Μήπως ήρθε η ώρα να μιμηθούμε την επιτυχία της Ιταλίας;
Μια χώρα που επιδιώκει την πρόοδο οφείλει να παρατηρεί και να υιοθετεί βέλτιστες πρακτικές από τον υπόλοιπο κόσμο. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όμως, δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε μακριά.
Η Ιταλία, μιας γειτονική χώρα με παρόμοια αγροδιατροφικά χαρακτηριστικά, αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα επιτυχίας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, για δεύτερη συνεχή χρονιά, ο κύκλος εργασιών των προϊόντων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) της Ιταλίας ξεπέρασε τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μάλιστα, την τελευταία δεκαετία καταγράφεται αύξηση 52%, με τα ΠΟΠ-ΠΓΕ προϊόντα να συνεισφέρουν το 19% στον κύκλο εργασιών του αγροδιατροφικού τομέα της χώρας.
Τι παράγουν οι Ιταλοί;
Τα προϊόντα που κυριαρχούν είναι το κρασί, με ετήσιο τζίρο 11 δισεκατομμύρια ευρώ, και τα τυριά, που αποφέρουν 9 δισεκατομμύρια. Πρόκειται για προϊόντα που και η Ελλάδα παράγει, όμως με σαφώς μικρότερη εμπορική και οικονομική επιτυχία. Γιατί λοιπόν η Ιταλία έχει καταφέρει να δημιουργήσει τέτοιον κύκλο εργασιών;
Μπορεί η Ελλάδα να φτάσει αυτά τα επίπεδα; Η απάντηση δεν είναι απλή. Από τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ που αντιστοιχούν στον συνολικό τζίρο των Ιταλών, τα 11,6 δισεκατομμύρια προέρχονται από εξαγωγές, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν την εγχώρια κατανάλωση. Εδώ τίθεται το πρώτο ερώτημα: Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την παρουσία των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές, διατηρώντας παράλληλα την ποιότητα και τη μοναδικότητά τους;
Ένα όραμα για την Ελλάδα
Αν θέλουμε να μιμηθούμε την επιτυχία της Ιταλίας, θα πρέπει να ξεκινήσουμε άμεσα, θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους και βελτιώνοντας κάθε χρόνο την ποιότητα, την πιστοποίηση και την προβολή των προϊόντων μας. Ένα πρώτο βήμα είναι η ενίσχυση της παρουσίας των ΠΟΠ προϊόντων στην εγχώρια αγορά.
Για παράδειγμα, μια χωριάτικη σαλάτα θα πρέπει να έχει μόνο ΠΟΠ Φέτα, και όχι λευκό τυρί όπως σήμερα σε πολλές περιπτώσεις. Παράλληλα, η πολιτεία οφείλει να στηρίξει τους παραγωγούς, προσφέροντας κίνητρα για την παραγωγή και εμπορία προϊόντων με πιστοποίηση.
Η Ελλάδα διαθέτει πληθώρα προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ: Από τις ελιές Καλαμών και τη σταφίδα Κορινθίας μέχρι τη φάβα Σαντορίνης, τις πατάτες Νευροκοπίου και τα φασόλια Πρεσπών. Ποια από αυτά μπορούν να εξελιχθούν σε εμβληματικά προϊόντα, όπως ο μουσακάς; Και πώς μπορούμε να προωθήσουμε την κατανάλωσή τους τόσο στην ελληνική αγορά όσο και στο εξωτερικό;
Μαθήματα από τη Λομβαρδία και τη Νεμέα
Ένα ακόμα παράδειγμα από την Ιταλία είναι η Λομβαρδία, μια περιφέρεια που καταγράφει ετήσιο κύκλο εργασιών 2,58 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα κρασιά της Λομβαρδίας έχουν καθιερωθεί διεθνώς, ενώ η περιοχή αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητες της αμπελοκαλλιέργειας.
Η Ελλάδα έχει τη δική της "Λομβαρδία": τη Νεμέα. Με τη μεγαλύτερη αμπελουργική έκταση στα Βαλκάνια, που εκτείνεται από τα 0 έως τα 1.000 μέτρα υψόμετρο, η Νεμέα διαθέτει όλα τα εχέγγυα για να αποτελέσει πρότυπο παραγωγής ποιοτικού κρασιού.
Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, πρέπει να εγκαταλείψουμε την εμπορία χύμα κρασιού και να στραφούμε αποκλειστικά στην εμφιάλωση, δίνοντας έμφαση στις τοπικές ποικιλίες. Πώς μπορεί η πολιτεία να στηρίξει αυτή τη μετάβαση; Και τι κίνητρα πρέπει να δοθούν στους παραγωγούς ώστε να επενδύσουν στη βελτίωση της ποιότητας και στη διεθνή αναγνωρισιμότητα;
Το μέλλον είναι στο χέρι μας
Μπορεί η Ελλάδα να κατακτήσει τη θέση που της αξίζει στην παγκόσμια αγορά ΠΟΠ-ΠΓΕ προϊόντων; Η απάντηση είναι θετική, αρκεί να υπάρχει στρατηγική, συνεργασία και όραμα. Ίσως σε 10 χρόνια, αν δουλέψουμε συστηματικά και στοχευμένα, να μιλάμε για μια ιστορία επιτυχίας ανάλογη με αυτή της Ιταλίας. Το ερώτημα είναι: Είμαστε έτοιμοι να τολμήσουμε