Κάθε χρόνο, η OLAF προσδιορίζει τις κύριες τάσεις της δραστηριότητας απάτης σε ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής
Κατά τη διάρκεια του 2023 η OLAF είχε ισχυρές επιδόσεις στις έρευνες. Η Υπηρεσία έλαβε και ανέλυσε 3548 νέες πληροφορίες που προέρχονταν από ιδιωτικές και δημόσιες πηγές, καθώς και από πληροφορίες της ίδιας της OLAF. Ολοκληρώθηκαν 1178 επιλογές, οι οποίες οδήγησαν στο άνοιγμα 190 νέων ερευνητικών υποθέσεων. Συνολικά 265 έρευνες ολοκληρώθηκαν επιτυχώς κατά τη διάρκεια του έτους, με αποτέλεσμα η OLAF να εκδώσει 309 οικονομικές, δικαστικές, πειθαρχικές και διοικητικές συστάσεις προς τις αρμόδιες αρχές σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Η πλειονότητα αυτών των συστάσεων αφορούσε την ανάκτηση κονδυλίων της ΕΕ από τις αρμόδιες αρχές σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, τα οποία ανήλθαν σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ.
Η OLAF συνεργάστηκε με διάφορους οργανισμούς τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η συνεργασία είναι μια ισχυρή πτυχή του έργου μας που διατρέχει όλη την OLAF. Η παρούσα έκθεση περιέχει πολλά παραδείγματα επιτυχημένων αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν μέσω της στενής συνεργασίας παράλληλα με διάφορους φορείς καταπολέμησης της απάτης.
Καταπολέμηση της απάτης: οι κύριες τάσεις το 2023
Κάθε χρόνο, η OLAF προσδιορίζει τις κύριες τάσεις της δραστηριότητας απάτης σε ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής. Πολλές από αυτές τις τάσεις επαναλαμβάνονται από έτος σε έτος. Το 2023, η OLAF διερεύνησε ισχυρισμούς και περιπτώσεις συμπαιγνίας, χειραγώγησης διαδικασιών σύναψης συμβάσεων, σύγκρουσης συμφερόντων, φουσκωμένων τιμολογίων, φοροδιαφυγής, λαθρεμπορίου και παραχάραξης.
Οι απατεώνες μπορούν γρήγορα να κινηθούν πέρα από σύνορα και δικαιοδοσίες, να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους και να τις διασπούν σε μικροσκοπικά κομμάτια που καθιστούν πολύ δύσκολο για τις δημόσιες αρχές που εργάζονται στις εθνικές τους δικαιοδοσίες να τις εντοπίσουν και να τις κατανοήσουν. Μια σημαντική τάση των τελευταίων ετών, η οποία ήταν πολύ ορατή το 2023, είναι η χρήση διοικητικών παραβάσεων, κατά προτίμηση σε τεχνητά δημιουργημένες διασυνοριακές καταστάσεις, με στόχο την απάτη στον προϋπολογισμό της ΕΕ χωρίς να εντοπιστεί. Αυτή η ανησυχητική τάση μπορεί να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά μόνο με την παρέμβαση της OLAF ως διασυνοριακού διοικητικού ερευνητικού οργάνου.
Μια τάση που συνέχισε να αυξάνεται το 2023 ήταν οι σύνθετες απάτες που λαμβάνουν χώρα διαδικτυακά και σε πολλαπλές δικαιοδοσίες. Αυτή η αύξηση της απάτης αντικατοπτρίζει την αύξηση της ψηφιακής χρήσης σε όλο τον κόσμο και μετά την πανδημία COVID-19 η τάση αυτή έχει ενταθεί. Το κλειδί για την επίλυση αυτών των εγκλημάτων είναι η χρήση δεδομένων. Αυτό βλέπει τους αναλυτές και τους ερευνητές της OLAF να κοσκινίζουν χιλιάδες δεδομένα για να βοηθήσουν να ενώσουν τις τελείες για την εξιχνίαση του εγκλήματος.
Η επιχειρησιακή εμπειρία που αποκτήθηκε κατά τη διεξαγωγή ερευνών σε τρίτες χώρες έδειξε, εκτός από τις κλασικές περιπτώσεις απάτης, αξιοσημείωτη αύξηση των ερευνών που αφορούν διπλή χρηματοδότηση. Ειδικότερα, ο μηχανισμός που εντοπίζεται συνίσταται στην υποβολή αιτήσεων δαπανών για εμπειρογνώμονες οι οποίοι υποτίθεται ότι εργάζονται 100% του χρόνου τους στο χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο, αλλά στην πραγματικότητα απασχολούνται εξίσου και ταυτόχρονα από διάφορους άλλους χρηματοδότες.
Η τάση αυτή ώθησε το Γραφείο στην προώθηση και τον εξορθολογισμό της επικοινωνίας με πολλούς διεθνείς δωρητές. Ιδιαίτερες προσπάθειες καταβλήθηκαν για να ευνοηθεί η ανταλλαγή πληροφοριών με τις υπηρεσίες ανάπτυξης και συνεργασίας των κρατών μελών, καθώς και με ορισμένες διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Επιπλέον, η OLAF δημιούργησε επίσης ένα ασφαλές φόρουμ για την ανταλλαγή επιχειρησιακών πληροφοριών με περιορισμένο αριθμό σημαντικών διεθνών δωρητών που δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία.
Οι έρευνες της OLAF διακρίνονται σε γενικές γραμμές σε τρεις κατηγορίες: διερεύνηση απάτης εις βάρος δαπανών της ΕΕ (όπως τα ταμεία συνοχής, γεωργίας και άμεσης διαχείρισης της ΕΕ), έσοδα (όπως οι τελωνειακοί δασμοί) και εσωτερικές έρευνες, στις οποίες εμπλέκεται προσωπικό ή/και μέλη των θεσμικών οργάνων, γραφείων, οργανισμών ή υπηρεσιών της ΕΕ. Ακολουθούν παραδείγματα δραστηριοτήτων της OLAF σε καθεμία από αυτές τις κατηγορίες που πραγματοποιήθηκαν ή ολοκληρώθηκαν το 2023.