Παρέμβαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλη Αποστόλου στη Διάσκεψη Υπουργών Μεσογειακών Χωρών για την Αλιεία στη Μεσόγειο
Η συνάντηση είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί μας δίνει την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις για το μέλλον της αλιείας στη Μεσόγειο και για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων που θα δεσμεύουν όλα τα παράκτια κράτη.
Οι διαπιστώσεις των επιστημόνων, των διαχειριστών της αλιείας και των αλιέων συγκλίνουν στο γεγονός ότι η κατάσταση των αποθεμάτων ορισμένων ειδών δεν είναι καλή και σε ορισμένες περιπτώσεις παρουσιάζει τάσεις επιδείνωσης.
Αυτό θα ήταν άστοχο να αποδοθεί αποκλειστικά στην αλιεία, χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι δεν ασκείται συχνά με ανεύθυνο και παράνομο τρόπο .
Όμως θα ήταν αποσπασματική μια τέτοια προσέγγιση, καθόσον υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην κατάσταση των αποθεμάτων και μεταξύ αυτών η κακή περιβαλλοντική κατάσταση, άλλες ανθρωπογενείς δραστηριότητες, πλημμελής έλεγχος και τελευταία η κλιματική αλλαγή.
Η Μεσόγειος στην πλειονότητά της αποτελείται από διεθνή νερά με μεγάλα βάθη, στα οποία διαβιούν ευαίσθητα βενθικά και πελαγικά είδη, είδη αλληλοεπικαλυπτόμενα και διαμοιραζόμενα, των οποίων η διαχείριση είναι ευθύνη όλων μας.
Σε ενωσιακό επίπεδο το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο είναι αρκετά αυστηρό.
Στη χώρα μου έχουν θεσμοθετηθεί επιπλέον διατάξεις με τη θέσπιση μεγάλου αριθμού ζωνών προστασίας της αλιείας, τοπικές και χρονικές απαγορεύσεις στην άσκηση της αλιείας με τράτα βυθού, εργαλείο που ενοχοποιείται για τις επιπτώσεις του στα αποθέματα.
Επιπλέον πρέπει να σημειώσω ότι ο αριθμός των τρατών έχει σημαντικά μειωθεί τα τελευταία χρόνια και με το καθεστώς της διάλυσης, ενώ πρόσθετα μέτρα απαγόρευσης της διενέργειας αλιείας και στα διεθνή ύδατα για χρονικό διάστημα περίπου δυο μηνών για το σύνολο των αλιευτικών σκαφών ελληνικής σημαίας, έχουν υιοθετηθεί.
Όλα αυτά συνδυαστικά έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση της αλιευτικής προσπάθειας και της ασκούμενης αλιευτικής πίεσης.
Περαιτέρω μείωση της αλιευτικής προσπάθειας στο άμεσο μέλλον θα ήταν καταστροφική για τους αλιείς και θα δημιουργούσε σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, ανισότητες, αδικίες και στρεβλώσεις.
Σε εθνικό επίπεδο θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα απαγόρευσης της αλιείας σε περιοχές που έχουμε τεκμηριωμένα επιστημονικά στοιχεία ότι είναι νηπιοτροφεία, προκειμένου να βελτιώσουμε την κατάσταση των αποθεμάτων.
Θα ευχόμουν με την ανταλλαγή απόψεων να οδηγηθούμε σε συμπεράσματα για περαιτέρω συντονισμένες δράσεις, ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες, βιώσιμες, για τις οποίες θα δεσμευτούμε ώστε να αποκτήσουν πραγματικό περιεχόμενο και πρακτική χρησιμότητα.
Σε αυτή την κατεύθυνση προτείνω τα εξής:
- Να γίνει καταγραφή και εναρμόνιση των εθνικών μέτρων οριζόντιου χαρακτήρα τα οποία θα εφαρμόζονται σε χωρικά και διεθνή νερά. Όμως πρέπει να δοθεί η δέουσα σημασία στις ιδιαιτερότητες των πληθυσμών, σε θέματα ανταγωνισμού και στην ασύμμετρη ανάπτυξη των οικονομιών των κρατών.
Στη Μεσόγειο έχουμε πολυμορφία κανόνων. Κανένα διαχειριστικό μέτρο κράτους το οποίο εφαρμόζεται από τα σκάφη σημαίας του στα χωρικά και διεθνή νερά, δεν μπορεί να έχει αποτέλεσμα και να επιλύει το πρόβλημα που υφίσταται, αν το γειτονικό παράκτιο κράτος εφαρμόζει ένα άλλο μέτρο για τα δικά του σκάφη.
Τούτο σημαίνει αναγκαιότητα συντονισμού και λήψης αποφάσεων , με τη συνεργασία όλων μας, σε ένα κοινό στόχο.
- Οι επιστήμονες πρέπει να εργαστούν περισσότερο στοχευμένα ώστε να αποκτηθεί γνώση της πραγματικής κατάστασης επί της οποία θα γίνουν παρεμβάσεις. Η συνεργασία μεταξύ κρατών και Ε. Επιτροπής είναι απαραίτητη.
- Πρέπει να ληφθούν μέτρα και δράσεις για την καταπολέμηση της ρύπανσης, με επείγοντα χαρακτήρα.
- Η ερασιτεχνική αλιεία η οποία ασκεί σημαντική πίεση στα αποθέματα, πρέπει να συνεκτιμάται και να ρυθμιστεί με γενικές διατάξεις.
- Ο έλεγχος της αλιείας στα διεθνή νερά είναι ένα πρόβλημα για την επίλυση του οποίου απαιτείται ενδυνάμωση της συνεργασίας.
Κλείνοντας θέλω να επισημάνω ότι η αλιευτική δραστηριότητα στη Μεσόγειο έχει μεγάλη σημασία από οικονομική και κοινωνική άποψη και σε πολλές περιπτώσεις έχει ειδική σημασία πολύ μεγαλύτερη από το βάρος που της αναλογεί από την άποψη της συμβολής της στο ΑΕΠ.
Κατά συνέπεια είναι ευθύνη όλων μας να εργαστούμε από κοινού ώστε να διασφαλίσουμε τη διατήρηση και τη βιωσιμότητά της.