Δικαστική ανατροπή για το φυτοφάρμακο Mancozeb τι σημαίνει για την αγροτική παραγωγή;
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανέτρεψε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μη ανανέωση της έγκρισης του ευρέως χρησιμοποιούμενου μυκητοκτόνου Mancozeb, επικαλούμενο την εξάρτηση από παρωχημένα επιστημονικά δεδομένα. Με απόφαση που εξέδωσε το ένατο τμήμα στις 4 Οκτωβρίου 2024, το Δικαστήριο έκρινε ότι η Επιτροπή δεν έπρεπε να στηρίξει την απόφασή της αποκλειστικά σε γνώμη του 2018 από την Επιτροπή Αξιολόγησης Κινδύνου (RAC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA), η οποία βασιζόταν σε παλαιότερες μελέτες.
Το Mancozeb, ένα μυκητοκτόνο που χρησιμοποιείται σε καλλιέργειες όπως οι πατάτες και οι ντομάτες, έχει βρεθεί στο επίκεντρο αμφισβήτησης λόγω ανησυχιών για την πιθανή τοξικότητά του. Το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε κανονισμό (ΕΕ 2020/2087) αρνούμενη την ανανέωση της έγκρισης του Mancozeb, βασιζόμενη στην ταξινόμησή του ως τοξικής ουσίας για την αναπαραγωγή, σύμφωνα με τη γνώμη της RAC του 2018. Η UPL Europe Ltd και η Indofil Industries (Ολλανδία), εταιρείες που παράγουν το προϊόν, προσέφυγαν κατά της απόφασης, υποστηρίζοντας ότι η Επιτροπή αγνόησε νεότερα δεδομένα, όπως το ενημερωμένο σχέδιο αξιολόγησης της Ελλάδας, που είχε αναλάβει την αξιολόγηση της ουσίας μετά το Brexit.
Το Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή, υποστηρίζοντας ότι η Επιτροπή έδρασε με βάση τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, ο οποίος επιτρέπει τη μη ανανέωση της έγκρισης μιας ουσίας όταν οι αξιολογήσεις δείχνουν υψηλό κίνδυνο. Επιπλέον, οαποφάνθηκε πως δεν υπήρχε υποχρέωση από την Επιτροπή να υποβάλει την αξιολόγηση του νέου κράτους-εισηγητή για δημόσια διαβούλευση, αφού οι ανησυχίες για την τοξικότητα της ουσίας είχαν ήδη ληφθεί υπόψη από την αρχική αξιολόγηση της EFSA.
Απόφαση-ορόσημο για τη χρήση επικαιροποιημένων επιστημονικών δεδομένων
Το δικαστήριο, δικαιώνοντας τις προσφυγές, έκρινε ότι οι ρυθμιστικές αποφάσεις πρέπει να στηρίζονται στα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ που θέτουν ως προτεραιότητα την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος. Το Δικαστήριο επισήμανε ότι η Επιτροπή δεν έλαβε υπόψη της την ενημερωμένη αξιολόγηση που είχε καταθέσει η Ελλάδα, ως νέο κράτος μέλος-εισηγητής, γεγονός που συνέβαλε σε εσφαλμένη εκτίμηση κινδύνου για την ουσία. Η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για τη χρήση επικαιροποιημένων επιστημονικών δεδομένων στις ρυθμιστικές διαδικασίες και διασφαλίζει ότι οι αιτούντες έχουν το δικαίωμα να αμφισβητούν τις απόψεις που βασίζονται σε ξεπερασμένα στοιχεία.
Το Δικαστήριο δεν εξέδωσε οριστική απόφαση για την ανανέωση της έγκρισης του Mancozeb, παραπέμποντας την υπόθεση ξανά στο Γενικό Δικαστήριο, το οποίο καλείται να εξετάσει τα αποδεικτικά στοιχεία με βάση τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα και να αποφασίσει για το μέλλον της ουσίας. Η απόφαση αυτή δημιουργεί σημαντικό προηγούμενο για τους κανονισμούς φυτοφαρμάκων στην ΕΕ, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την ανάγκη για σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα στις ρυθμιστικές αποφάσεις που αφορούν τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Διαβάστε την απόφαση αναλυτικά