Η ξηρασία ο κύριος λόγος για την πτώση στην παραγωγή
Η παραγωγή ελαιολάδου στην Ισπανία δεν θα υπερβεί το 1 εκατομμύριο τόνους κατά την καλλιεργητική περίοδο 2023/24, σύμφωνα με τον Luis Planas, υπηρεσιακό υπουργό Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας.
Ωστόσο, δήλωσε ότι η παραγωγή θα ξεπεράσει σχεδόν σίγουρα το ιστορικό χαμηλό των 663.000 τόνων που παρήχθησαν το 2022/23, 54% κάτω από τον μέσο όρο των προηγούμενων τεσσάρων ετών. Ο Planas πρόσθεσε ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να δοθούν ακριβέστερες προβλέψεις.
Αξιωματούχοι και παραγωγοί σε ολόκληρη τη χώρα έχουν κατηγορήσει την ιστορική ξηρασία που κατακλύζει την Ιβηρική Χερσόνησο για την κακή συγκομιδή πέρυσι και τις χαμηλές προσδοκίες για φέτος.
Οι βροχοπτώσεις των τελευταίων εβδομάδων βελτίωσαν ελαφρώς την κατάσταση στους ελαιώνες, αλλά πολλοί παραγωγοί προειδοποίησαν ότι ήταν πολύ αργά για να σωθεί η φετινή συγκομιδή και ότι αντίθετα βελτιώθηκαν οι συνθήκες για το 2024/25.
"Πάνω απ' όλα, αυτό το νερό θα χρησιμοποιηθεί για την προετοιμασία της συγκομιδής του επόμενου έτους", δήλωσε στην El Mundo ο Francisco Vañó, ιδιοκτήτης του Castillo de Canena με έδρα τη Jaén.
Ενώ ορισμένοι παραγωγοί στην Ανδαλουσία, τη νότια αυτόνομη κοινότητα που είναι υπεύθυνη για το μεγαλύτερο μέρος της ισπανικής παραγωγής ελαιολάδου, έχουν ήδη ξεκινήσει τη συγκομιδή, η καλλιεργητική χρονιά αρχίζει επίσημα την 1η Οκτωβρίου.
Μεταξύ των παραγωγών στη νότια Ισπανία που ήδη μετατρέπουν τις ελιές σε ελαιόλαδο είναι η Finca La Torre με έδρα τη Μάλαγα. Ο διευθυντής της εταιρείας Víctor Pérez δήλωσε στην Oleo Revista ότι, λόγω της ξηρασίας, η φετινή συγκομιδή ξεκίνησε δύο εβδομάδες νωρίτερα από το συνηθισμένο.
Αναμένει να συγκομίσει 350 τόνους ελιές, 12 τοις εκατό λιγότερες από πέρυσι, και να παράγει περίπου 60 τόνους ελαιόλαδο. Παρά τη χαμηλότερη απόδοση, είπε ότι η ξηρασία ευνόησε την υψηλότερη ποιότητα.
"Οι ελιές έχουν λιγότερη υγρασία και, κατά τη διαδικασία παραγωγής του λαδιού, θα χάσουν λιγότερα αντιοξειδωτικά", είπε. "Έτσι, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο που θα προκύψει θα είναι πιο δυνατό, πικρό και πικάντικο, εξαιρετικής ποιότητας και πιο υγιεινό λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε πολυφαινόλες που αναμένουμε".
Αν και οι πρόσφατες βροχοπτώσεις σημαίνουν ότι οι τιμές του ελαιολάδου στην προέλευση έχουν μειωθεί ελαφρώς από τα υψηλά επίπεδα ρεκόρ - το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο υποχώρησε από 8,35 ευρώ ανά κιλό στις 14 Σεπτεμβρίου σε 8,19 ευρώ τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές - οι ειδικοί αναμένουν ότι η ανοδική τάση θα συνεχιστεί.
Ο Juan Vilar, στρατηγικός σύμβουλος για τον τομέα του ελαιολάδου με έδρα τη Jaén, δήλωσε στη Diario de Sevilla ότι οι προσδοκίες για μια άνευ προηγουμένου δεύτερη συνεχόμενη ιστορικά χαμηλή συγκομιδή σημαίνουν ότι οι τιμές του ελαιολάδου θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν και ότι ορισμένοι καταναλωτές θα περιορίσουν τις αγορές τους. Ωστόσο, δήλωσε ότι οι ελλείψεις που φοβόταν προηγουμένως είναι απίθανες.
"Σε καμία περίπτωση τα ράφια των σούπερ μάρκετ δεν θα μείνουν χωρίς προμήθειες", δήλωσε. "Θα υπάρξει μια σειρά από ανθρώπους που δεν θα μπορούν να αντέξουν οικονομικά την αγορά ελαιολάδου και ως εκ τούτου θα σταματήσουν να το καταναλώνουν ή θα το καταναλώνουν σε μικρότερο βαθμό".
"Δεν θα με εξέπληττε αν ορισμένα έλαια αρχίσουν να πωλούνται στα σούπερ μάρκετ σχεδόν προς 12 ευρώ", πρόσθεσε ο Vilar.
Η σπανιότητα του ελαιολάδου και οι ανησυχίες για τη σταθερή αύξηση των τιμών είχαν ως αποτέλεσμα η Νάντια Καλβίνιο, πρώτη αντιπρόεδρος και υπουργός οικονομικών υποθέσεων, να ζητήσει τη λήψη μέτρων για τη σταθεροποίηση των τιμών.
Προέτρεψε όλους τους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα εφοδιασμού ελαιολάδου να συνεργαστούν για τον έλεγχο των τιμών, καθώς το ελαιόλαδο αποτελεί βασικό προϊόν σε πολλά ισπανικά νοικοκυριά.
Η ισπανική κυβέρνηση σχεδιάζει να επενδύσει 11,8 δισεκατομμύρια ευρώ για τη βελτίωση των υποδομών ύδρευσης έως το 2027 για να αντιμετωπίσει το ολοένα και πιο ζεστό και ξηρό κλίμα της Ανδαλουσίας. Η επένδυση αυτή θα επικεντρωθεί στην αφαλάτωση, την ανακύκλωση των λυμάτων και την προώθηση της αποδοτικής χρήσης του νερού μέσω βελτιώσεων των υποδομών.
Επιπλέον, 3,06 δισ. ευρώ θα διατεθούν για την ψηφιοποίηση, την προώθηση νέων τεχνολογιών και δεδομένων για τη διαχείριση του νερού και της ξηρασίας.
Μαζί με τους ελαιοπαραγωγούς, η ξηρασία έχει επηρεάσει βαθιά ολόκληρο τον γεωργικό τομέα της χώρας. Η κυβέρνηση αναμένει ότι το 2023 θα κατατεθεί ένας αριθμός ρεκόρ αιτήσεων για γεωργική ασφάλιση.
Οι αποζημιώσεις αναμένεται να ξεπεράσουν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ για το έτος, ενώ πάνω από το 90% των απαιτήσεων που σχετίζονται με την ξηρασία έχουν ήδη καταβληθεί τον Αύγουστο. Ωστόσο, πολλοί ελαιοπαραγωγοί πρόκειται να χάσουν την αποζημίωση, αφού προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ότι μόνο το 4,5% των ελαιώνων καλύπτεται από την ασφάλιση καλλιεργειών στη χώρα.
Η κυβέρνηση έχει εφαρμόσει μέτρα για τη στήριξη των γεωργών που επλήγησαν από την ξηρασία, συμπεριλαμβανομένων 636 εκατ. ευρώ άμεσων ενισχύσεων, επιδοτήσεων για ασφάλιση και φορολογικών μειώσεων για τους παραγωγούς που χάνουν το 20 τοις εκατό ή περισσότερο της σοδειάς τους.