Η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για την καλύτερη προστασία των πολιτών από τον αμίαντο

Team 29/09/2022 16:28

Για τη διασφάλιση ενός μέλλοντος χωρίς αμίαντο.

Ο αμίαντος είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη καρκινογόνος ουσία που εξακολουθεί να υπάρχει σε πολλά από τα κτίριά μας και ευθύνεται για πολλούς θανάτους που θα μπορούσαν να αποφευχθούν στην ΕΕ. Σήμερα η Επιτροπή παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την καλύτερη προστασία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος από τον αμίαντο και για τη διασφάλιση ενός μέλλοντος χωρίς αμίαντο.

Η δέσμη περιλαμβάνει:

Αν και όλες οι μορφές αμιάντου έχουν απαγορευτεί στην ΕΕ από το 2005, εξακολουθεί να υπάρχει αμίαντος σε παλαιότερα κτίρια. Ο αμίαντος συνιστά απειλή για την υγεία, ιδίως όταν τα υλικά που περιέχουν αμίαντο διαταράσσονται και οι ίνες απελευθερώνονται και εισπνέονται, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια ανακαινίσεων.

Το 78 % των επαγγελματικών καρκίνων που αναγνωρίζονται στα κράτη μέλη σχετίζονται με τον αμίαντο. Όταν οι αιωρούμενες ίνες αμιάντου εισπνέονται, μπορούν να προκαλέσουν, για παράδειγμα, μεσοθηλίωμα και καρκίνο του πνεύμονα, με μέση χρονική καθυστέρηση 30 ετών μεταξύ της έκθεσης και των πρώτων συμπτωμάτων της νόσου.

Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση των κινδύνων για την υγεία από την έκθεση στον αμίαντο είναι αναγκαία για την προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, με παράλληλη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης και εργασίας. Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης και της φιλοδοξίας της ΕΕ για αύξηση του ποσοστού ανακαίνισης των κτιρίων. Οι ανακαινίσεις θα βελτιώσουν την υγεία και τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων, ενώ θα μειώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας. Ωστόσο, θα αυξήσουν επίσης τους κινδύνους έκθεσης στον αμίαντο, ιδίως για τους εργαζομένους στον κατασκευαστικό τομέα.

Οι δράσεις που προτείνονται σήμερα αποτελούν μέρος του πυλώνα πρόληψης του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου και θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του σχεδίου δράσης για μηδενική ρύπανση και του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.

Προσπάθειες για ένα μέλλον χωρίς αμίαντο για όλους

Για την προστασία των πολιτών από την έκθεση στον αμίαντο και την πρόληψη των κινδύνων για τις μελλοντικές γενιές, η Επιτροπή καθορίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη δημόσια υγεία με στόχο:

  • Καλύτερη στήριξη των θυμάτων ασθενειών που σχετίζονται με τον αμίαντο.
  • Καλύτερη προστασία των εργαζομένων από τον αμίαντο. Η Επιτροπή:
  • θα προτείνει σήμερα αναθεώρηση της οδηγίας για τον αμίαντο στην εργασία, ώστε να μειωθεί σημαντικά η οριακή τιμή της επαγγελματικής έκθεσης στον αμίαντο·
  • θα επικαιροποιήσει τις κατευθυντήριες γραμμές για να στηρίξει τα κράτη μέλη, τους εργοδότες και τους εργαζομένους στην εφαρμογή της αναθεωρημένης οδηγίας· και
  • θα οργανώσει εκστρατεία ευαισθητοποίησης σχετικά με την ασφαλή αφαίρεση του αμιάντου.
  • Βελτίωση της ενημέρωσης σχετικά με τον αμίαντο στα κτίρια. Η Επιτροπή:
  • θα παρουσιάσει νομοθετική πρόταση για τον έλεγχο και την καταγραφή του αμιάντου στα κτίρια. Θα ζητήσει από τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εθνικές στρατηγικές για την αφαίρεση του αμιάντου· και
  • θα προτείνει μια κανονιστική προσέγγιση για την καθιέρωση ψηφιακών ημερολογίων κτιρίων με στόχο την καλύτερη ανταλλαγή και χρήση δεδομένων σχετικά με τα κτίρια, από τον σχεδιασμό έως την κατασκευή και την κατεδάφιση. 
  • Εξασφάλιση ασφαλούς απόρριψης του αμιάντου και μηδενικής ρύπανσης. Η Επιτροπή:

Η ΕΕ διαθέτει σημαντική χρηματοδότηση για τη στήριξη των κρατών μελών στους τομείς της πρόληψης, της θεραπείας, των ανακαινίσεων και της ασφαλούς αφαίρεσης του αμιάντου, μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Η ΕΕ θα εξακολουθήσει επίσης να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην καταπολέμηση του αμιάντου παγκοσμίως, για παράδειγμα στο πλαίσιο της διάσκεψης των συμβαλλόμενων μερών της σύμβασης του Ρότερνταμ, της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, της G7 και της G20.  

Προστασία των εργαζομένων από την έκθεση στον αμίαντο

Οι εργαζόμενοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης σε καρκινογόνο αμίαντο. Για να βελτιωθεί η προστασία τους, η Επιτροπή υποβάλλει σήμερα πρόταση τροποποίησης της οδηγίας για τον αμίαντο στην εργασία. Η πρόταση περιλαμβάνει μείωση του ορίου έκθεσης στον αμίαντο κατά την εργασία σε τιμή 10 φορές χαμηλότερη από την τρέχουσα (από 0,1 ίνες ανά κυβικό εκατοστό (f/cm³) σε 0,01 f/cm³), με βάση τις τελευταίες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις.

Μαζί με την ευαισθητοποίηση και άλλες βελτιώσεις στην υγειονομική πρόληψη και θεραπεία, η πρόταση αυτή θα μας φέρει πιο κοντά στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ για την καταπολέμηση του καρκίνου. Δημιουργεί επίσης ίσους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την ΕΕ, μειώνοντας παράλληλα τις δαπάνες υγείας που σχετίζονται με την ιατρική περίθαλψη.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή καλεί όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη να επιταχύνουν τη δράση για την επίτευξη μιας ΕΕ χωρίς αμίαντο για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές. Η πρόταση της Επιτροπής για τροποποίηση της οδηγίας για τον αμίαντο στην εργασία θα συζητηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη, ενώ η Επιτροπή θα ζητήσει ταχεία έγκριση. Μετά την έκδοση της οδηγίας τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να μεταφέρουν τις διατάξεις της στο εθνικό τους δίκαιο.

Μέλη της Επιτροπής έκαναν τις ακόλουθες δηλώσεις:

Ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, κ. Νικολά Σμιτ, δήλωσε: «Πέρυσι δεσμευτήκαμε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αντιμετωπίσουμε τις σημαντικές εκκλήσεις για ανάληψη δράσης που περιλαμβάνονται στην έκθεσή του για την προστασία των εργαζομένων από τον αμίαντο. Ένα χρόνο μετά, η Επιτροπή παρουσιάζει μια σειρά μέτρων που όχι μόνο θα προσφέρουν καλύτερη προστασία στους εργαζομένους, αλλά θα κάνουν ένα τεράστιο βήμα προς μια Ευρώπη χωρίς αμίαντο. Το 78 % των επαγγελματικών καρκίνων που αναγνωρίζονται στα κράτη μέλη σχετίζονται με τον αμίαντο. Η τροποποίηση της οδηγίας που προτείνουμε σήμερα θα μειώσει δραστικά τα επίπεδα έκθεσης των εργαζομένων και θα παράσχει κατάρτιση και καθοδήγηση στους εργοδότες.»

Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, κ. Στέλλα Κυριακίδου, δήλωσε: «Η πρόληψη του καρκίνου είναι αποτελεσματικότερη από τη θεραπεία του. Δεδομένου ότι το 40 % των καρκίνων μπορούν να προληφθούν, πρόκειται για την πλέον αποδοτική μακροπρόθεσμη στρατηγική. Στο πλαίσιο των δράσεων του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου, σκοπός μας είναι να συμβάλουμε σημαντικά στην πρόληψη του καρκίνου μειώνοντας την έκθεση σε επικίνδυνες ουσίες –μία από τις οποίες είναι ο αμίαντος. Οι σημερινές προτάσεις αποτελούν ένα ακόμη σημαντικό παραδοτέο του σχεδίου μας για τον καρκίνο και ένα ακόμη βήμα στο έργο μας για την οικοδόμηση μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας.»

Ιστορικό

Οι δράσεις που παρουσιάζονται στη σημερινή ανακοίνωση αποτελούν συνέχεια του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Οκτωβρίου 2021σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τον αμίαντο. Συνάδουν με τη δέσμευση της Προέδρου φον ντερ Λάιεν στις πολιτικές κατευθύνσεις της για κατάλληλη ανταπόκριση στα ψηφίσματα βάσει του άρθρου 225 της ΣΛΕΕ, με πλήρη σεβασμό των αρχών της αναλογικότητας, της επικουρικότητας και της βελτίωσης της νομοθεσίας.

Η αποτελεσματική μείωση της έκθεσης σε καρκινογόνους ουσίες, όπως ο αμίαντος, αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού σχεδίου της Επιτροπής για την καταπολέμηση του καρκίνου και του σχεδίου δράσης για μηδενική ρύπανση. Στο πρόγραμμα εργασίας της για το 2022 και στο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία κατά την περίοδο 2021-2027, η Επιτροπή ανακοίνωσε πρόταση για τη μείωση του υφιστάμενου ορίου επαγγελματικής έκθεσης στον αμίαντο. Οι πολίτες της ΕΕ τόνισαν επίσης τη σημασία της αναθεώρησης της οδηγίας για τον αμίαντο στην εργασία στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης. Η σημερινή πρόταση είναι το αποτέλεσμα εκτεταμένης διαδικασίας διαβούλευσης, η οποία λαμβάνει υπόψη τη διαβούλευση σε δύο στάδια με τους κοινωνικούς εταίρους, καθώς και τη στενή συνεργασία με επιστήμονες, εκπροσώπους των εργαζομένων, των εργοδοτών και των κρατών μελών.

Ο επαγγελματικός καρκίνος είναι η πρώτη αιτία θανάτων που συνδέονται με την εργασία στην ΕΕ, ενώ το 78 % των αναγνωρισμένων επαγγελματικών καρκίνων σχετίζονται με τον αμίαντο. Μόνο το 2019, περισσότεροι από 70.000 άνθρωποι στην ΕΕ έχασαν τη ζωή τους λόγω προηγούμενης έκθεσης στον αμίαντο κατά την εργασία. Εκτιμάται ότι 4,1 έως 7,3 εκατομμύρια εργαζόμενοι εκτίθενται επί του παρόντος στον αμίαντο, από τους οποίους το 97 % εργάζεται στον κατασκευαστικό τομέα και το 2 % στη διαχείριση αποβλήτων. Για να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι που απορρέουν από τον αμίαντο, τα τελευταία 40 χρόνια η ΕΕ έχει λάβει μέτρα για να περιορίσει και στη συνέχεια να απαγορεύσει, το 2005, κάθε χρήση αμιάντου.

Ωστόσο, δεδομένου ότι πριν από την απαγόρευση είχαν κατασκευαστεί πάνω από 220 εκατομμύρια κτιριακές μονάδες, είναι πιθανό πολλές από αυτές να εξακολουθούν να περιέχουν αμίαντο και να συνιστούν απειλή για την υγεία. Επίσης, εξακολουθεί να είναι αναγκαία η διαχείριση και η διάθεση των αποβλήτων αμιάντου. Η στρατηγική «κύμα ανακαινίσεων», με στόχο τον υπερδιπλασιασμό του ετήσιου ποσοστού ανακαινίσεων κτιρίων έως το 2030, υπογραμμίζει περαιτέρω τη σημασία μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την αντιμετώπιση του αμιάντου. Η πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, η οποία υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, τονίζει επίσης ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να στηρίξουν τις αναβαθμίσεις της ενεργειακής απόδοσης των υφιστάμενων κτιρίων, ώστε να συμβάλουν στην επίτευξη ενός υγιούς περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων, μεταξύ άλλων μέσω της αφαίρεσης επικίνδυνων ουσιών, όπως ο αμίαντος.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ