Αννα Στεργίου: Δεν θέλω να βαλτώνω

Η δημοσιογράφος Αννα Στεργίου μιλά για όλα στο  Agrocapital.gr με αφορμή την παρουσίαση του νέου της βιβλίου «Τάσος Χαλκιάς: Το φύσημα του θεού» (Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη) στις 22 Σεπτεμβρίου στις 8.30 το βράδυ στο βιβλιοπωλείο Ιανός στην Αθήνα.
- Ο κόσμος σας γνωρίζει ως αγροτική και τουριστική συντάκτρια. Πως επιλέξατε να γράψετε ένα βιβλίο για τον κλαρινίστα Τάσο Χαλκιά;

«Από μικρό παιδί μεγάλωσα με τη μουσική του Τάσου Χαλκιά, γιατί κατάγομαι από την Ήπειρο και μάλιστα από την πανέμορφη Θεσπρωτία. Ο πατέρας μου τον θαύμαζε απεριόριστα κι η μητέρα μου, αν και νησιώτισσα, άκουγε εκστατική το κλαρίνο του. Αλλά οι γονείς μου έτρεφαν και μεγάλη αγάπη για το έντεχνο. Συνεπώς η μουσική του Μαρκόπουλου, με τις φωνές του Νίκου Ξυλούρη, του Λάκη Χαλκιά ήταν διαρκώς μέσα στο σπίτι μας. Αργότερα, εξαιτίας της δημοσιογραφικής μου ιδιότητας, γνώρισα το Λάκη Χαλκιά, όταν έκανα ένα ρεπορτάζ στην "Ελευθεροτυπία" - όπου εργάζομαι -για τη μουσική κομπανία των Χαλκιάδων. Πριν από τρία χρόνια μου ζήτησε να γράψω το βιβλίο για τον πατέρα του. Ήταν μεγάλη τιμή για μένα αλλά κι ένα δύσκολο εγχείρημα. Είχα γράψει άλλο ένα βιβλίο "Τα μάτια του φόβου" αλλά ήταν μυθιστόρημα, κι όχι βιογραφία, που θέλει άλλο τρόπο και μεθοδολογία προσέγγισης».

 - Δηλαδή;
 «Η μουσική του Τάσου Χαλκιά γενικά ήταν γνωστή στις προηγούμενες γενιές. Είχα να κάνω με μια προσωπικότητα γνωστή στο ευρύ κοινό, η οποία όμως εκφραζόταν με το κλαρίνο κι όχι με λόγια. Το προσωπικό μου στοίχημα, καθώς πρόκειται για μυθιστορηματική βιογραφία, ήταν να τοποθετήσω τον άνθρωπο Τάσο Χαλκιά, στην εποχή του. Υπήρχε πολύ υλικό, ανακαλύφθηκε κι άλλο, πήρα συνεντεύξεις, διάβασα, αλλά έκανα κι επιλογές. Νομίζω από τις θετικές κριτικές, που πήρε το βιβλίο ότι τελικά τα κατάφερα. Ήθελα αυτός που διαβάζει για τον Τάσο να καταλαβαίνει και τις αλλαγές που βίωνε κι η Ελλάδα. Ο Τάσος Χαλκιάς γεννήθηκε μέσα στη φωτιά των Βαλκανικών Πολέμων και του Α΄ Παγκοσμίου κι έσβησε πριν από 22 χρόνια. Φέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννησή του. Εζησε πολύ σημαντικά γεγονότα είτε ως πρωταγωνιστής είτε ως δευτεραγωνιστής. Ενώ λ.χ. δεν είχε λάβει ο ίδιος μέρος στο Μικρασιατικό Πόλεμο, τα γεγονότα τον είχαν επηρεάσει, διότι ο μεγάλος του αδερφός, που τον είχε σαν πατέρα, διότι ορφάνεψε νωρίς, γύρισε πληγωμένος. Αυτό το γεγονός τον έκανε εξαρχής να είναι υποψιασμένος. Εβλεπε τον πόλεμο πολύ διαφορετικά απ΄ ό,τι άλλοι, που κοίταζαν την ηρωική πλευρά κι όχι την πραγματική. Ό,τι υπάρχουν άνθρωποι που ούτε πεθαίνουν ηρωικά ούτε ζουν καλά αλλά ταλαιπωρούνται σε όλη τους τη ζωή απ΄τη θηριωδία του πολέμου. Αργότερα το διαπίστωσε κι ο ίδιος όταν τραυματίστηκε στο ελληνοαλβανικό μέτωπο κι έχασε όλη του την πρώτη οικογένεια στο βομβαρδισμό των Ιωαννίνων από τους Ιταλούς».

 - Ποιά είναι η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα σ΄ αυτόν τον κλαρινίστα και τους άλλους της γενιάς του;
«Ο μπάρμπα - Τάσος, έτσι τον φώναζαν όλοι είχε το χάρισμα αλλά όλο αυτό προέκυψε κι από πολλή δουλειά. Ηταν ιδιαίτερο το παίξιμό του, ήταν σαν δροσερό αεράκι. Αγαπούσε πολύ το κλαρίνο, προερχόταν από οικογένεια που ήταν πάππου προς πάππου μουσικοί και την ίδια στιγμή εργαζόταν πολύ σκληρά. Μελετούσε. Έκανε πρόβες τέσσερις και πέντε ώρες κάθε μέρα. Κι ο ίδιος και τ΄ αδέρφιά του, δεν άφηναν κάτι στην τύχη. Ο Τάσος είχε την ευλογία του ταλέντου αλλά ο ίδιος προχώρησε πολλά βήματα παραπέρα».

- Τι νόημα έχει η ανάγνωση της βιογραφίας του σήμερα;
«Μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε καλύτερα την εποχή που βρισκόμαστε. Υπάρχουν γύρω μας κοσμογονικές αλλαγές αλλά και λεπτεπίλεπτες που όμως παίζουν καθοριστικό ρόλο για τη ζωή μας. Ο Τάσος Χαλκιάς βίωσε με την έννοια που μιλάμε σήμερα, ξανά και ξανά μνημόνια. Βγήκε νικητής.  Από την άλλη πλευρά, δεν τον συγκίνησαν ποτέ ιδιαίτερα τα λεφτά. Τα είχε για να ζει, για να φτιάξει καλύτερη τη ζωή των παιδιών του αλλά δεν τον ενδιέφερε το εφήμερο. Ήθελε ν΄ αφήσει έργο. Κι αυτό το κατάφερε. Ήταν τελειομανής. Αριστος με την κυριολεξία του όρου αλλά δεν άφηνε και τις μικροχαρές της ζωής. Διαλύθηκε όταν έχασε την οικογένειά του αλλά βρήκε το κουράγιο και ξανασηκώθηκε. Οι Ελληνες ως λαός περνάμε δύσκολα. Εχουμε ανάγκη να ξαναβρούμε τον εαυτό μας, να μη δειλιάσουμε. Γίνονται χιλιάδες αυτοκτονίες αντί να βρούμε το θάρρος να ξαναχτίσουμε τη ζωή μας. Φεύγουν μαζικά νέοι άνθρωποι στο εξωτερικό. Χρειάζεται να ξαναβρούμε το βηματισμό μας, να μη χάσουμε την ανθρωπιά μας. Βλέπω άσχημα πράγματα, να σκοτώνουν ηλικιωμένους για λίγα ευρώ αλλά και αλληλεγγύη, μεγαλείο ψυχής».

- Είσθε έμπειρη δημοσιογράφος. Πως βλέπετε τη δημοσιογραφία σήμερα;
«Η δημοσιογραφία σήμερα, όμως και πολλοί κλάδοι είναι σε κρίση. Η δημοσιογραφία πλήρωσε κι αυτή το δικό της τίμημα του εναγκαλισμού με την εξουσία. Δεν διαφωνώ καθόλου με τους συναδέλφους που κάνουν πολιτική καριέρα. Ο καθένας δικαιούται να έχει πολιτικές απόψεις κι ο δημοσιογράφος είναι άνθρωπος, εκ φύσεως είναι υποκειμενικός. Η δημοσιογραφία εξάλλου είναι ένα επάγγελμα που οδηγεί πολλές φορές και σε πολιτικές θέσεις. Διαφωνώ κάθετα όμως με τους συναδέλφους που ενώ εργάζονται ως δημοσιογράφοι την ίδια στιγμή παρουσιάζουν μια είδηση σαν παπαγαλάκια της εξουσίας, χωρίς να την κρίνουν. Τα μεροκάματα είναι χαμηλά, η απλήρωτη εργασία ή εργασία με έναντι έχει γίνει καθεστώς και κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσει αυτό. Υπάρχουν εξαίρετοι συνάδελφοι στο χώρο του Τύπου κι όχι μόνο δημοσιογράφοι που είναι σήμερα χωρίς δουλειά. Υπάρχει εργασιακός μεσαίωνας που τον βιώνουν αναπόφευκτα κι ο κλάδος. Όμως, η δημοσιογραφία είναι ένα επάγγελμα δύσκολο, έχει κανόνες και δεν μπορεί ν΄ ασκείται από τον καθέναν.Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κι εμπειροι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να κάνουν λάθος - ανθρώπινα είναι όλα αυτά - η διασπορά ψευδών ειδήσεων ή λανθασμένων ειδήσεων είναι πολύ εύκολη, όταν δεν υπάρχει το φίλτρο της γνώσης και της εμπειρίας. Εχουμε χάσει την έννοια του μέτρου και αξιόλογοι συνάδελφοι βρίσκονται εκτός θέσεων εργασίας όταν δεξιά κι αριστερά παίρνονται άμισθοι μαθητευόμενοι που είναι σε ομηρία πέραν της τριμηνίας, που προβλέπεται από τα συνδικαλιστικά μας όργανα».

- Σε εποχές ηλεκτρονικού Τύπου υπάρχει χώρος για τον έντυπο;
 «Χώρος για τον έντυπο πάντα υπάρχει, αρκεί να προσφέρεται κάτι διαφορετικό. Σαφώς, οι κυκλοφορίες έχουν πάρει την κατιούσα αλλά αυτό είναι και σύμπτωμα της εποχής. Υπάρχει κι η αδυναμία του κοινού να καταλάβει ότι άλλο είναι το διαδίκτυο κι άλλη γεύση έχει η δημοσιογραφία στην εφημερίδα. Στο διαδίκτυο κατά κανόνα τα κείμενα είναι μικρά κι οι αναλύσεις περιέχονται στις εφημερίδες. Από την άλλη πλευρά κι οι εφημερίδες οφείλουν να προσαρμοστούν στη νέα εποχή, να δουν τι λείπει και να καλύψουν το κενό. Δεν μπορούμε να μιλάμε με όρους του παρελθόντος. Και για να είμαστε ειλικρινείς οφείλουμε να ξαναδούμε στις εφημερίδες και το θέμα της γλώσσας. Είναι καλό να μην λειτουργούμε με τον κανόνα των 100 λέξεων, αλλά να μην είμαστε εκτός εποχής. Η ξύλινη γλώσσα πέθανε, η πολιτική αμφισβητείται. Χρειάζεται να βρούμε άλλο τρόπο προσέγγισης του κοινού και να ξαναδούμε το πολιτικό ρεπορτάζ που είναι η ραχοκοκαλιά. Επειδή ο κόσμος έχει ταλαιπωρηθεί οικτρά κι είδε πόση απόσταση έχει η πολιτική προεκλογικά και μετεκλογικά, θεωρεί εκ των προτέρων ότι είναι όλα ψέματα. Με την εντατικοποίηση της δουλειάς βέβαια και τον περιορισμό του χώρου αυτό δεν είναι πάντα εφικτό αλλά μπορούμε να το κάνουμε».

- Ετοιμάζετε καινούργιο βιβλίο;
«Έχω στο μυαλό μου αρκετά πράγματα, αλλά δεν είναι ακόμη έτοιμα. Έχω ξεκινήσει να γράφω ένα βιβλίο που είναι τελείως διαφορετικό απ' τα δυο προηγούμενα αλλά έχω και σχέδια για τη δημοσιογραφία. Εξάλλου υπάρχουν κι άλλου είδους κείμενα - όπως σενάρια - που δεν έχω ολοκληρώσει και θα με ενδιέφερε να συνεχίσω και προς τα εκεί. Ολα αυτά βέβαια θέλουν πολλή δουλειά. Υπάρχουν πίσω υποχρεώσεις, γιατί είμαι και μαμά κι η δημοσιογραφία από μόνη της είναι κυρία, που απαιτεί να της αφιερώσεις πολύτιμο χρόνο. Αλλά γενικά στη ζωή μου, θέλω να προχωράω μπροστά κι όχι να βαλτώνω».