Ειδικά σε ό,τι αφορά στο βαμβάκι, το Υπουργείο μας, εκτιμά ότι η καλλιέργειά του είναι μία από τις σημαντικότερες για την αγροτική οικονομία της χώρας μας, καθώς καταλαμβάνει το 32% της συνολικής καλλιεργούμενης έκτασης.
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης απάντησε στην ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Κ. Βελόπουλος, για το μέλλον της βαμαβκοκαλλιέργειας, σας πληροφορούμε τα εξής:
Αναφορικά με τις πλημμύρες από τη θεομηνία Daniel, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του αρμόδιου Υποκαταστήματος ΕΛΓΑ, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας για ζημιές φυτικής παραγωγής έγιναν 404 αναγγελίες και έχουν υποβληθεί ως τώρα 27.579 δηλώσεις ζημιάς, οι οποίες αφορούν σε διάφορες καλλιέργειες όπως βαμβάκι, αραβόσιτο, σανοδοτικά, κηπευτικά κ.α.
Ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής δηλώσεων ορίστηκε 20ηΟκτωβρίου 2023 κατόπιν παράτασης που δόθηκε μετά από αίτημα των παραγωγών .
Οι εκτιμήσεις που θα λάβουν χώρα θα διακρίνονται σε συνολικές και εξατομικευμένες:
• Η συνολική εκτίμηση των ζημιών θα εφαρμοστεί κατά τα οριζόμενα στο αρ. 18 του Κανονισμού Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής (υπ' αριθ. 157502 ΦΕΚ Β' 1668/27.07.2011) κατ' είδος καλλιέργειας και γεωγραφική ζώνη που πλήγηκε, από τριμελείς επιτροπές, μετά από κατηγοριοποίηση - οριοθέτηση ζωνών.
• Οι εξατομικευμένες εκτιμήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει.
Η μέθοδος των συνολικών εκτιμήσεων στις περιοχές που δύναται να εφαρμοστεί, θα συμβάλει σημαντικά στη συρρίκνωση του απαιτούμενου για εκτιμήσεις χρόνου, άρα και του συνόλου της διαδικασίας μέχρι την τελική πληρωμή των παραγωγών.
Αρχικά χορηγήθηκε προκαταβολή αποζημίωσης, στις 17.11.2023, και θα ακολουθήσει εκκαθαριστική πληρωμή επί των οριστικών πορισμάτων του ΕΛΓΑ.
Οι τιμές αποζημίωσης θα είναι όσο πιο κοντά επιτρέπουν η εθνική και ενωσιακή νομοθεσία στις τιμές διάθεσης των προϊόντων στην αγορά, ενώ το ύψος της προκαταβολής ανά καλλιέργεια και ανά κλάση ζημιάς έχει ήδη ανακοινωθεί με το από 11/10/2023 Δελτίο Τύπου του ΥπΑΑΤ.
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που το τελικό ύψος αποζημίωσης υπολείπεται του ποσού της προκαταβολής, το επιπλέον ποσό θα θεωρείται ως αχρεωστήτως καταβληθέν, το οποίο όμως θα επιστραφεί μόνο μέσω συμψηφισμού με τυχούσες μελλοντικές δικαιούμενες αποζημιώσεις.
Ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την επανακαλλιέργεια των πλημμυρισμένων εδαφών εξαρτάται από το μέγεθος της ζημιάς, τη σύσταση του εδάφους και το είδος της καλλιέργειας. Το Υπουργείο μας, μέσω του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ προβαίνει σε δειγματοληψίες εδάφους, από 300 σημεία αρχικά, για τον προσδιορισμό των νέων επιπέδων γονιμότητας και τη στρατηγική λίπανσης που πρέπει να ακολουθηθεί, ενώ προτείνει δράσεις για την ανάκτηση των βιολογικών ιδιοτήτων των αγρών που επλήγησαν. Παράλληλα, έχει αναρτήσει στο διαδίκτυο Οδηγίες διαχείρισης των εδαφών και άμεσα θα ξεκινήσει ενημερωτικές ημερίδες.
Όσον αφορά σε ζημιές παγίου κεφαλαίου και εγγείου κεφαλαίου, αυτές εντάσσονται στις επιχορηγούμενες από την Κρατική Αρωγή. Οι αιτήσεις υποβάλλονται στην Περιφέρεια και οι εκτιμήσεις διεξάγονται από τριμελείς επιτροπές στις οποίες το ένα μέλος προέρχεται από τον ΕΛΓΑ. Οι εν λόγω εκτιμήσεις είναι σε εξέλιξη.
Έχει δε εκδοθεί ήδη η υπ' αριθ. 17173 ΦΕΚ Β' 5404/2023 ΚΥΑ για τη διαδικασία χορήγησης εφάπαξ έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ως πρώτης αρωγής σε επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, και αφορά και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και η χορήγηση προκαταβολής έχει ήδη ξεκινήσει.
Επισημαίνεται ότι, για λόγους δικαιοσύνης και ευνομίας, στην περίπτωση που μετά τους διασταυρωτικούς ελέγχους προκύψει αριθμός ζώων μικρότερος αυτού της δήλωσης απώλειας, θα υπάρξει διόρθωση αποζημιώσεων στην πραγματική τους αξία και το επιπλέον ποσό θα αναζητηθεί ως αχρεωστήτως καταβληθέν
Αξίζει να αναφερθεί ακόμη ότι:
• για την έγκαιρη και έγκυρη ολοκλήρωση του εκτιμητικού έργου, έχουν ήδη προσληφθεί επιπλέον 87 εποχικοί γεωτεχνικοί, οπότε ο συνολικός αριθμός γεωτεχνικών του εν λόγω Υποκαταστήματος έχει ανέλθει στα 130 άτομα
• με πρωτοβουλία του Υπουργείου μας θα γίνει νομική ρύθμιση για το ακατάσχετο των αποζημιώσεων των πληγέντων
• θα καλυφθούν στο σύνολό τους οι αιτήσεις στήριξης που θα κριθούν επιλέξιμες για ένταξη στο Μέτρο 4.1.5 των Σχεδίων Βελτίωσης στην ΠΕ Θεσσαλίας, γεγονός που σημαίνει ότι για τη Θεσσαλία ο προϋπολογισμός του Μέτρου θα υπερδιπλασιαστεί (αρχικός προϋπολογισμός18.760.000 € - τελικός προϋπολογισμός 37.320.000 € ) και θα ενταχθούν όλοι οι επιλαχόντες
• προωθείται η υλοποίηση μέσω του ΕΛΓΑ ενός ad hoc προγράμματος οικονομικών ενισχύσεων για την αποζημίωση των εκμεταλλεύσεων των πληγεισών από τις πλημμύρες των θεομηνιών Daniel και Elias περιοχών.
• οριστικοποιείται το αμέσως επόμενο διάστημα από το Υπουργείο μας ο τρόπος διάθεσης του ποσού από το γεωργικό αποθεματικό (Καν ΕΕ 1465/2023)
Πέρα από τα έκτακτα μέτρα που ανακοινώνονται, μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης είναι δυνατή η παροχή δανείων με ευνοϊκούς όρους σε επαγγελματίες αγρότες. Μέσω των δανείων αυτών, οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι μπορούν να αναπληρώσουν το φυτικό και το ζωικό τους κεφάλαιο, αλλά και να προβούν στην ανάταξη του πάγιου εξοπλισμού τους. Επιπλέον, μπορούν να χρησιμοποιήσουν μέρος του δανείου που θα λάβουν μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων του ΠΑΑ για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε κεφάλαιο κίνησης.
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που ήδη έχουν ενεργοποιηθεί στο πλαίσιο του ΠΑΑ 2014-2022 και αφορούν:
• στο Ταμείο Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης
• στο Ταμείο Μικρών Δανείων Αγροτικής Επιχειρηματικότητας (Ταμείο Μικροπιστώσεων)
• στον μηχανισμό των «Πρόσθετων Πράξεων» για τη διευκόλυνση της σύναψης δανειακών συμβάσεων υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων του ΠΑΑ που αφορούν στα σχέδια βελτίωσης.
Επίσης, στο πλαίσιο των εγκεκριμένων παρεμβάσεων του ΣΣ ΚΑΠ, δύναται να αξιοποιηθούν πόροι για δημόσιες επενδύσεις εγγειοβελτιωτικών - αρδευτικών υποδομών, καθώς και αγροτικής οδοποιίας, ενώ χρηματοδοτική στήριξη για επενδύσεις στις αγροτικές περιοχές προσφέρουν και τα τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα LEADER.
Μετά την έλευση του ακραίου καιρικού φαινομένου με την ονομασία "Daniel", το ΥΠΑΑΤ βρίσκεται σε συνεχή διαβούλευση για το θέμα αυτό με την Ευρωπαϊκή Ένωση και καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για την οικονομική ενίσχυση των πληγέντων παραγωγών, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως, για παράδειγμα, το Γεωργικό Αποθεματικό για την έκτακτη στήριξη γεωργικών τομέων, και παράλληλα εξετάζεται η χρήση κάθε ευνοϊκής ρύθμισης που προβλέπεται στους ενωσιακούς κανονισμούς σχετικά με τις ενισχύσεις των παραγωγών.
Ειδικά σε ό,τι αφορά στο βαμβάκι, το Υπουργείο μας, εκτιμά ότι η καλλιέργειά του είναι μία από τις σημαντικότερες για την αγροτική οικονομία της χώρας μας, καθώς καταλαμβάνει το 32% της συνολικής καλλιεργούμενης έκτασης. Ως εκ τούτου, μέσω του Ινστιτούτου Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών (ΙΒΚΦ)/Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου Ταξινόμησης και Τυποποίησης Βάμβακος (ΕΚΤΤΒ) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ , πραγματοποίησε επισκέψεις σχεδόν στο σύνολο των εκτάσεων της βαμβακοκαλλιέργειας και δειγματοληψίες εδάφους για αναλύσεις από το ΙΒΚΦ.
Συνεκτιμώντας το στάδιο της καλλιεργητικής περιόδου του βαμβακιού, τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τις εδαφολογικές αναλύσεις, τις ζημίες του έγγειου κεφαλαίου, αναζητούμε κάθε δυνατή υποστηρικτική δράση για τη στήριξη των βαμβακοπαραγωγών, στο πλαίσιο της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας, και προς το σκοπό αυτό είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ) και την Πανελλήνια Ένωση Εκκοκιστών και Εξαγωγέων Βάμβακος (ΠΕΕΒ).
Στο πλαίσιο αυτό μελετάται η δυνατότητα μείωσης της ελάχιστης απόδοσης για το έτος 2023 λόγω ανωτέρας βίας, σε περιπτώσεις που αυτό τεκμηριώνεται επαρκώς, και βρισκόμαστε σε επικοινωνία με εκπροσώπους των παραγωγών για τη διερεύνηση του τρόπου εφαρμογής του. Αντίστοιχα, στην τροποποίηση του ΣΣ ΚΑΠ που θα αποσταλεί προς έγκριση, συμπεριλαμβάνεται πρόταση μείωσης της ελάχιστης στρεμματικής απόδοσης από το 2024, η οποία θα ορίζεται σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας, με βάση το Μ.Ο. της πραγματικής στρεμματικής απόδοσης της πενταετίας 2016-2020 κάθε περιφερειακής ενότητας μειωμένο κατά 30%, αντί για 20%.
Τέλος, αρμόδια να απαντήσουν για τα θέματα που τα αφορούν, είναι τα Υπουργεία Εσωτερικών και Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας, προς τα οποία διαβιβάζονται ηλεκτρονικά η Ερώτηση 862/26-9-2023 και το παρόν έγγραφο.