Υπό το μικροσκόπιο της Ε.Ε. ο ΟΠΕΚΕΠΕ όταν οι έλεγχοι ανοίγουν το κουτί της Πανδώρας- Αναμένονται συστάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον
Στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής και εθνικής εποπτείας βρέθηκε ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), καθώς πρόσφατα ολοκληρώθηκε ο εκτενής έλεγχος υπό την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στη διαδικασία συμμετείχαν εκπρόσωποι της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ), του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και εξειδικευμένοι ελεγκτές από Κράτη-Μέλη, προσφέροντας μια διασυνοριακή οπτική στην αξιολόγηση.
Η ανατομία του ελέγχου κανονισμοί, μνημόνια και κώδικες δεοντολογίας
Με αυστηρότητα και έμφαση στη λεπτομέρεια, οι ελεγκτές έστρεψαν την προσοχή τους σε θεσμικά ζητήματα που άπτονται της λειτουργίας του οργανισμού. Στο επίκεντρο βρέθηκαν κανονισμοί, μνημόνια συνεργασίας, καθώς και κώδικες δεοντολογίας που αφορούν την καταπολέμηση της απάτης, την πρόληψη παρενοχλήσεων και τη διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων. Δεν έλειψαν οι αναφορές στις συμβάσεις με εταιρείες και τα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ), όπως και στο σύστημα προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ. Το πλάνο δράσης (action plan) που είχε προηγουμένως υποβληθεί στον οργανισμό αποτέλεσε τον οδηγό για τη διαδικασία ελέγχου.
Υποστελέχωση- Το Μόνιμο "Αγκάθι"
Η υποστελέχωση του ΟΠΕΚΕΠΕ αναδείχθηκε ως χρόνιο πρόβλημα που υπονομεύει την αποδοτικότητα του οργανισμού. Οι αποσπάσεις προσωπικού, που έχουν γίνει «θεσμός» τα τελευταία χρόνια, βρέθηκαν στο στόχαστρο των ελεγκτών, καθώς αποδυναμώνουν την οργάνωση και την εύρυθμη λειτουργία. Οι πρώτες συστάσεις για την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού αναμένεται να κοινοποιηθούν στις αρχές του επόμενου έτους.
Ζητήματα πληρωμών και οι σκιές στις συνδεδεμένες ενισχύσεις
Κατά τη διάρκεια του ελέγχου, εντοπίστηκε ζήτημα σχετικά με τις πληρωμές συνδεδεμένων ενισχύσεων. Παρότι δόθηκαν εξηγήσεις από τον οργανισμό, η αναφορά και μόνο ενός τέτοιου περιστατικού υπογραμμίζει την ανάγκη για αυξημένη διαφάνεια και λογοδοσία. Όπως σημείωσαν καλά πληροφορημένες πηγές, στόχος είναι η ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ του ΟΠΕΚΕΠΕ και των ελεγκτικών αρχών.
Αναμένονται συστάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον. Οι αξιολογήσεις που θα προκύψουν από τον έλεγχο αναμένεται να διαμορφώσουν το πλαίσιο λειτουργίας του οργανισμού για τα επόμενα χρόνια. Με την Ε.Ε. να δείχνει ξεκάθαρη πρόθεση για ενίσχυση της διαφάνειας και αποτελεσματικότητας, το στοίχημα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι μεγάλο. Η επιτυχία ή αποτυχία του οργανισμού να συμμορφωθεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα θα κρίνει το μέλλον του, σε μια εποχή όπου κάθε γραφειοκρατικό «στραβοπάτημα» έχει σημαντικό πολιτικό και κοινωνικό αντίκτυπο.
Πάντως το μόνο σίγουρο είναι ότι η εξέλιξη αυτή φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη για μια ριζική αναδιάρθρωση και επανεξέταση των πρακτικών που έχουν γίνει καθεστώς. Το ερώτημα που πλανάται είναι Μπορεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ να σηκώσει το βάρος της ευθύνης και να λειτουργήσει ως πραγματικός θεματοφύλακας της ευρωπαϊκής αγροτικής πολιτικής, ή θα συνεχίσει να παλεύει με τη σκιά της υποστελέχωσης και της γραφειοκρατίας;