Ο μηχανισμός ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2023, μετά την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, για να βοηθήσει τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης να διαχειριστούν τις αυξημένες εισαγωγές σιτηρών και ελαιούχων σπόρων.
Οι Γάλλοι καλλιεργητές σιταριού ζητούν την αποδέσμευση της χρηματοδότησης της ΕΕ για την κρίση, γνωστής ως γεωργικό αποθεματικό, και την αύξηση των κρατικών ενισχύσεων για τον τομέα, καθώς οι συνεχείς βροχοπτώσεις από το περασμένο φθινόπωρο οδηγούν σε κακές σοδειές σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες παραγωγής σιτηρών.
«Όσο προχωράει η συγκομιδή, τόσο πιο απογοητευτική είναι. Αυτή είναι ίσως η χειρότερη χρονιά για το μαλακό σιτάρι από το 2016», δήλωσε στη Euractiv ο Philippe Heusele, γενικός γραμματέας της Γενικής Ένωσης Παραγωγών Σιταριού στη Γαλλία (AGPB).
Με άφθονες βροχοπτώσεις από το περασμένο φθινόπωρο, οι καλλιεργητές σιτηρών - και ειδικότερα οι καλλιεργητές σιταριού - βρίσκονται σε δεινή θέση στη Δυτική Ευρώπη, που πλήττεται από τη μείωση της έκτασης του σιταριού και τις αποδεκατισμένες αποδόσεις.
Τη Δευτέρα (28 Ιουλίου), ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας Marc Fesneau επισκέφθηκε ένα αγρόκτημα στην κεντρική Γαλλία και ανακοίνωσε «έκτακτα μέτρα για τη στήριξη των ταμειακών ροών» που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και «δράση από τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες».
Αν και ο υπουργός ανέφερε το ενδεχόμενο να ξεκινήσουν συνομιλίες με τις Βρυξέλλες για την κινητοποίηση του γεωργικού αποθεματικού της ΕΕ -πρώην γνωστό ως αποθεματικό για την αντιμετώπιση της κρίσης- καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη.
Εν τω μεταξύ, η AGPB προτρέπει τη γαλλική κυβέρνηση να ζητήσει την αποδέσμευση αυτών των κεφαλαίων. Το γεωργικό αποθεματικό, ένας μηχανισμός στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΓΠ) ύψους 450 εκατ. ευρώ ετησίως, παρέχει οικονομική στήριξη στους αγρότες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.
Ο μηχανισμός ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2023, μετά την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, για να βοηθήσει τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης να διαχειριστούν τις αυξημένες εισαγωγές σιτηρών και ελαιούχων σπόρων.
Απώλεια αποδόσεων στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τον Philippe Heusele, η Γαλλία θα πρέπει να παράγει φέτος 62 τόνους μαλακού σιταριού ανά εκτάριο, μια πτώση 15-17% σε σύγκριση με το 2023.
Σε επίπεδο ΕΕ, η τελευταία έκθεση αγοράς του Διεθνούς Συμβουλίου Σιτηρών (IGC), που δημοσιεύθηκε στις 28 Ιουλίου, προβλέπει ότι η παραγωγή σιταριού του μπλοκ θα φτάσει σε χαμηλό τετραετίας, στους 128,7 εκατομμύρια τόνους.
Στην Ανατολική Ευρώπη, οι συνθήκες φαίνονται ελαφρώς πιο ευνοϊκές. Στη Ρουμανία, έναν άλλο μεγάλο παραγωγό μαλακού σιταριού, η παραγωγή αναμένεται να είναι καλύτερη από πέρυσι, σύμφωνα με την υπηρεσία παρακολούθησης καλλιεργειών της ΕΕ (MARS) - 4,65 τόνοι ανά εκτάριο σε σύγκριση με 4,55 τόνους το 2023.
Ωστόσο, οι χειμερινές καλλιέργειες έχουν πληγεί περισσότερο από τις συνεχείς βροχοπτώσεις καθ' όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
Το κριθάρι έχει πληγεί περισσότερο, με τα τελευταία στοιχεία του γαλλικού Υπουργείου Γεωργίας να προβλέπουν πτώση 17% σε σύγκριση με πέρυσι.
Το ίδιο ισχύει και για τη Γερμανία, τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό της Ευρώπης μετά τη Γαλλία, όπου οι αποδόσεις του χειμερινού κριθαριού αναμένεται να μειωθούν κατά 6% από το 2023, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της γερμανικής ένωσης αγροτικών συνεταιρισμών (DRV).
Γεωργικό απόθεμα
Για την ελαιοκράμβη, οι προβλέψεις κάνουν λόγο για μείωση 7,7% σε ετήσια βάση στη Γαλλία, ενώ οι προοπτικές της Γερμανίας είναι επίσης δυσοίωνες, σύμφωνα με τα εθνικά μέσα ενημέρωσης.
Εν τω μεταξύ, πηγή του γαλλικού υπουργείου Γεωργίας δήλωσε στην Euractiv ότι ο υπουργός εξετάζει τρόπους χρήσης του αποθεματικού της κρίσης για τη στήριξη της ρευστότητας.
Στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας στις 27 Μαΐου, οι υπουργοί δήλωσαν ότι θέλουν να ενισχύσουν αυτόν τον μηχανισμό.
Ζήτησαν επίσης την αύξηση των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας - επιδοτήσεις που τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να χορηγούν χωρίς να ενημερώνουν την Επιτροπή - σε 50.000 ευρώ ανά γεωργική εκμετάλλευση για τρία χρόνια. Το ισχύον όριο για τον γεωργικό τομέα είναι 20.000 ευρώ ή 25.000 ευρώ εάν υπάρχει κεντρικό μητρώο επιδοτήσεων.
Το αίτημα αυτό υποστηρίζεται από τους Γάλλους παραγωγούς, ιδίως από την AGPB.
Η Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος το ενδεχόμενο αύξησης του ανώτατου ορίου σε 37.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση για να ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός.
Ενώ το γαλλικό υπουργείο Γεωργίας δεν σχεδιάζει να κάνει χρήση των κρατικών ενισχύσεων προς το παρόν, το θέμα του ανώτατου ορίου de minimis έχει συζητηθεί, σύμφωνα με την πηγή του υπουργείου, η οποία επεσήμανε ότι «υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα να επιτευχθεί το ανώτατο όριο των 20.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση».
Το υπουργείο αναμένεται να ξεκαθαρίσει αν θα ενεργοποιήσει ευρωπαϊκές και εθνικές ενισχύσεις όταν θα κάνει απολογισμό της συγκομιδής σιτηρών στα μέσα Αυγούστου.
Πηγή: Euractiv.com