Μία κρίση με πολλαπλές όψεις: Η εξάρτηση από τα ρωσικά λιπάσματα αγγίζει ζητήματα γεωπολιτικής, οικονομίας, επισιτιστικής ασφάλειας και περιβάλλοντος
Ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ή κυρώσεις; Η Ευρώπη αναζητά λύσεις για την κρίση των λιπασμάτων
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία λιπασμάτων εκφράζει ανησυχίες για τις αυξημένες εισαγωγές, κυρίως από τη Ρωσία. Σύμφωνα με την Fertilizers Europe, περίπου το ένα τρίτο των εισαγωγών ουρίας της ΕΕ προέρχεται από τη Ρωσία, με τους όγκους του περασμένου έτους να αγγίζουν ρεκόρ.
Αυτές οι ροές υπονομεύουν τις προσπάθειες επανεκκίνησης της εγχώριας παραγωγής που τέθηκε σε αδράνεια λόγω της ενεργειακής κρίσης, θέτοντας παράλληλα σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια της ηπείρου. Ο γενικός διευθυντής της Fertilizers Europe, Antoine Hoxha, προειδοποιεί για τον κίνδυνο εξάρτησης από το ρωσικό λίπασμα, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση "τρομερή" για την ευρωπαϊκή επισιτιστική ασφάλεια.
Η ενεργειακή κρίση του 2022 οδήγησε στην αδρανοποίηση μεγάλης μερίδας της ευρωπαϊκής παραγωγής λιπασμάτων, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία να περιορίζει τις προμήθειες φυσικού αερίου και να εκτοξεύει το κόστος παραγωγής. Περίπου το 70% της παραγωγικής ικανότητας αμμωνίας στην ΕΕ τέθηκε σε αδράνεια, ωστόσο η Fertilizers Europe αναφέρει πως η εικόνα έχει βελτιωθεί. Το αέριο αποτελεί βασική πρώτη ύλη για τα αζωτούχα λιπάσματα.
Ο Hoxha προτείνει την επιβολή κλιμακωτών δασμών ως μέσο προστασίας της εγχώριας βιομηχανίας, θεωρώντας τους ευκολότερους στην εφαρμογή σε σχέση με τις άμεσες κυρώσεις.
Η τρέχουσα κατάσταση χαρακτηρίζεται "πολύ επικίνδυνη" για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, με μακροπρόθεσμες απειλές για τους αγρότες. Ο Hoxha τονίζει τους κινδύνους της εξάρτησης από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με το γράφημα, οι εισαγωγές ουρίας στην ΕΕ από τη Ρωσία παρουσίασαν άνοδο το πρώτο τρίμηνο του 2024, αγγίζοντας τα 521.000 τόνους, 16% υψηλότερα από το αντίστοιχο διάστημα του 2023. Η τάση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις ανησυχίες που εκφράζονται από την ευρωπαϊκή βιομηχανία λιπασμάτων, η οποία φοβάται ότι η εξάρτηση από τα ρωσικά λιπάσματα θα υπονομεύσει την εγχώρια παραγωγή και θα θέσει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια.
Παρά τις αυξημένες εισαγωγές, η συνολική παραγωγή λιπασμάτων στην ΕΕ παραμένει κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα. Η ενεργειακή κρίση του 2022 οδήγησε στην αδρανοποίηση μεγάλης μερίδας της ευρωπαϊκής παραγωγικής ικανότητας, καθώς οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου εκτόξευσαν το κόστος παραγωγής.