Ομιλία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλη Αποστόλου στο Πολυσυνέδριο Capital + Vision
ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ
«Να σας συγχαρώ για την οργάνωση του συνεδρίου και μάλιστα με ένα θέμα που αποτελεί βασικό ζητούμενο αλλά και εργαλείο στήριξης του αγροτικού χώρου.
Ταυτόχρονα θέλω να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε να εκφράσω για μια ακόμη φορά τη βαθιά μου πίστη για τη σημασία και τη συμβολή του αγροτικού τομέα στην εθνική οικονομία της χώρας, ιδιαίτερα σ’ αυτή την δύσκολη περίοδο, αλλά και σε μια κρίσιμη καμπή για την ελληνική και ευρωπαϊκή γεωργία λόγω της εφαρμογής της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (2014-2020).
Κυρίες και Κύριοι,
αποτελεί πλέον κοινή αντίληψη ότι η αγροτική οικονομία μαζί με τον τουρισμό, είναι εκείνοι οι τομείς της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας μας, που μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά, ώστε να ξεπεράσουμε την κρίση και να μπούμε στο δρόμο της ανάπτυξης.
Δεν το λέω εγώ αυτό… όλες οι στατιστικές δείχνουν ότι οι τομείς αυτοί θα έχουν σημαντική άνοδο στο κύκλο εργασιών τους.
Ιδιαίτερα ο τομέας των τροφίμων και ποτών παρουσιάζει και επενδυτικό ενδιαφέρον τεράστιο.
Γι’ αυτό κι εμείς στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχουμε ως στρατηγική επιλογή την ανασυγκρότηση του αγροτοδιατροφικού τομέα, χρησιμοποιούμε τον όρο αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα, ένα σύμπλεγμα που θέλουμε να γίνει πυλώνας ανάπτυξης και εξωστρέφειας, στοχεύοντας σε τρία πράγματα,πρώτον στην ασφάλεια του εισοδήματος των ελλήνων αγροτών και όσων κατοίκων της περιφέρειας που παράγουν αγροτικά προϊόντα, δεύτερον στη κάλυψη των διατροφικών αναγκών όσων ζουν και επισκέπτονται τη χώρα μας και τρίτον στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων προϊόντων , μέσω μιας προστιθέμενης αξίας.
Βασικό μας εργαλείο σε αυτή τη στόχευση είναι η επιμονή στην ποιοτική γεωργία, στην παραγωγή υψηλής ποιότητας πιστοποιημένων αγροτικών προϊόντων, που παράγονται με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα και παρέχουν εγγυήσεις ασφάλειας στους καταναλωτές.
Βασική βέβαια προϋπόθεση για μια αποτελεσματική ανταγωνιστικότητα δεν είναι μόνον η ποιοτική υπόσταση των προϊόντων, αλλά και η συνέργεια όλων των κλάδων που εμπλέκονται, από το χωράφι και το στάβλο μέχρι το τραπέζι του καταναλωτή.
Μόνον έτσι θα κερδίσουμε δεσπόζουσα θέση τόσο στην εσωτερική αγορά, όσο και στη διεθνή.
Τα προϊόντα της ελληνικής γης ενσωματώνουν τα μοναδικά χαρακτηριστικά του τόπου και του τρόπου παραγωγής τους, αλλά και του πολιτισμού και των παραδόσεων των ανθρώπων της υπαίθρου, συγκροτώντας έτσι μια σημαντική διατροφική παρακαταθήκη, μια ζωντανή πολιτιστική κληρονομιά, γεμάτη μνήμες, χρώματα, αρώματα και γεύσεις.
Μέσα από μια τέτοια προσέγγιση όχι μόνο αναδεικνύεται η σχέση της γεωργίας με την αειφόρο ανάπτυξη, αλλά και μπορούν να υιοθετηθούν συγκεκριμένα μέτρα που στηρίζουν την ύπαιθρο, το παραδοσιακό και τοπικό οικιστικό περιβάλλον του αγροτικού χώρου
και υπηρετούν την επιχειρηματικότητα της τοπικής οικονομίας και την απασχόληση πέρα από τον πρωτογενή τομέα.
Θέλουμε λοιπόν είναι να αναδείξουμε αυτό που εμείς χαρακτηρίζουμε ως πολυλειτουργικότητα της γεωργίας και ολόκληρου του πλέγματος που συνδέεται με αυτήν.
Να προσθέσω βέβαια εδώ και την ιδιαίτερη θρεπτική αξία των τροφίμων μας, πράγμα που αποτελεί τη βάση της ελληνικής διατροφής και κατ’ επέκταση της Μεσογειακής.
Είναι όλα αυτά, που μπορούν να εξασφαλίσουν για την ελληνική διατροφή μια αξιοζήλευτη θέση στο παγκόσμιο χάρτη,
στο ιδιαίτερα σύνθετο, διεθνές και άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον των αγορών.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός, ότι σχεδόν το 1/3 από τα κορυφαία 100 εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα συνδέονται άμεσα με την αγροτική, με την πρωτογενή παραγωγή της Ελλάδας.
Η χώρα μας αποτελεί βασικό προμηθευτή αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές, με σημαντική παρουσία στις περισσότερες αγορές των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ο.Ο.Σ.Α.
Μάλιστα περιλαμβάνεται στους πέντε πρώτους προμηθευτές αγροτικών προϊόντων σε 25 χώρες, με ποσοστά συμμετοχής στις εισαγωγές τους που ξεπερνούν το 80%.
Είναι η χώρα παραγωγής για 102 προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, και κατατάσσεται στην 5η θέση στην Ε.Ε, όσον αφορά στον αριθμό των κατοχυρωμένων ονομασιών, καθιστώντας τα μοναδικά σε όλο τον κόσμο.
Τα Προγράμματα Προώθησης των ελληνικών Προϊόντων, αποτελούν σημαντικό εργαλείο κυρίως στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της ανταγωνιστικής θέσης τους στις σημαντικότερες αγορές της Ε.Ε. και των τρίτων χωρών.
Ήδη την τελευταία τριετία βρίσκονται σε φάση υλοποίησης τριανταπέντε (35) προγράμματα με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 140 εκατ. ευρώ σε σημαντικές χώρες στόχου όπως ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Καναδάς κ.α., καθώς και σε χώρες της Ε.Ε. όπως Γαλλία, Γερμανία, Σκανδιναβικές Χώρες, , Μ. Βρετανία, κ.α
Επιπροσθέτως έχουν εγκριθεί οκτώ(8) νέα προγράμματα από την Ε.Ε. για την τριετία 2015-2018, συνολικού προϋπολογισμού 24 εκατ. Ευρώ.
Στην προώθηση εντάσσεται και ένα σημαντικό μέρος των μέτρων που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη στήριξη των αγροτών.
Από το 2016 το νέο θεσμικό πλαίσιό της . για την προώθηση των αγροτικών προϊόντων θα βοηθήσει τους επαγγελματίες του γεωργικού τομέα να εισέλθουν στις διεθνείς αγορές ή να ισχυροποιήσουν την παρουσία τους σ΄ αυτές με την διάθεση αυξημένων κονδυλίων και ποσοστού συγχρηματοδότησης για την προώθηση, από 61 εκατ. ευρώ το 2013 σε 200 εκατ. ευρώ το 2019.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα ποσοστά συγχρηματοδότησης της Ε.Ε. θα αυξηθούν από 50% σε 70-80% (85% για την Ελλάδα και την Κύπρο) με ταυτόχρονη κατάργηση της εθνικής συγχρηματοδότησης.
Συχνά μιλώντας για την ασφάλεια των τροφίμων, αναφέρουμε τον όρο «ιχνηλασιμότητα» των τροφίμων.
Στην περίπτωση του παραδοσιακού διατροφικού μοντέλου, θα έλεγα ότι πρέπει να μιλούμε για «αναγνωρισιμότητα» των τροφίμων, μια αναγνωρισιμότητα που ξυπνά γνώση και μνήμες, οδηγώντας μας στη γη, στην παράδοση και στους ανθρώπους της μικρής τοπικής κοινωνίας που τα παρήγαγε.
Ο πληθυσμός της υπαίθρου, των χωριών μας ήταν και παραμένει ο θεματοφύλακας των διατροφικών μας συνηθειών, που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα.
Στην αρχαία ελληνική κοινωνία η οικονομία ήταν μικτή και βασιζόταν στην καλλιέργεια των αγρών και στην ενασχόληση με την κτηνοτροφία. Στην δε καλλιέργεια κυριαρχούσαν τα δημητριακά, οι ελιές και τα αμπέλια, η λεγόμενη Μεσογειακή Τριάδα, τα οποία οι Έλληνες τα θεωρούσαν δώρα της Δήμητρας, της Αθηνάς και του Διονύσου αντίστοιχα.
Η στήριξη της Μεσογειακής Διατροφής, ως Πολιτιστικής Κληρονομιά της Ανθρωπότητας, είναι ένα ακόμη ζωτικό πεδίο εξωστρέφειας, που ενώνει τους λαούς μας.
Η σύνθεση διαφορετικών και ιδιαίτερων διατροφικών συνηθειών και κουλτούρας κρατών της Μεσογείου και περιοχών τους παραμένουν ζωντανές στο χώρο και στο χρόνο.
Καλούμαστε να διαφυλάξουμε αυτή την παράδοση μέσα από όλα τα εργαλεία που έχουμε τόσο για την ασφαλή και υγιεινή διαβίωση των πολιτών όσο και για την προστασία του περιβάλλοντός μας. Όπως γνωρίζετε περίπου ο μισός πληθυσμός της ΕΕ ζει σε αγροτικές περιοχές.
Χωρίς τη γεωργία, θα ήταν πολύ δύσκολο να διατηρηθούν ζωντανοί και συγκροτημένοι αρκετοί από τους οικισμούς και τα χωριά.
Στις σημερινές συνθήκες, όπως διαμορφώνονται στην εγχώρια αλλά και στη διεθνή αγορά, ο αγροδιατροφικός τομέας έχει τη δυναμική για να συμβάλλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και στην ανάπτυξη, αξιοποιώντας τις διαφαινόμενες ευκαιρίες, την αύξηση δηλαδή της παγκόσμιας ζήτησης για ποιοτικά, υγιεινά και με ταυτότητα αγροτοδιατροφικά προϊόντα.
Βρέθηκα πριν λίγες ημέρες στην Ανούγκα της Κολωνίας, όπου ο χώρος των τροφίμων της χώρας μας εκπροσωπήθηκε με περισσότερους από 270 εκθέτες, και ενθουσιάστηκα από την προστιθέμενη αξία που όλοι τους είχαν δώσει στα εκθέματά τους.
Η παγκόσμια αγορά μας περιμένει.. έχουμε χρέος να απαντήσουμε στη πρόκληση .
Η κυβέρνηση μας είναι υποχρεωμένη, σε δύσκολες δημοσιονομικά και παραγωγικά συνθήκες, να επιλύσει ταχύτατα, οικονομικά, διαρθρωτικά και κοινωνικά προβλήματα σε νεκρό χρόνο, υπό την πίεση μάλιστα μιας συμφωνίας, που απαιτεί άμεσα δημοσιονομικά μέτρα με επιπτώσεις.
Ταυτόχρονα όμως, με δική μας επιμονή και απαίτηση θα επιλύσει και διάφορα άλλα που έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί τουλάχιστον είκοσι χρόνια πριν.
Οφείλουμε να δούμε το μέλλον του αγροτικού χώρου, ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις της εποχής μας, με την ματιά στραμμένη στις νεότερες γενιές των παραγωγών και των επιστημόνων του χώρου.
Την πρόκληση αυτή την αναλαμβάνουμε πλήρως.
Ξεκινάμε με όραμα και σχέδιο μια βαθιά, ριζοσπαστική μεταρρύθμιση, που θα αξιοποιήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του αγροτικού χώρου.
Μόνον έτσι θα καταστήσουμε τον Έλληνα αγρότη πρωταγωνιστή στη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Και μόνον έτσι θα ξεπεράσουμε οριστικά τις δυσμενείς επιπτώσεις που προκαλούνται στο χώρο από τη νέα συμφωνία».