ήδη το κάνουμε.
· Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η αποτελεσματικότερη διαχείριση των φυσικών πόρων
· Η διατύπωση και τεκμηρίωση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος για την Ελληνική Διατροφή και τα ελληνικά προϊόντα μας. Πρέπει να συνδέσουμε την ελληνική παραγωγή με τον τουρισμό που αποτελεί τη σημαντικότερη δραστηριότητα της ελληνικής οικονομίας.
Αν σήμερα κάποιος αγρότης θέλει στήριξη στη δραστηριότητα του, ή κάποιος – ειδικά νέος – θέλει να εισέλθει στον πρωτογενή τομέα, ποια χρηματοδοτικά εργαλεία μπορεί να χρησιμοποιήσει; Του προσφέρει το ΥΠΑΑΤ κάποιες δυνατότητες και ποιες;
Οι δυνατότητες στήριξης των αγροτών μας έχουν διευρυνθεί σε σχέση με το παρελθόν. Σας απαριθμώ:
1. Στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης περιλαμβάνονται 800 εκατ. ευρώ. Στην πράξη, όμως, είναι άνω των 2 δις ευρώ, αφού είτε θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για συμπράξεις μέσω ΣΔΙΤ είτε θα προκαλέσουν μόχλευση σημαντικά μεγαλύτερων ποσών. Επί παραδείγματι τα 250 εκατ. ευρώ που προβλέπονται για εγγειοβελτιωτικά έργα αναμένεται να κινητοποιήσουν επί πλέον κεφάλαια της τάξεως των 750 εκατ, άρα μιλάμε συνολικά για έργα της τάξεως του 1 δις στον συγκεκριμένο τομέα. Και επειδή το νερό είναι η βάση για την παραγωγή μας, αν χρειαστούμε περισσότερα χρήματα θα υπάρξουν.
2. Και βέβαια υπάρχει το τεράστιο οπλοστάσιο της νέας ΚΑΠ που ξεπερνά τα 19,3 δις ευρώ, για την οποία η Ελλάδα, μαζί με μία ομάδα χωρών, δίνει μάχη για να καταλήξουμε το συντομότερο δυνατό σε συμφωνία. Χρειαζόμαστε μια ΚΑΠ βιώσιμη, πράσινη, που να δίνει εργαλεία ανάπτυξης στον αγροτικό κόσμο.
3. Προσφέρουμε κίνητρα μέσω του προγράμματος Νέων Αγροτών ύψους 400 εκατ. ευρώ., που αντιστοιχούν περίπου σε 40.000 ευρώ για κάθε Νέο Αγρότη.
4. Στα 400 εκατ. κινείται και το πρόγραμμα για τους βιοκαλλιεργητές για την επόμενη διετία. Το προηγούμενο πρόγραμμα προέβλεπε 80 εκατ. το χρόνο και το σημερινό 200 εκατ. το χρόνο.
5. Παράλληλα, όποιος θέλει να ενταχθεί στην αγροτική οικονομία, έχει τη δυνατότητα να επιδοτηθεί τόσο από τα προγράμματα leader, όσο και από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και να δανειοδοτηθεί από Ταμείο Εγγυοδοσίας ύψους 480 εκατ. στο οποίο μετέχουν 7 τράπεζες και το ΥΠΑΑΤ.
6. Επί πλέον μέσα από το Ταμείο Εγγυοδοσίας ύψους 480 εκατ. ευρώ, οι αγρότες και οι μεταποιητικές επιχειρήσεις που υπέστησαν ζημιές από τον κορωνοϊό, έχουν τη δυνατότητα να λάβουν ως δάνειο κεφάλαια κίνησης έως 200.000 ευρώ
Δίνουμε κίνητρα, ειδικά στους νέους μας είτε να επιστρέψουν στην περιφέρεια είτε να μείνουν εκεί. Και φυσικά δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι το ποσό που θα διαχειριστεί η ελληνική αγροτική οικονομία με τη νέα ΚΑΠ είναι 19,3 δις ευρώ.
Ένα μείζον θέμα για τους αγρότες είναι το κόστος παραγωγής. Τι έχετε κάνει για να μειωθεί;
Η κυβέρνηση αυτό που μπορεί να κάνει είναι να προσφέρει φορολογικά κίνητρα. Ωστόσο οι αγρότες μας πρέπει να κατανοήσουν ότι η ισχύς βρίσκεται μέσα από την συνένωση δυνάμεων. Όταν ένας συνεταιρισμός ή μια Ομάδα Παραγωγών αγοράζει αγροεφόδια μαζικά, σίγουρα θα τα αγοράσει σε καλύτερη τιμή από ό,τι ένας μεμονωμένος αγρότης. Όταν τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα, οι σπόροι και ό,τι άλλο είναι απαραίτητο για την παραγωγή αγοράζονται χονδρικά, το κόστος παραγωγής πέφτει. Πόσο μάλλον όταν η ίδια η πολιτεία, για να ενισχύσει το συνεταιριστικό κίνημα, έχει δώσει φορολογικά κίνητρα στους συνεταιρισμούς. Επίσης, σημαντικός παράγοντας είναι και ότι ένας συνεταιρισμός ή μια Ομάδα Παραγωγών μπορεί να πετύχει καλύτερες τιμές στην αγορά για τα προϊόντα που διαχειρίζεται. Η περαιτέρω μείωση του κόστους παραγωγής αποτελεί μέλημά μας και να είστε βέβαιος ότι θα υπάρξουν κι άλλες κινήσεις, ανάλογα με την πορεία των δημοσίων οικονομικών.