Σε ένα πέτρινο κτήριο του 19ου αιώνα στο Βαθύ, το οποίο κατά το παρελθόν λειτούργησε ως οιναποθήκη αλλά και ως βαρελοποιείο, στεγάζεται από το 2005 το Μουσείο Οίνου του Ενιαίου Οινοποιητικού Αγροτικού Συνεταιρισμού (ΕΟΣ) Σάμου.
Χώρος, που όπως δήλωσε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος του ΕΟΣ Σάμου, Ιωάννης Σκούτας «αντικατοπτρίζει την ιστορική, κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική διαδρομή του νησιού, καθώς το μοσχάτο σαμιώτικο κρασί είναι συνυφασμένο με την πορεία αυτού του τόπου ανά τους αιώνες», καθώς όπως συμπλήρωσε «με τη μακρά ιστορική διαδρομή 2.500 ετών αδιάλειπτης οινοκαλλιέργειας και τον καθημερινό μόχθο 2.200 αμπελοκαλλιεργητών που ακολουθούν την πατροπαράδοτη χειρωνακτική εργασία, ο σαμιώτικος αμπελώνας και ο Συνεταιρισμός του νησιού (ΕΟΣ Σάμου) παράγουν τα μοναδικά στον κόσμο "κρασιά των θεών", ονομαστά και εξαγώγιμα σε όλον τον κόσμο».
Ο επισκέπτης κατά την είσοδό του στους χώρους του Μουσείου έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τα πολυβραβευμένα μοσχάτα κρασιών του Συνεταιρισμού από την εξαιρετική ποικιλία του «άσπρου μικρόρωγου Μοσχάτου Σάμου» που έχει αναδειχθεί διεθνώς χάρη στις προσπάθειες του ντόπιων αμπελοκαλλιεργητών.
Παράλληλα στο χώρο διατηρούνται εργαλεία που έχουν χρησιμοποιηθεί από τους οινοπαραγωγούς στο παρελθόν, ενώ υπάρχει συλλογή κρασιού, έγγραφα και φωτογραφικό υλικό.
Σύμφωνα με τον κ. Σκούτα, εκεί φιλοξενούνται επίσης στοιχεία που προσδιορίζουν το σαμιώτικο κρασί. «Η φυσική αναπαράσταση της καλλιέργειας των σαμιακών αμπελιών σε "πεζούλες ξερολιθιάς", το "καλύβι" και το πατητήρι, οι συλλεκτικές φιάλες, οι παλαιές φωτογραφίες και τα χειρόγραφα αρχεία καταγραφής της παραγωγής, τα εργαλεία και σκεύη, η τέχνη της βαρελοποιίας, παμπάλαια μηχανήματα οινοποίησης αλλά και οι τεράστιες ξύλινες οινοδεξαμενές του προηγούμενου αιώνα, χωρητικότητας έως και 80 τόνων» είναι μερικά από τα αυτά που θα έρθει σε επαφή ο επισκέπτης σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΟΣ.
Επίσης, στους χώρους του Μουσείου εκτίθενται τα σημαντικότερα από τα εκατοντάδες διεθνή βραβεία με τα οποία έχουν τιμηθεί τα σαμιώτικα κρασιά από το 1936 μέχρι σήμερα, σε διεθνείς διαγωνισμούς και εκθέσεις: Χρυσά, διπλά χρυσά αλλά και διαμαντένια βραβεία.
Το μέλλον του ΕΟΣ Σάμου
Ο Ενιαίος Οινοποιητικός Αγροτικός Συνεταιρισμός της Σάμου (ΕΟΣ) βρίσκεται ανάμεσα στα δέκα παλαιότερα συνεταιριστικά σχήματα της Ελλάδας. Το 70% της παραγωγής του εξάγεται σε συνολικά 27 χώρες. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι το σαμιώτικο κρασί διαθέτει μια από τις παλαιότερες κατοχυρώσεις ελεγχόμενης ονομασίας προέλευσης της Ευρώπης (ΠΟΠ).
Ωστόσο οι υπεύθυνοί του δεν «επαναπαύονται στις δάφνες τους» και σχεδιάζουν τα επόμενα βήματα, με τα οποία θα ισχυροποιήσουν περαιτέρω τον ΕΟΣ.
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Σκούτας, μιλώντας για τα μελλοντικά σχέδια κύριες στοχεύσεις αποτελούν η «διατήρηση της αμπελουργίας, η ταύτιση του συνεταιριστικού σχήματος της Σάμου με προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής και σταθερής ποιότητας, η ισχυροποίηση της αναγνωρισιμότητας των προϊόντων, η διαρκής ποιοτική αναβάθμισή τους αλλά και η δημιουργία νέων, όπως η φετινή σειρά των "Άθικτων Οίνων" (Natural Wines), οι οποίες ανταποκρίνονται στις σύγχρονες επιλογές του καταναλωτή».
Παράλληλα επιδίωξη όλων είναι η αύξηση του μεριδίου των σαμιακών οίνων στην παγκόσμια αγορά οίνου και «η διαρκής επέκταση σε νέες αγορές, ώστε να επιτευχθεί η συνέχιση της ανοδικής πορείας του ΕΟΣ Σάμου και η αύξηση των πωλήσεων προς όφελος των αμπελοκαλλιεργητών μελών του».
Τέλος, μιλώντας για το μέλλον του Μουσείου ο πρόεδρος του ΕΟΣ Σάμου σημείωσε ότι προσανατολισμός τους είναι η «εφαρμογή προγραμμάτων επαυξημένης πραγματικότητας, ώστε το σύνολο της ιστορίας του τόπου, που ταυτίζεται σχεδόν με την αμπελοοινική ιστορική εξέλιξη, να γίνει "κτήμα" όλων των επισκεπτών».