Με την με αριθμό 2459/371456 υπουργική απόφαση, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 6311/Β/30.12. 2021, καθορίζεται το πλαίσιο εφαρμογής της δράσης 10.01.04 «Μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα» του Μέτρου 10 «Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας (ΠΑΑ) 2014-2022 στο πλαίσιο του μεταβατικού Kανονισμού (EE) 2020/2220, το οποίο θα εφαρμοστεί τη διετία 2022-2023, γεγονός που οδηγεί στην έκδοση των νέων προσκλήσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Δείτε εδώ το ΦΕΚ
Σύμφωνα με δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Αγροτικςη Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την εν λόγω απόφαση εισάγονται βελτιώσεις στο υφιστάμενο πλαίσιο, μεταξύ των οποίων η διευκόλυνση της πρόσβασης σε περισσότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους. Οι γεωργοί θα ενισχύονται με ποσά που ξεκινούν από 190 ευρώ ανά εκτάριο και θα φτάνουν μέχρι τα 600 ευρώ ανά εκτάριο, ετησίως, ανάλογα με την καλλιέργεια και τις πρακτικές που θα εφαρμόσουν.
Αναλυτικότερα, μεταξύ άλλων, στην νέα ΥΑ αναφέρονται τα εξής:
Κριτήρια επιλεξιμότητας δικαιούχων
Τα κριτήρια επιλεξιμότητας δικαιούχων πρέπει να συντρέχουν τόσο κατά την υποβολή της αίτησης στήριξης όσο και καθ’ όλη τη διάρκεια της δέσμευσης.
1. Δικαιούχοι των ενισχύσεων της Δράσης μπορούν να κριθούν γεωργοί, φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ομάδες αυτών, οι οποίοι είναι κάτοχοι γεωργικής έκτασης.
2. Δεν δύναται να κριθούν δικαιούχοι, ακόμη κι αν πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, οι ακόλουθες κατηγορίες υποψηφίων: α) Όσοι έχουν ενταχθεί στο καθεστώς της πρόωρης συνταξιοδότησης ή οι σύζυγοι αυτών. β) Διάδοχοι πρόωρης συνταξιοδότησης για τους οποίους έχει εκδοθεί απόφαση αποκλεισμού από τη λήψη οποιασδήποτε ενίσχυσης στον αγροτικό τομέα για δέκα (10) έτη. γ) Όσοι έχουν αποκλειστεί από γεωργοπεριβαλλοντικό μέτρο ή δράση στην τρέχουσα ή σε προηγούμενη προγραμματική περίοδο, λόγω υποβολής εκ προθέσεως ανακριβών στοιχείων και δεν έχει παρέλθει ένα (1) ημερολογιακό έτος από το ημερολογιακό έτος της διαπίστωσης της παράβασης.
Κριτήρια ένταξης εκμετάλλευσης
Τα κριτήρια για την ένταξη μιας εκμετάλλευσης στη Δράση, διακρίνονται σε: α) κριτήρια επιλεξιμότητας, τα οποία πρέπει να συντρέχουν τόσο κατά την υποβολή της αίτησης στήριξης όσο και καθ’ όλη τη διάρκεια της δέσμευσης, και β) κριτήρια επιλογής.
A. Κριτήρια επιλεξιμότητας εκμετάλλευσης
1. Τα αγροτεμάχια της εκμετάλλευσης που αιτείται για ένταξη ο υποψήφιος, προκειμένου να ενταχθούν στη Δράση, πρέπει να πληρούν τα παρακάτω κριτήρια επιλεξιμότητας:
α) Να είναι δηλωμένα ως αρδευόμενα στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) του ενδιαφερόμενου για το έτος το οποίο ορίζεται στην πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, και αποτελεί το «έτος αναφοράς». Για την Ειδική Δέσμευση Γ, τα προς ένταξη αγροτεμάχια πρέπει να είναι δηλωμένα στην ως άνω ΕΑΕ με επιλέξιμη δενδρώδη καλλιέργεια του Πίνακα 7 του άρθρου 7 της παρούσας.
β) Να βρίσκονται εντός της περιοχής παρέμβασης της Δράσης, όπως περιγράφεται στο άρθρο 3 της παρούσας. Η επιλεξιμότητα των εκμεταλλεύσεων σε επίπεδο αγροτεμαχίου, ως προς την περιοχή παρέμβασης, απεικονίζεται στην ΕΑΕ του ενδιαφερόμενου για το έτος αναφοράς.
γ) Για την ομάδα καλλιέργειας «Ελιά», η ελάχιστη πυκνότητα φύτευσης των ελαιοτεμαχίων να ανέρχεται στα 80 ελαιόδενδρα ανά εκτάριο (Ha), προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι πρόκειται για συστηματικό ελαιώνα.
δ) Για την ειδική δέσμευση Δ, να εφάπτονται με επιφανειακά ύδατα (ποτάμια, υδατορέματα, λίμνες, διώρυγες, τάφρους και κανάλια άρδευσης ή στράγγισης).
2. Αποκλείονται από την ένταξη τα αγροτεμάχια που:
α) είναι ενταγμένα σε άλλες Δράσεις των Μέτρων 10 «Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα» και 11 «Βιολογική Γεωργία» του ΠΑΑ 2014-2022.
β) είναι συνιδιόκτητα, με την έννοια της δήλωσης του αγροτεμαχίου με ποσοστό συνιδιοκτησίας μικρότερο του 100% στην ΕΑΕ του έτους αναφοράς,
γ) είναι ενταγμένα στο μέτρο της δάσωσης γεωργικών γαιών,
δ) κατά το έτος εφαρμογής 2021, εξακολουθούν να είναι ενταγμένα στη Δράση 10.1.04 στο πλαίσιο της υπ’ αρ. 2175/139694/28.12.2017 πρόσκλησης Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος.
ε) κατά το έτος εφαρμογής 2021 ήταν ενταγμένα σε άλλη Δράση του Μέτρου 10 «Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα» ή του Μέτρου 11 «Βιολογική Γεωργία» του ΠΑΑ 2014-2022. 3. Ένας δικαιούχος σε άλλες Δράσεις των Μέτρων 10 και 11 μπορεί να υποβάλει αίτηση στήριξης στο πλαίσιο της Δράσης της παρούσας για διαφορετικά από τα ενταγμένα αγροτεμάχια. Κατ’ αναλογία, δικαιούχος της Δράσης 10.1.04 στο πλαίσιο προηγούμενης πρόσκλησης δύναται να υποβάλλει αίτηση στήριξης σε επόμενη πρόσκληση της δράσης, για διαφορετικά αγροτεμάχια.
Επιλέξιμες δράσεις
α. Αγρανάπαυση (Δέσμευση Α)
Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν ετησίως να θέτουν σε αγρανάπαυση γεωργική έκταση, η οποία αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% (≥30%) της συνολικά ενταγμένης έκτασης στη δέσμευση. Το ποσοστό αυτό δύναται να αυξηθεί ετησίως έως 50% (≤50%) χωρίς αλλαγή στο ποσό ενίσχυσης. Η εναπομείνασα της αγρανάπαυσης έκταση, καλλιεργείται με τις επιλέξιμες αροτραίες καλλιέργειες της δέσμευσης.
Ενίσχυση:
Αραβόσιτος: 43,5 ευρώ το στρέμμα σε Μακεδονία-Θράκη, 45,1 ευρώ σε Θεσσαλία, 53,4 ευρώ σε Ήπειρος, Ιόνια νησιά, Πελοπόννησο, Δυτική Ελλάδα και 50,2 στις υπόλοιπες
Ζαχαρότευλα: 60 ευρώ σε Μακεδονία-Θράκη, 50,2 στις υπόλοιπες περιφέρειες
Βαμβάκι: 60 ευρώ το στρέμμα σε όλες τις περιφέρειες
Κηπευτικά: 60 ευρώ το στρέμμα σε όλες τις περιφέρειες
β. Αμειψισπορά (Δέσμευση Β)
Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν ετησίως να εφαρμόζουν αμειψισπορά με ξηρική καλλιέργεια, σε τουλάχιστον 30% (≥30%) της συνολικά ενταγμένης έκτασης στη δέσμευση. Το ποσοστό δύναται να αυξηθεί ετησίως μέχρι και στο 90% (≤90%) χωρίς αλλαγή στο ποσό ενίσχυσης. Η εναπομείνασα της αμειψισποράς έκταση καλλιεργείται με τις επιλέξιμες αροτραίες καλλιέργειες.
Ενίσχυση:
Αραβόσιτος: 29,2 ευρώ το στρέμμα σε Μακεδονία-Θράκη, 30,8 ευρώ σε Θεσσαλία, 39 ευρώ σε Ήπειρος, Ιόνια νησιά, Πελοπόννησο, Δυτική Ελλάδα και 35,8 στις υπόλοιπες
Ζαχαρότευλα: 46,5 ευρώ σε Μακεδονία-Θράκη, 35,8 στις υπόλοιπες περιφέρειες
Βαμβάκι: 60 ευρώ το στρέμμα σε Μακεδονία-Θράκη, Στερεά Ελλάδα, Αττική, Νησιά Αιγαίου, Κρήτη, 51,5 ευρώ σε Θεσσαλία και 55,4 ευρώ στις υπόλοιπες περιφέρειες
Κηπευτικά: 60 ευρώ το στρέμμα σε όλες τις περιφέρειες
Ηλίανθος: 31,7 ευρώ το στρέμμα σε Μακεδονία-Θράκη, 31,6 ευρώ σε Θεσσαλία, 32 ευρώ σε Ήπειρος, Ιόνια νησιά, Πελοπόννησο, Δυτική Ελλάδα και 32,2 στις υπόλοιπες περιφέρειες.
γ. Χλωρά λίπανση σε δενδρώδεις καλλιέργειες (Δέσμευση Γ)
Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν: i) Να εφαρμόζουν χλωρά λίπανση, σπέρνοντας φυτά εδαφοκάλυψης στον υποόροφο των δενδρώνων, με την έναρξη των καλλιεργητικών εργασιών κατά τη χειμερινή περίοδο, σε έκταση που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 20% (≥20%) της ενταγμένης στη δέσμευση γεωργικής έκτασης. Επιλέξιμα ως φυτά χλωράς λίπανσης είναι ετήσια χειμερινά ψυχανθή και μείγματα χειμερινών ψυχανθών με σιτηρά, όπως αναλυτικά θα αναφερθούν στην πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος. Τα φυτά εδαφοκάλυψης δεν συγκομίζονται και δεν βόσκονται, αλλά κόβονται κατά την περίοδο της άνθισης και οπωσδήποτε πριν τη σποροποίηση των φυτών και είτε παραμένουν επί του εδάφους είτε ενσωματώνονται σε αυτό. Το ποσοστό 20% της χλωράς λίπανσης μπορεί να αυξηθεί κατά βούληση του δικαιούχου, χωρίς αλλαγή στο ποσό ενίσχυσης.
Ενίσχυση:
Εσπεριδοειδή (Πορτοκαλιά - Μανταρινιά – Λεμονιά): 27,2 ευρώ το στρέμμα
Ελιά (Βρώσιμη ελαιοποιήσιμη και διπλής κατεύθυνσης): 45,2 ευρώ το στρέμμα
Πυρηνόκαρπα (Ροδακινιά - Νεκταρινιά – Βερικοκιά): 31,7 ευρώ το στρέμμα
Μηλοειδή (Μηλιά – Αχλαδιά): 18,8 ευρώ το στρέμμα
δ. Ζώνη ανάσχεσης σε αγροτεμάχια που εφάπτονται σε επιφανειακά ύδατα (Δέσμευση Δ)
Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι δεσμεύονται να διατηρούν παρυδάτια ζώνη ανάσχεσης πλάτους τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων, κατά μέσο όρο στα ενταγμένα στη δέσμευση αγροτεμάχια που εφάπτονται με επιφανειακά ύδατα (ποτάμια, υδατορέματα, λίμνες, διώρυγες, τάφρους και κανάλια άρδευσης ή στράγγισης). Στην παρυδάτια ζώνη ανάσχεσης απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε γεωργικής δραστηριότητας, η οποία μπορεί να αλλοιώσει τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα της έκτασης (π.χ. όργωμα, λίπανση, χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, άρδευση, βόσκηση κ.ά.) με εξαίρεση την ελάχιστη δραστηριότητα του Πυλώνα Ι, που συνίσταται στην κοπή και απομάκρυνση της ξυλώδους βλάστησης καθώς και στην κοπή της ποώδους βλάστησης ώστε να μην υπερβαίνει το ύψος των 50 εκατοστών (σύμφωνα με την περ. Δ της παρ. 6 του άρθρου 40 της υπ’ αρ. 104/7056/22.01.2015 υπουργικής απόφασης (Β’ 147), όπως ισχύει. Η παραμένουσα αυτοφυής βλάστηση στη ζώνη ανάσχεσης παρέχει κάλυψη στο έδαφος και δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για τη βιοποικιλότητα.
Ενίσχυση:
Το ύψος ενίσχυσης για τη δέσμευση Δ υπολογίζεται από τον παρακάτω τύπο: Ύψος ενίσχυσης (€/Ha/έτος) = (έκταση ζώνης ανάσχεσης πλάτους 4 μέτρων/ενταγμένη έκταση) Χ Τυπικό Ακαθάριστο Κέρδος (ΤΑΚ). Αποζημιώνεται η απώλεια εισοδήματος για τα 4 από τα 5 μέτρα πλάτους της ζώνης ανάσχεσης, δεδομένου ότι στο πλαίσιο της πολλαπλής συμμόρφωσης απαγορεύεται η καλλιέργεια σε απόσταση μικρότερη του ενός μέτρου από τις όχθες υδατορεμάτων και λοιπών υδάτινων όγκων.