Αν και γενικότερα αποτελεί θετική εξέλιξη η κατάθεση, έστω και αργά, του Εθνικού Κλιματικού Νόμου, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι τα καθοριζόμενα σ' αυτόν είναι όχι μόνο ανεπαρκή, αλλά και στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης και φιλόδοξης στόχευσης.
Ομιλία του Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και πρώην Υπουργού Βαγγέλη Αποστόλου, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του σ/ν του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή».
«Ξεκινώ την τοποθέτησή μου από την τροπολογία για άρση αναδασώσεων. Έχετε φανταστεί κύριε Υπουργέ μέχρι που μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η ρύθμισή σας; Μέχρι το σύνολο των δασών της χώρας αφού όλα σχεδόν τα δάση τη τελευταία 20ετία έχουν κηρυχθεί τουλάχιστον μια φορά αναδασωτέα και σε καμία πράξη δεν έχει γίνει έλεγχος για το αποτέλεσμά της.
Το άρθρο 117 παρ. 3 του Συντάγματος αναφέρει ότι δημόσια ή ιδιωτικά δάση που καταστράφηκαν από πυρκαγιά ή με άλλο τρόπο αποψιλώθηκαν κηρύσσονται υποχρεωτικά αναδασωτέα και αποκλείεται να διατεθούν για άλλο προορισμό.
Εκτός αν σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 1, προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση (κι αυτή τεκμηριωμένη κατά περίπτωση σύμφωνα με το ΣτΕ ) ή άλλη τους χρήση που επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον η οποία και πρέπει να τεκμηριωθεί σε χωροταξική, οικιστική και πολεοδομική αναδιάρθρωση, εθνικού δηλαδή χαρακτήρα λόγοι.
Έτσι όπως φέρνετε τη ρύθμιση όχι μόνο δεν γνωρίζουμε πόσες και ποιες είναι αυτές οι εκτάσεις που αφορούν, πόσο μάλλον όταν υπάρχει κίνδυνος για την κατάργηση του τεκμηρίου κυριότητας του δημοσίου για το οποίο θα βρείτε απέναντί σας το ΣτΕ αλλά και θα καταστείτε υπόλογοι για τη απώλεια μιας τεράστιας δημόσιας περιουσίας.
Σας το έχω ξαναπεί, για να λύσετε πολλά προβλήματα στους δασικούς χάρτες αποτελεί μονόδρομο για εσάς η επιστροφή όλων των κυρωμένων πλήρως ή μερικώς στο στάδιο της ανάρτησης, μόνο έτσι λύνονται τα προβλήματα.
Κι έρχομαι στον Κλιματικό Νόμο. Αν και γενικότερα αποτελεί θετική εξέλιξη η κατάθεση, έστω και αργά, του Εθνικού Κλιματικού Νόμου, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι τα καθοριζόμενα σ' αυτόν είναι όχι μόνο ανεπαρκή, αλλά και στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης και φιλόδοξης στόχευσης.
Το παρόν νομοσχέδιο κ.και κ.σ. δεν διασφαλίζει την ομαλή μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα με κοινωνικά δίκαιο τρόπο.
Που σημαίνει ότι η ρύθμιση δεν είναι ισόρροπη και δίκαιη για όλους τους κλάδους και όλες τις περιοχές.
Οι επιπτώσεις αυτής της αντιμετώπισης πλήττουν ιδιαίτερα δυσανάλογα τους φτωχότερους και τους πιο ευάλωτους της κοινωνίας μας.
Αυτό όμως που θέλω να ξεκαθαρίσω από την αρχή είναι ότι υπάρχουν πολλά και μεγάλα περιβαλλοντικά ζητήματα, που δεν μπορούμε σώνει και καλά να τα φορτώνουμε στην κλιματική αλλαγή.
Δεν αμφισβητώ βέβαια ότι η κλιματική αλλαγή είναι πλέον δεδομένη και είναι αυτή που επηρεάζει τη λειτουργία της φύσης.
Όμως ειδικά στη Μεσόγειο και στην Ελλάδα οι κλιματικές συνθήκες, η βλάστηση και το ανάγλυφο, δημιουργούν και ένα ιδιαίτερο, τοπικό θα έλεγα μικροκλίμα με κύρια χαρακτηριστικά τις υψηλές θερμοκρασίες και τα μελτέμια.
Και είναι αυτό το μικροκλίμα που έχει σχέση με το μέγεθος των φαινομένων που προξενούν την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, αλλά και τις τεράστιες καταστροφές στις υποδομές και κυρίως τις ανθρώπινες απώλειες.
Σε αυτές τις επιπτώσεις αρχικός πρωταγωνιστής και βασικός υπεύθυνος, είτε με την παρουσία του, είτε με την απουσία του, ο άνθρωπος, είτε ατομικά, είτε ως συλλογική οντότητα.
Μη φορτώνουμε στη φύση τις δασικές πυρκαγιές.
Εμείς, η ανθρώπινη συμπεριφορά, από τον πολίτη-εμπρηστή μέχρι την πολιτεία -παρατηρητή, τις προκαλούμε.
Μόνο όταν προκαλούνται από κεραυνούς μπορεί να χαρακτηριστούν ως φυσικό φαινόμενο, αλλά είναι ελάχιστες.
Ασφαλώς και δε μπορούμε να μηδενίσουμε τις πυρκαγιές, μπορούμε όμως να μειώσουμε τόσο τη συχνότητα εμφάνισής τους, όσο και τις ζημιές που προξενούν.
Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε την επόμενη μέρα της καταστολής μιας πυρκαγιάς;
Τρία πράγματα, να υπερασπιστούμε την αναγέννηση (μη ξεχνάμε ότι αν δεν υπήρχε η πυρόφιλη Χαλέπιος πεύκη δεν θα υπήρχαν δάση στη χώρα μας), να αποφύγουμε τα πλημμυρικά φαινόμενα και να επανεξετάσουμε την προσέγγιση της πυρόσβεσης των αγροτοδασικών πυρκαγιών.
Για να οργανωθεί όμως σωστά η αντιπλημμυρική προστασία, πρέπει να κατασκευαστούν στο ορεινό τμήμα της λεκάνης που έχει καεί τα απαραίτητα αντιδιαβρωτικά έργα και στο πεδινό τα φράγματα βάρους.
Οι δυνατές βροχές ως φυσικό φαινόμενο εμφανίζονται τακτικά σε πολλά μικροκλίματα της χώρας μας και ιδιαίτερα σε περιοχές που κάηκαν, το μέγεθος όμως της καταστροφής που προκαλούν έχει σχέση τόσο με την πρότερη ανθρώπινη συμπεριφορά, όσο και τη μετέπειτα στις συγκεκριμένες περιοχές.
'Oταν έχουμε φτάσει στο σημείο η πολιτεία εδώ και δεκαετίες να έχει μάθει μόνο να νομιμοποιεί παρανομίες και αυθαιρεσίες, με χαρακτηριστικότερες αυτές των μπαζωμάτων στα ρέματα, τότε χρειάζονται ανατροπές μεγάλες.
Μία ριζοσπαστική περιβαλλοντική νομοθεσία θα πρέπει μέσα από οριζόντιες πολιτικές να αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξης και να εξασφαλίσει την ενεργό συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών την επόμενη ημέρα.
Δείτε τι γίνεται σε ότι αφορά στις ΑΠΕ. Φτάσατε μέχρι του σημείου να χορηγείτε άδειες παραγωγού στα καμένα της β. Εύβοιας τις οποίες ανακαλέσατε μετά την αντίδραση των κατοίκων.
Επιχειρείτε μια πράσινη μετάβαση χωρίς Ειδικό Χωροταξικό, χωρίς Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, με fast-track αδειοδοτήσεις και μάλιστα σε περιοχές Natura. Κι ως αποτέλεσμα όλων αυτών έχετε τις τοπικές κοινωνίες απέναντί σας.
Ασφαλώς και δεν είμαστε κατά των ΑΠΕ. Ο Πρωθυπουργός μπορεί να διακηρύσσει ότι πρέπει να γίνονται σεβαστές οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, αλλά αδιαφορεί όταν δεν τις λαμβάνετε υπόψη σας.
Μια τέτοια επίθεση κατά των κοινωνιών γίνεται σήμερα σε όλη την Εύβοια, στα Στύρα, στην Κάρυστο και σε άλλες περιοχές.
Ειδικά στη Σκύρο είναι η τρίτη φορά που επανέρχεται αίτημα για την εγκατάσταση κι άλλων ανεμογεννητριών ως τώρα. Το άκαμπτο φρόνημα των κατοίκων απέτρεψε αυτό το σχέδιο.
Αντισταθήκαμε τότε. Θα συνεχίσουμε τον αγώνα, παρόντες και όχι κρυπτόμενοι, όποια προσπάθεια φίμωσης κι αν γίνει.
Ένας εθνικός κλιματικός νόμος θα πρέπει να περιλαμβάνει και έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό εκτίμησης και μετριασμού των κλιματικών κινδύνων. Το παρόν νομοσχέδιο δεν ικανοποιεί ούτε τη στοιχειώδη αυτή απαίτηση.
Θα ήταν καλό να προβλεφθεί μια χαρτογράφηση της χώρας με τις περιοχές που κινδυνεύουν, όχι μόνο από πλημμύρες και πυρκαγιές αλλά απ' όλα τα ακραία καιρικά φαινόμενα (π.χ. δυνατούς ανέμους, ακραίες θερμοκρασίες). Μόνο έτσι θα μιλούσαμε για έναν σχεδιασμό, για έναν κλιματικό νόμο, που ουσιαστικά θα δημιουργούσε αυτές τις προϋποθέσεις για την επόμενη ημέρα, προϋποθέσεις υπεράσπισης γενικά του περιβάλλοντος της χώρας μας.».