Η DG SANTE εντόπισε σοβαρές παρεκκλίσεις στα ελληνικά συστήματα ελέγχων
Το έγγραφο που έρχεται στο «φως της δημοσιότητας» αφορά σε μια εντολή από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) προς όλες τις αρμόδιες γενικές διευθύνσεις. Στόχος της είναι η έναρξη μιας οριζόντιας εσωτερικής επιθεώρησης σε όλα τα συστήματα ελέγχου που εφαρμόζει το ΥΠΑΑΤ στους τομείς της γεωργίας, της ζωικής παραγωγής, της κτηνιατρικής και της αλιείας.
Τι σημαίνει αυτό;
Η επιθεώρηση αποτελεί ουσιαστικά έναν «έλεγχο των ελεγκτών» μιας και το ΥΠΑΑΤ, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα των συστημάτων ελέγχου για την προστασία των καταναλωτών και τη διεθνή φήμη των ελληνικών προϊόντων, αποφάσισε να διευρύνει σε βάθος την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων διαδικασιών.
Βέβαια αυτό δεν έγινε χωρίς τις απαραίτητες πιέσεις από διάφορες πηγές, με έδρα τις Βρυξέλλες.
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (DG SANTE), έχει εντοπίσει αδυναμίες στα συστήματα ελέγχου του ΥΠΑΑΤ.
Οι κύριες αδυναμίες που αναφέρονται στο έγγραφο αφορούν κυρίως σε:
* Τεκμηρίωση: Δεν υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση για το πως σχεδιάστηκαν τα προγράμματα ελέγχου και αν αυτά βασίζονται σε μια σωστή εκτίμηση των κινδύνων.
* Παρακολούθηση και αξιολόγηση: Δεν υπάρχει αποτελεσματική παρακολούθηση του πως υλοποιούνται τα προγράμματα και πως αξιολογούνται τα αποτελέσματα για να γίνουν βελτιώσεις.
* Διαχείριση μη συμμορφώσεων: Όταν εντοπίζονται προβλήματα κατά τους ελέγχους, δεν υπάρχει μια σαφής και αποτελεσματική διαδικασία για τη διόρθωσή τους και την επιβολή κυρώσεων.
* Εποπτεία: Οι υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες για τους ελέγχους δεν ελέγχονται επαρκώς από τις ανώτερες αρχές.
* Συνεργασία και ανταλλαγή καλών πρακτικών: Δεν υπάρχει επαρκής συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών του υπουργείου.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εντοπιστούν τα αδύνατα και τα δυνατά σημεία σε όλα τα συστήματα, να καταγραφούν και να αναληφθούν δράσεις για τη βελτίωσή τους.
Ερωτήματα που εγείρονται
Η επιθεώρηση αυτή αναδεικνύει μια σειρά από ερωτήματα που χρήζουν απάντησης:
- Ποια είναι η ακριβής έκταση των προβλημάτων;
- Ποια είναι τα αίτια των προβλημάτων;
- Ποια είναι η ευθύνη των εμπλεκόμενων φορέων; προβλημάτων;
- Ποιες είναι οι συνέπειες των προβλημάτων στην ποιότητα των προϊόντων, στην υγεία των καταναλωτών και στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αγροτικής παραγωγής;
- Ποιες είναι οι προτεινόμενες λύσεις;
- Πώς θα διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των λύσεων και πώς θα παρακολουθείται η αποτελεσματικότητά τους;
- Ποιος θα είναι ο χρονικός ορίζοντας της επιθεώρησης και ποια είναι τα αναμενόμενα αποτελέσματα;
- Ποια θα είναι τα οφέλη για τους παραγωγούς, τους καταναλωτές και την ελληνική οικονομία από τη βελτίωση των συστημάτων ελέγχου;
Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που το ΥΠΑΑΤ πιάνεται μετεξεταστέο, μιας και στο πρόσφατο παρελθόν σε ευρωπαϊκό έλεγχο το ΟΚΕΠΕΠΕ διαπιστωθήκαν πολλές παραλείψεις και προβλήματα.
Αποτέλεσμα αυτών ήταν ο Οργανισμός Πληρωμών να τεθεί σε επιτήρηση με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, προκειμένου να υλοποιηθεί μια σειρά μέτρων, για να διορθωθούν οι ελλείψεις που εντόπισαν ευρωπαίοι ελεγκτές.
Όλη αυτή η κατάσταση δεν έχει δημιουργηθεί από ένα άτομο αλλά όπως φαίνεται, όλο το σύστημα έχει χριστεί σε σαθρά θεμέλια, τα οποία με την πάροδο του χρόνου αλλά και τις πρόσθεσες υποχρεώσεις, δείχνουν να μην αντέχουν και να γκρεμίζονται.
*Δείτε ΕΔΩ την έκθεση της DG SANTE