4,9 δισ. ευρώ ...Μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί, αλλά πώς;
Ο προϋπολογισμός του ΕΛΕΓΕΠ για το 2025 φουσκώνει, αλλά τα ερωτήματα παραμένουν. Πόσα από τα δισεκατομμύρια ευρώ που διατίθενται κατευθύνονται πραγματικά στην ενίσχυση της παραγωγής και πόσα καταλήγουν στους αγρότες; Η έλλειψη καινοτομίας και η συνεχής εξάρτηση από τις επιδοτήσεις υπονομεύουν το μέλλον του ελληνικού αγροτικού τομέα.
Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός του Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π.) για το οικονομικό έτος 2025, το οποίο καλύπτει την περίοδο από τις 16 Οκτωβρίου 2024 έως τις 15 Οκτωβρίου 2025. Ο προϋπολογισμός αυτός ανέρχεται συνολικά σε 4.97 δισεκατομμύρια ευρώ, καλύπτοντας τόσο έσοδα όσο και έξοδα, δίνοντας έμφαση στη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά ταμεία.
Η έγκριση του συγκεκριμένου προϋπολογισμού παρουσιάζεται ως τυπική διαδικασία που στηρίζεται σε ένα ευρύ νομικό πλαίσιο, από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, με πλήθος παραπομπών σε κανονισμούς και νόμους. Ωστόσο, αυτό που διαφαίνεται πίσω από τα νούμερα είναι η συνεχιζόμενη εξάρτηση της ελληνικής γεωργικής παραγωγής από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού, περίπου 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ, προέρχεται από επιχορηγήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βασικές συνεισφορές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δαπάνες που προορίζονται για μέτρα σχετικά με τη γεωργική παραγωγή, τα οποία, αν και αναγκαία, συχνά φαίνονται να έχουν περισσότερο τον χαρακτήρα διαχείρισης της κρίσης παρά την προώθηση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανάπτυξης. Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει επίσης κονδύλια που προορίζονται για αντιμετώπιση επιπτώσεων από τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, γεγονός που υπογραμμίζει την ευαισθησία του αγροτικού τομέα σε διεθνή γεγονότα και κρίσεις.
Η απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την κατανομή των τόκων και χρεολυσίων δανείων ύψους 55 εκατομμύρια ευρώ προκαλεί μάλλον ανάμεικτες εντυπώσεις.
Συγκεκριμένα, από αυτά τα ποσά, 13 εκατομμύρια ευρώ κατευθύνονται στους τόκους δανείων εσωτερικού, 24 εκατομμύρια ευρώ στα χρεολύσια, ενώ οι προμήθειες και τα τραπεζικά έξοδα για τη συνομολόγηση και εξυπηρέτηση των δανείων ανέρχονται σε 18 εκατομμύρια ευρώ.
Αν και οι αριθμοί δείχνουν τη σημαντική επιβάρυνση του προϋπολογισμού από την εξυπηρέτηση των δανείων, δεν φαίνεται να προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση στο Υπουργείο, το οποίο παρουσιάζει την απόφαση αυτή σαν μια ακόμα "αναγκαία" διαδικασία.
Οι πολίτες και οι κριτικοί, όμως, μπορεί να αναρωτηθούν κατά πόσο οι τόκοι και οι προμήθειες αυτού του μεγέθους αντικατοπτρίζουν τη σοφή διαχείριση του δημοσίου χρήματος ή αν πρόκειται για άλλη μία τυπική καταγραφή χρεών που κανείς δεν θα προσέξει, εκτός ίσως από τις τράπεζες.
Η έλλειψη πραγματικής καινοτομίας και στρατηγικών μέτρων για την ενίσχυση της αυτάρκειας στον γεωργικό τομέα της Ελλάδας, σε συνδυασμό με την συνεχή εξάρτηση από εξωτερική χρηματοδότηση, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την πορεία της ελληνικής αγροτικής πολιτικής. Οι Έλληνες αγρότες, που εξακολουθούν να παλεύουν με ζητήματα ανταγωνιστικότητας και επιβίωσης, μοιάζουν να παραμένουν εγκλωβισμένοι σε έναν φαύλο κύκλο εξαρτήσεων, χωρίς να διαφαίνεται κάποια ουσιαστική βελτίωση στις παραγωγικές τους δυνατότητες στο άμεσο μέλλον.
Αντί να προωθούνται πρωτοβουλίες που θα οδηγήσουν σε μία αυτόνομη και ανταγωνιστική γεωργία, το σύστημα φαίνεται να συντηρείται μέσω εξωτερικών πόρων, όπως τα ευρωπαϊκά ταμεία, δίνοντας προσωρινές λύσεις σε ένα πρόβλημα που απαιτεί ριζικές αλλαγές. Οι αγρότες δεν χρειάζονται μόνο οικονομική στήριξη, αλλά και ένα στιβαρό πλαίσιο που θα τους επιτρέψει να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν με βιώσιμο τρόπο, απαλλαγμένοι από την αβεβαιότητα των επιδοτήσεων.
Η στρατηγική που ακολουθείται μέχρι στιγμής δεν δίνει τη δυνατότητα στον κλάδο να πάρει στα χέρια του την τύχη του, με αποτέλεσμα να παραμένει εξαρτημένος από εξωτερικούς παράγοντες. Το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν και πότε θα υπάρξει μια ουσιαστική πολιτική που θα ενισχύσει την ελληνική γεωργία και θα προσφέρει στους αγρότες τα εργαλεία που χρειάζονται για να επιβιώσουν και να ευημερήσουν μακροπρόθεσμα.
Ο προϋπολογισμός εγκρίθηκε, όμως τα πραγματικά αποτελέσματα αυτών των κονδυλίων για τη βελτίωση της γεωργικής παραγωγής και την προστασία του αγροτικού πληθυσμού μένει να αποδειχθούν στο μέλλον.
Διαβάστε αναλυτικά τον προϋπολογισμό