Ένας απολογισμός με τις μικρές νίκες αλλά και τις αποτυχίες.
Καθώς η γαλλική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ έληξε την Πέμπτη (30 Ιουνίου), η EURACTIV Γαλλίας κάνει μια αναδρομή στον τρόπο με τον οποίο οι Γάλλοι χειρίστηκαν το θέμα της γεωργίας κατά τη διάρκεια της εξάμηνης θητείας τους «στο τιμόνι» της εκ περιτροπής Προεδρίας της ΕΕ.
Καθώς η Ρωσία και η Ουκρανία είναι παγκόσμιοι ηγέτες στις εξαγωγές τροφίμων, πρώτων υλών και ενέργειας, ο πόλεμος στην Ουκρανία ανάγκασε την ΕΕ να επανεξετάσει τη γεωργική της πολιτική, ώστε να κρατά τη μεγαλύτερη παραγωγή στο εσωτερικό της.
Οι προτεραιότητες της Γαλλίας, που καθορίστηκαν τον Ιανουάριο πριν από τον πόλεμο, περιλάμβαναν την εφαρμογή των λεγόμενων «mirror clauses» για να εμποδίζεται η είσοδος στην αγορά της ένωσης προϊόντων που δεν συμμορφώνονται με τα πρότυπα της ΕΕ, καθώς και πολιτικές για τη δέσμευση του άνθρακα στο έδαφος, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για ουδετερότητα ως προς τον άνθρακα μέχρι το 2050.
«Mirror Clauses»
Ο πρώην πλέον υπουργός Γεωργίας Ζυλιέν Ντενορμαντί κατέστησε σαφές κατά την έναρξη της προεδρίας του στο Συμβούλιο AGRIFISH ότι η εισαγωγή αγροδιατροφικών προϊόντων που δεν πληρούν τα πρότυπα παραγωγής της ΕΕ θα ήταν «ανοησία όσον αφορά την κυριαρχία και το περιβάλλον».
Η αγροοικολογική μετάβαση θα απαιτήσει «ευθυγράμμιση» μεταξύ των διαφόρων γεωργικών και εμπορικών πολιτικών της Ένωσης, πρόσθεσε. Οι υπουργοί της ΕΕ επέδειξαν την έγκριση και την προθυμία τους να αναθεωρήσουν τις εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες, αλλά προειδοποίησαν ότι αυτό πρέπει να γίνει χωρίς να παραβιαστούν οι κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Σύμφωνα με τη γαλλική γαλακτοπαραγωγών CNIEL και την ένωση παραγωγών βοείου κρέατος Interbev, «η πορεία έχει αναμφισβήτητα χαραχθεί και το μόνο που χρειάζεται τώρα είναι να συνεχιστεί».
Ωστόσο, η Interbev εξακολουθεί να ανησυχεί για τη νέα συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που έχει συναφθεί μεταξύ της ΕΕ και της Νέας Ζηλανδίας, καθώς δεν περιλαμβάνει «mirror clauses». «Οι προσπάθειες που κατέβαλε η Γαλλία τους τελευταίους έξι μήνες θα μπορούσαν να ανατραπούν τις επόμενες ημέρες», ανέφεραν σε επιστολή τους προς την πρωθυπουργό Ελίζαμπεθ Μπορν.
Η Γαλλία δήλωσε ότι ήλπιζε να μειώσει τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια υπολειμμάτων για τις εισαγωγές. Ωστόσο, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η Επιτροπή επέτρεψε σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, όπως η Ισπανία, να αυξήσουν τα ανώτατα όρια τον Μάρτιο.
Η γεωργία άνθρακα
Ένας άλλος βασικός στόχος της προεδρίας ήταν η καλλιέργεια άνθρακα.
Τον Φεβρουάριο, ο Ντενορμαντί δήλωσε ότι θέλει να μετατρέψει τους Ευρωπαίους αγρότες σε «στρατιώτες του κλίματος», τονίζοντας ότι η δέσμευση του άνθρακα είναι απαραίτητη για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για ουδετερότητα ως προς τον άνθρακα έως το 2050.
Ο τομέας είναι υπεύθυνος για περίπου 430 εκατομμύρια από το ένα δισεκατομμύριο τόνους ισοδύναμων εκπομπών CO2 που εκλύονται στην Ευρώπη ετησίως.
Πρόσφατη έκθεση του γαλλικού δημόσιου ερευνητικού ινστιτούτου INRAE διαπίστωσε ότι οι περιοχές εντατικής γεωργίας είναι οι περιοχές όπου η αγορά άνθρακα – η ανταλλαγή μονάδων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μεταξύ χωρών – ανθεί περισσότερο.
Στις 7 Απριλίου, οι υπουργοί της ΕΕ ενέκριναν συμπεράσματα με βάση την ανακοίνωση της Επιτροπής για την «ενθάρρυνση των γεωργικών πρακτικών που συμβάλλουν στη δέσμευση άνθρακα από την ατμόσφαιρα και στην αποθήκευση του στο έδαφος ή στη βιομάζα με βιώσιμο τρόπο». Αυτό θα περιελάμβανε τη φύτευση φρακτών ή δέντρων, την ποικιλομορφία των ειδών και την εναλλαγή ή την καλλιέργεια ψυχανθών.
Αλλά για να παρουσιαστεί έστω και ένα νομοθετικό κείμενο σχετικά με τη «γεωργία άνθρακα», θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το τέλος του έτους, τουίταρε ο νεοδιορισθείς υπουργός Γεωργίας της Γαλλίας Μαρκ Φεσνό.
Συμπληρωματικά με την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), αυτά τα οικονομικά κίνητρα για τη δέσμευση του άνθρακα θα γίνονται «από δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους», δήλωσε η Επιτροπή.
Εθνικά στρατηγικά σχέδια
Η εφαρμογή της ΚΑΠ μέσω των εθνικών στρατηγικών σχεδίων των χωρών ήταν ένα ακόμη βασικό ζήτημα για τη γαλλική προεδρία.
Η προεδρία άσκησε δύο φορές πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει τα εθνικά σχέδια το συντομότερο δυνατό, στο Συμβούλιο AGRIFISH στις 21 Μαρτίου και στη συνέχεια σε επιστολή που απέστειλε στην Επιτροπή δύο εβδομάδες αργότερα.
Σύμφωνα με τον Ματιέ Κουργκό, πρόεδρο της γεωργικής συλλογικότητας Pour une autre PAC, «η Γαλλία δεν χρησιμοποίησε τη θέση της ως πρόεδρος [του Συμβουλίου της ΕΕ] για να δώσει ώθηση προς τα πάνω».
Ωστόσο, η προεδρία είχε κάποιες νίκες μετά τη χορήγηση των παρεκκλίσεων της από την ΚΑΠ: έλαβε εξαιρέσεις στο όνομα της παραγωγικότητας όσον αφορά την καλλιέργεια των εκτάσεων που έχουν τεθεί σε αγρανάπαυση, καθώς και τις απαιτήσεις εναλλαγής καλλιεργειών για τη λήψη πράσινων ενισχύσεων.
Οι εξαιρέσεις αυτές θα αποτυπωθούν πιθανότατα στη νέα ΚΑΠ, όπως κατέστησε πρόσφατα σαφές η Επιτροπή.
Όσον αφορά τα φυτοφάρμακα, ωστόσο, η γαλλική προεδρία δεν κατάφερε να κάνει τα πράγματα όπως τα ήθελε.
Στις 22 Ιουνίου, η Επιτροπή πρότεινε έναν οδικό χάρτη για τη μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων κατά το ήμισυ. Ωστόσο, οι υπουργοί γεωργίας της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και της Γαλλίας, αντιτάχθηκαν σε μια τέτοια κίνηση, καθώς το βασικό τους μέλημα από την αρχή του πολέμου ήταν να απελευθερωθεί το παραγωγικό δυναμικό.
Ωστόσο, στο Παγκόσμιο Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) στη Μασσαλία τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Μακρόν δήλωσε ότι θέλει η γαλλική προεδρία της ΕΕ «να αναλάβει ισχυρή πρωτοβουλία για το θέμα των φυτοφαρμάκων και δεσμεύομαι να το κάνω εδώ, μαζί με όλους τους συναδέλφους μου, για να επιταχύνουμε τη σταδιακή κατάργηση των φυτοφαρμάκων».
Κακός συγχρονισμός;
Ο ευρωβουλευτής Μπενουά Μπιτό δήλωσε ότι η διεξαγωγή τεσσάρων εκλογικών αναμετρήσεων κατά τη διάρκεια της προεδρίας δεν βοήθησε καθόλου την ατζέντα της ΕΕ.
«Είναι ασέβεια τόσο για την ΕΕ όσο και για τη Γαλλία. Ήταν μια πλήρης αποτυχία, εν μέρει εξαιτίας αυτού», είπε, επικρίνοντας την απουσία του Ντενορμαντί από πολλές συνεδριάσεις λόγω της προεκλογικής εκστρατείας.
«Θα χρειαζόμασταν έναν πρόεδρο πλήρους απασχόλησης με αυτό που συνέβη στην Ουκρανία», δήλωσε ο Μπιτό.
Πηγή: Euroactiv