Οι πληρωμές πρέπει να πραγματοποιηθούν έως τις 31 Μαΐου 2024.
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για μέτρο ύψος 51,7 εκατ. ευρώ για την άμεση στήριξη των Ελλήνων και Σλοβένων γεωργών που έπληξαν από φυσικές καταστροφές. Από το γεωργικό αποθεματικό του 2024, 43,1 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στην Ελλάδα και 8,6 εκατ. ευρώ στη Σλοβενία.
Τον Αύγουστο σημειώθηκαν στη Σλοβενία πρωτοφανείς βροχοπτώσεις, καταρρακτώδεις βροχές και καταιγίδες που οδήγησαν σε κατολισθήσεις και πλημμύρες. Παράλληλα, καθ' όλη τη διάρκεια του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου, η Ελλάδα αντιμετώπισε πρωτοφανείς δασικές πυρκαγιές, ακολουθούμενες από έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, που επηρέασαν σοβαρά το γεωργικό τοπίο στις πληγείσες περιοχές.
Οι σημαντικές ζημίες που υπέστησαν οι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων από τα συμβάντα αυτά και η επακόλουθη απώλεια εισοδήματος για τους πληγέντες γεωργούς στην Ελλάδα και τη Σλοβενία θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Τα ποσά που παρουσιάζονται σήμερα λαμβάνουν υπόψη τις εκτιμήσεις των γεωργικών ζημιών από τη Σλοβενία και την Ελλάδα, καθώς και την αντίστοιχη βαρύτητα των δύο αυτών χωρών στον γεωργικό τομέα της ΕΕ, με βάση τα μερίδιά τους στις άμεσες ενισχύσεις της ΚΓΠ. Επιπλέον, ελήφθη υπόψη η ανάγκη διατήρησης επαρκών διαθέσιμων πόρων στο πλαίσιο του γεωργικού αποθεματικού για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων κρίσεων κατά τους υπόλοιπους μήνες του 2023 και του 2024.
Οι εθνικές αρχές της Ελλάδας και της Σλοβενίας θα διανεμηθούν αμέσως την ενίσχυση στους γεωργούς για την αντιστάθμιση των οικονομικών απωλειών, ενώ οι πληρωμές πρέπει να πραγματοποιηθούν έως τις 31 Μαΐου 2024. Και οι δύο χώρες θα πρέπει να κοινοποιηθούν στην Επιτροπή τις λεπτομέρειες κριτηρίων για τον υπολογισμό της ενίσχυσης, τον επιδιωκόμενο αντίκτυπο του μέτρου,
την αξιολόγησή του και τις ενέργειες που έχουν αναληφθεί για την αποφυγή του ανταγωνισμού και υπεραντιστάθμισης. Οι δύο χώρες δεν μπορούν να συμπληρώσουν αυτή τη στήριξη της ΕΕ με εθνικά κονδύλια σε ποσοστό έως και 200 %.
Το σχέδιο μέτρου της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένων των αρχών και της μεθοδολογίας για τη χορήγηση στήριξης, θα συζητηθεί με διαφανή τρόπο με τα κράτη μέλη, που θα ψηφιστεί επί του εκτελεστικού κανονισμού στη συνεδρίαση της επιτροπής για την κοινή οργάνωση των γεωργικών αγορών στις 30 Νοεμβρίου . Εάν εγκριθεί, θα εκδοθεί και θα τεθεί σύντομα σε ισχύ, ώστε οι εθνικές διοικήσεις της Ελλάδας και της Σλοβενίας να μπορέσουν να εφαρμοστούν χωρίς καθυστέρηση.
Τον Ιούνιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ήδη διαθέσει 15,8 εκατ. ευρώ και 1,2 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα και τη Σλοβενία αντιστοίχως. Τα κονδύλια αυτά προέρχονταν από το γεωργικό αποθεματικό για το 2023, σκοπός του οποίου είναι η στήριξη των κρατών μελών που πλήττονται από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα και αντιμετωπίζουν μακροοικονομικές προκλήσεις κατά την περίοδο έως τις 31 Ιανουαρίου 2024.
Η στήριξη της Σλοβενίας και της Ελλάδας όσον αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την πρόληψη των κινδύνων αποτελεί βασική προτεραιότητα των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής για τις περιόδους 2014-2020 και 2021-2027. Όσον αφορά τη Σλοβενία, περισσότερα από 92 εκατ. ευρώ δεσμεύτηκαν για την αντιπλημμυρική προστασία στα προγράμματα της περιόδου 2014-2020 και, κατόπιν πρόσφατης τροποποίησης του προγράμματος, ανακατανεμήθηκαν κονδύλια για την αγορά εξοπλισμού για την ταχεία αντιμετώπιση των πλημμυρών. Οι σλοβενικές αρχές έχουν δεσμεύσει επιπλέον 109 εκατ. ευρώ για επενδύσεις με σκοπό την αντιμετώπιση των κινδύνων πλημμύρας στα προγράμματα της περιόδου 2021-2027.
Όσον αφορά την περίοδο 2014-2020, η Ελλάδα διέθεσε 325 εκατ. ευρώ για επενδύσεις που σχετίζονται με τις προσαρμογές στην κλιματική αλλαγή και αντιμετώπιση των κινδύνων που συνδέονται με αυτήν, και κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού διέθετε επιπλέον 727 εκατ. ειδικά για την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας.
Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να υποβάλουν αίτηση χρηματοδότησης μέσω του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΤΑΕΕ) βάσει εκτίμησης ζημιών, εντός 12 εβδομάδων από την ημερομηνία της πρώτης ζημίας. Τόσο η Σλοβενία όσο και η Ελλάδα υπέβαλαν τις αιτήσεις τους για στήριξη από το ΤΑΕΕ, οι οποίες επί του παρόντος αξιολογούνται από την Επιτροπή.
Ιστορικό
Η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) 2023-2027 περιλαμβάνει γεωργικό αποθεματικό ύψους τουλάχιστον 450 εκατ. ευρώ ετησίως για την αντιμετώπιση διαταραχών της αγοράς ή έκτακτων γεωγραφικών που επηρεάζουν την παραγωγή ή τη διανομή. Το γεωργικό αποθεματικό για το 2023 διατέθηκε από ολοκλήρου προς όφελος όλων των κρατών μελών που αντιμετώπισαν κρίσεις διαφορετικής φύσης και μεγέθους. Δεδομένου ότι το γεωργικό οικονομικό έτος 2024 άρχισε στις 16 Οκτωβρίου 2023, μπορεί ήδη να υποβληθούν μέτρα στήριξης για χρηματοδότηση από το γεωργικό αποθεματικό για το 2024.
Πέραν των κονδυλίων από το γεωργικό αποθεματικό, η ΚΓΠ παρέχει διάφορες δυνατότητες παροχής βοήθειας στους γεωργούς που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Οι άμεσες ενισχύσεις αποτελούν μόνιμο δίχτυ ασφαλείας. Κονδύλια για την ανάπτυξη αγροτικών προϊόντων μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση στοιχείων των γεωργικών περιουσιακών στοιχείων και του παραγωγικού δυναμικού που υπέστησαν ζημίες. Όσον αφορά την Ελλάδα, η συνεισφορά της Ένωσης ανέρχεται επί του παρόντος σε 57 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της αποκατάστασης του γεωργικού δυναμικού και σε περίπου 40 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση των δασών. Επιπλέον, το στρατηγικό σχέδιο του ΚΓΠ της Ελλάδας για την περίοδο 2023-2027 περιλαμβάνει 100 εκατ. ευρώ για την πρόληψη και την αποκατάσταση των δασών που έχουν πληγεί από δασικές πυρκαγιές, φυσικές καταστροφές και καταστροφικά συμβάντα. Η Ελλάδα θα υποβάλει τροποποίηση η οποία αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στην αύξηση των εργαλείων διαχείρισης κινδύνων που στηρίζονται από τα χρηματοδοτικά κονδύλια της ΚΓΠ.
Το στρατηγικό σχέδιο της Σλοβενίας για το ΚΓΠ για την περίοδο 2023-2027 και το οικείο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης 2014-2022 περιλαμβάνει επίσης παρεμβάσεις για την αποκατάσταση και την ανανέωση των δασών μετά από φυσικές καταστροφές και δυσμενείς κλιματικές συνθήκες φαινόμενα, καθώς και επενδύσεις για την αποκατάσταση του παραγωγικού δυναμικού σε μόνιμες φυτείες μετά τις φυσικές καταστροφές και τα καταστροφικά συμβάντα.
Η Επιτροπή δεν μπορεί να αξιολογήσει και να εγκρίνει το συντομότερο δυνατό τροποποιήσεις των στρατηγικών τους σχεδίων για την ΚΓΠ, τις πιθανές υποβάλουσες στην Ελλάδα και τη Σλοβενία.