Τα αμιγώς φυτικά προϊόντα δεν μπορούν, καταρχήν, να διατίθενται στην αγορά με ονομασίες όπως «γάλα», «κρέμα γάλακτος», «βούτυρο», «τυρί» ή «γιαούρτι», τις οποίες το δίκαιο της Ένωσης προβλέπει αποκλειστικά για προϊόντα ζωικής προέλευσης
Τούτο ισχύει επίσης αν οι ονομασίες αυτές συμπληρώνονται από διευκρινιστικές ή περιγραφικές ενδείξεις που αναφέρουν τη φυτική προέλευση του επίμαχου προϊόντος. Υπάρχει, ωστόσο, κατάλογος εξαιρέσεων.
Τα παραπάνω αποφάνθηκε το σήμερα, Τετάρτη 14 Ιουνίου, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αναλυτικότερα, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η γερμανική εταιρεία TofuTown παρασκευάζει και πωλεί χορτοφαγικά και ολικώς χορτοφαγικά τρόφιμα. Προωθεί και διανέμει κυρίως αμιγώς φυτικά προϊόντα με τις ονομασίες «Soyatoo beurre de tofu», «fromage végétal», «Veggie-Cheese», «cream» και με άλλες παρεμφερείς ονομασίες. Η Verband Sozialer Wettbewerb, μια γερμανική ένωση με αποστολή, μεταξύ άλλων, την καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού, εκτιμά ότι η προώθηση αυτή γίνεται κατά παράβαση της κανονιστικής ρύθμισης της Ένωσης για τις ονομασίες του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων . Ως εκ τούτου, άσκησε αγωγή παραλείψεως κατά της TofuTown ενώπιον του Landgericht Trier (πρωτοβάθμιου περιφερειακού δικαστηρίου της Τρίερ, Γερμανία).
Η TofuTown, αντιθέτως, υποστηρίζει ότι η διαφήμισή της δεν είναι αντίθετη προς την κρίσιμη κανονιστική ρύθμιση. Συγκεκριμένα, κατά την άποψή της, ο τρόπος με τον οποίο ο καταναλωτής αντιλαμβάνεται τις ονομασίες αυτές μεταβλήθηκε αισθητά τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, υποστηρίζει ότι δεν χρησιμοποιεί μεμονωμένα ονομασίες όπως «βούτυρο» ή «κρέμα γάλακτος», αλλά πάντα σε συνδυασμό με όρους που παραπέμπουν στη φυτική προέλευση των επίμαχων προϊόντων όπως, παραδείγματος χάριν, «βούτυρο από τόφου» ή «rice spray cream».
Στο πλαίσιο αυτό, το Landgericht ζήτησε από το Δικαστήριο να ερμηνεύσει την κρίσιμη κανονιστική ρύθμιση της Ένωσης.
Στην απόφαση που εξέδωσε σήμερα, το Δικαστήριο αναφέρει ότι, για τους σκοπούς της εμπορίας και της διαφήμισης, η κρίσιμη κανονιστική ρύθμιση προβλέπει, καταρχήν, την ονομασία «γάλα» αποκλειστικά για το γάλα ζωικής προέλευσης. Επιπλέον, εκτός από τις ρητώς προβλεπόμενες εξαιρέσεις , η κανονιστική αυτή ρύθμιση προβλέπει ονομασίες όπως «κρέμα γάλακτος», «σαντιγύ» , «βούτυρο», «τυρί» και «γιαούρτι» αποκλειστικά για τα γαλακτοκομικά προϊόντα, δηλαδή τα προϊόντα που προέρχονται από το γάλα.
Το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ανωτέρω ονομασίες δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται νόμιμα για τον προσδιορισμό ενός αμιγώς φυτικού προϊόντος, εκτός και αν το προϊόν αυτό περιλαμβάνεται στον κατάλογο όπου απαριθμούνται οι εξαιρέσεις, κάτι που δεν συντρέχει ούτε για τη σόγια ούτε για το τόφου.
Το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι η προσθήκη διευκρινιστικών ή περιγραφικών ενδείξεων που αναφέρουν τη φυτική προέλευση του επίμαχου προϊόντος, όπως αυτές που χρησιμοποίησε η TofuTown, δεν ασκούν επιρροή στην απαγόρευση αυτή.
Το Δικαστήριο προσθέτει ότι η ερμηνεία αυτή της κρίσιμης κανονιστικής ρύθμισης δεν παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας ούτε την αρχή της ίσης μεταχείρισης.
Ως προς την αρχή της αναλογικότητας, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι η προσθήκη διευκρινιστικών ή περιγραφικών ενδείξεων δεν είναι ικανή να αποσοβήσει με βεβαιότητα κάθε κίνδυνο συγχύσεως του καταναλωτή.
Ως προς την αρχή της ίσης μεταχείρισης, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η TofuTown δεν μπορεί να προβάλλει άνιση μεταχείριση, υποστηρίζοντας ότι οι παραγωγοί χορτοφαγικών ή ολικώς χορτοφαγικών υποκατάστατων κρέατος ή ψαριού δεν υπόκεινται σε περιορισμούς συγκρίσιμους προς εκείνους στους οποίους υπόκεινται οι παραγωγοί χορτοφαγικών ή ολικώς χορτοφαγικών υποκατάστατων γάλακτος ή γαλακτοκομικών προϊόντων. Πράγματι, πρόκειται για ανόμοια προϊόντα που υπόκεινται σε διαφορετικούς κανόνες.
Σημειώνεται πως η προδικαστική παραπομπή παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, να υποβάλουν στο Δικαστήριο ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, κατά τον ίδιο τρόπο, τα άλλα εθνικά δικαστήρια που επιλαμβάνονται παρόμοιου προβλήματος.
Για περισσότερα δείτε το πλήρες κείμενο της αποφάσεως