Έχει επιτευχθεί οριστική συμφωνία.
Με διαπραγμάτευση θρίλερ στο παρά ένα για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις στην τομάτα, όπως αναμενόταν, και στα αιγοπρόβατα, που ετέθη ξαφνικά κι ενώ θεωρούνταν «κλεισμένη», αλλά, τελικά, με αίσιο αποτέλεσμα για την ελληνική πλευρά, Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Επιτροπή έφθασαν στην οριστική συμφωνία για το Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ 2023-27.
Χρειάστηκαν 21 μήνες διαπραγματεύσεων και μια πολύωρη σύσκεψη την περασμένη εβδομάδα στις Βρυξέλλες για να «κλείσει» η συμφωνία, ενώ θα απαιτηθούν δύο-τρεις εβδομάδες ακόμη για να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες μεταξύ των γενικών διευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να ακολουθήσει η επίσημη ανακοίνωση της Κομισιόν.
Το Σχέδιο, που αποτελεί τον οδικό χάρτη για την ελληνική γεωργία την επόμενη 5ετία, θεωρείται, πάντως, κλεισμένο και τα επόμενα 24ωρα αναμένονται ανακοινώσεις από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ 2023-27 πρόκειται να εισρεύσουν την προσεχή 5ετία από την ΕΕ πόροι 13,5 δις ευρώ στην ελληνική γεωργία (στα 19,3 δις ευρώ είναι ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ για την περίοδο 2021-27) και συγκεκριμένα: 9,621 δις από τις άμεσες ενισχύσεις, 3,635
δις από τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και 249,29 εκατ. από τα τομεακά προγράμματα. Στο ποσό αυτό θα προστεθεί και η εθνική συμμετοχή για τα προγράμματααγροτικής ανάπτυξης.
Έρχονται, όμως και μεγάλες αλλαγές, όπως, για παράδειγμα ότι το 25% των άμεσων ενισχύσεων θα καταβάλλεται για φιλικές στο περιβάλλον πρακτικές, τα λεγόμενα οικολογικά σχήματα.
Η τελική λίστα των συνδεδεμένων ενισχύσεων και το ύψος της επιδότησης
Όπως αποκάλυψε το powergame.gr την περασμένη Κυριακή, στη νέα ΚΑΠ διατηρούνται τελικά 17 συνδεδεμένες ενισχύσεις (χορηγούνται για την ενίσχυση της παραγωγής) και «κόβονται» τέσσερις (συμπύρηνα ροδάκινα, σπαράγγια, καρποί με κέλυφος και ζαχαρότευτλα).
Τα νέα ποσά των συνδεδεμένων ενισχύσεων έχουν ως εξής:
- Σιτηρά (σκληρό, μαλακό – για πρώτη φορά – και κριθάρι) 10 ευρώ / στρέμμα
- Καλαμπόκι (χορηγείται επίσης για πρώτη φορά) 55 ευρώ/ στρέμμα με «κόφτη» στις 770 χιλιάδες στρέμματα (δεν θα υπάρξει συνδεδεμένη στις περιοχές με έλλειψη νερού)
- Ρύζι 30 ευρώ/στρέμμα
- Σπόροι σποράς 47 ευρώ/στρέμμα
- Πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή 19,2 ευρώ/στρέμμα
- Πρωτεϊνούχα σανοδοτικά ψυχανθή 8,3 ευρώ/στρέμμα
- Βιομηχανική τομάτα 51,2 ευρώ/στρέμμα
- Πορτοκάλια προς χυμοποίηση 40,7 ευρώ/στρέμμα
- Όσπρια 28,5 ευρώ/στρέμμα
- Κορινθιακή σταφίδα 34,8 ευρώ/στρέμμα
- Μήλα 47,2 / στρέμμα (μόνο Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης – ΠΟΠ).
- Αίγειο και πρόβειο κρέας 12 ευρώ/κεφαλή
- Βόειο κρέας ανά επιλέξιμο ζώο και συγκεκριμένα:
** θηλυκό ζώο που έχει γεννήσει στο έτος ενίσχυσης 108 ευρώ,
** θηλυκά και αρσενικά ζώα για σφαγή ηλικίας 11-12 μηνών 200 ευρώ
** αρσενικά και θηλυκά ζώα, για σφαγή σε ηλικία 14-24 μηνών 250 ευρώ.
- Το βαμβάκι έχει δικό του φάκελο και το συνολικό ποσό της συνδεδεμένης ενίσχυσης ανέρχεται στα 184 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, ενώ το ακριβές ύψος ανά στρέμμα εξαρτάται από τον αριθμό των καλλιεργούμενων κάθε χρονιά στρεμμάτων. Στους μεταξοσκώληκες το ύψος της συνδεδεμένης διαμορφώνεται στα 245 ευρώ ανά κουτί πιστοποιημένου σπόρου.
- Οι συνδεδεμένες στην τομάτα και την αιγοπροβατοτροφία οδήγησαν στο deal
Η σύσκεψη που οδήγησε στην τελική συμφωνία πραγματοποιήθηκε προ ολίγων 24ωρων στις Βρυξέλλες. Από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων, κ. Κώστας Μπαγινέτας και η ομάδα των τεχνικών
συμβούλων υπό τον συντονισμό του καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Στάθη Κλωνάρη και τον διευθυντή της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του ΠρογράμματοςΑγροτικής Ανάπτυξης, κ. Νίκο Μανέττα.
Η ελληνική πλευρά ανέμενε «πρέσινγκ» για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις στην βιομηχανική τομάτα και τα πορτοκάλια χυμοποίησης, για τις οποίες είχαν προχωρήσει οι συζητήσεις χωρίς όμως να έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία.
Οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμφώνησαν ευκολότερα του αναμενομένου για τη συνδεδεμένη στα πορτοκάλια, για την
τομάτα, όμως, ζήτησαν και πάλι να «κοπεί» η συνδεδεμένη ενίσχυση με νέο αυτή τη φορά επιχείρημα: πρόκειται για κερδοφόρο καλλιέργεια και άρα δεν χρειάζεται ενίσχυση.
Η ελληνική πλευρά αντέτεινε παρουσιάζοντας στοιχεία ότι πρόκειται για καλλιέργεια οριακής βιωσιμότητας και μόνο με τη συνδεδεμένη ενίσχυση, ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ σημαντική για την ελληνική μεταποιητική βιομηχανία και κατ’ επέκταση την οικονομία.
Επισημάνθηκε ακόμη ότι χωρίς τη συνδεδεμένη ενίσχυση η καλλιέργεια θα εγκαταλειφθεί με συνέπεια η Ελλάδα να χάσει ακόμη ένα από τα δυναμικά προϊόντα της. Τελικά, συμφωνήθηκε η συνδεδεμένη στην τομάτα να διατηρηθεί μόνο για τους παραγωγούς που χρησιμοποιούν προηγμένα συστήματα άρδευσης, όπως στάγδην άρδευση – στην πλειονότητά τους οι τοματοπαραγωγοί τέτοια συστήματα χρησιμοποιούν.
Ο λόγος είναι ότι πρόκειται για καλλιέργεια απαιτητική σε νερό κι ως εκ τούτου οι παραγωγοί θα πρέπει να αποδείξουν έμπρακτα ότι συμβάλλουν στην προσπάθεια για εξοικονόμηση νερού.
Πώς προέκυψε ζήτημα συνδεδεμένης στην αιγοπροβατοτροφία λόγω του μέτρου των νέων αγροτών
Κι ενώ έκλεισαν οι δύο φάκελοι, οι υπηρεσίες της Κομισιόν αιφνιδίασαν ανοίγοντας και πάλι την «κλεισμένη» συνδεδεμένη ενίσχυση στο αιγοπρόβειο κρέας. Ζήτησαν να περικοπεί για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις με οικονομικό μέγεθος άνω των 50 χιλιάδων ευρώ με
το επιχείρημα ότι πρόκειται για κερδοφόρο τομέα, που δεν χρήζει στήριξης.
Όπως προέκυψε από τη συζήτηση, τα στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατά την αναλυτική επεξεργασία των στοιχείων για την ελληνική γεωργία, εντόπισαν στην ανάλυση του μέτρου για τους νέους αγρότες στο Πρόγραμμα
Αγροτικής Ανάπτυξης να επισημαίνεται από την ελληνική πλευρά ότι οι νέοι στρέφονται στο αιγοπροβατοτροφία και τα κηπευτικά ως τους δύο κατ’ εξοχήν υποσχόμενους τομείς του πρωτογενούς τομέα.
Είδαν μάλιστα στα οικονομικά στοιχεία του 2019 (η συζήτηση επί του Στρατηγικού Σχεδίου ξεκίνησε το 2020) να αυξάνεται η οικονομική απόδοση των αιγοπροβατοτροφικών εκμεταλλεύσεων καθώς τότε είχαν αρχίσει να αυξάνονται οι τιμές του γάλακτος, χωρίς ακόμη να έχει αρχίσει ο χορός των αυξήσεων στις ζωοτροφές. Ως εκ τούτου ζήτησαν να εξαιρεθούν από τη συνδεδεμένη οι μεγαλύτερες αιγοπροβατοτροφικές εκμεταλλεύσεις, δηλαδή οι περίπου 2.000 (στοιχεία 2019) με οικονομικό μέγεθος άνω των 50 χιλιάδων
ευρώ.
Η ελληνική πλευρά απάντησε αναδεικνύοντας τη σημαντική κοινωνική (διατήρηση πληθυσμού σε ορεινές και απομονωμένες περιοχές) και περιβαλλοντική διάσταση της αιγοπροβατοτροφίας που έχει εκτατικό και όχι εντατικό χαρακτήρα – με άλλα λόγια δεν έχει καμία σχέση με την βιομηχανοποιημένη κτηνοτροφία της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης.
Τελικά, οι ελληνικές θέσεις έγιναν αποδεκτές κι έτσι προ ολίγων ωρών «έκλεισε» η συμφωνία.
Από το μαραθώνιο των διαπραγματεύσεων στο 100άρι για την εφαρμογή
Με την οριστικοποίηση της συμφωνίας για τη νέα ΚΑΠ μετά τον μαραθώνιο των διαπραγματεύσεων, ξεκινά τώρα ο αγώνας ταχύτητας για την εφαρμογή της καθώς θα πρέπει να προετοιμαστούν οι αρμόδιες υπηρεσίες αλλά και να ενημερωθούν οι παραγωγοί.
Άλλωστε, τις επόμενες εβδομάδες ξεκινά η καλλιεργητική περιόδου για τα χειμερινά σιτηρά κι είναι εύλογο το ενδιαφέρον των παραγωγών να πληροφορηθούν τι θα ισχύει πριν σπείρουν. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα ισχύοντα, για τη συνδεδεμένη ενίσχυση στο σκληρό και μαλακό σιτάρι καθώς και στο κριθάρι θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν 18 κιλά πιστοποιημένου σπόρου ανά στρέμμα.